Ελλαδα

Ο πόλεμος ενάντια στα παιδιά

Mια ανατριχιαστική βιομηχανία παιδικής βίας και σεξουαλικής κακοποίησης

27005-103933.jpg
Στέφανος Δάνδολος
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
133454-303798.jpg

Χθες ο πατέρας που μαζί με το φίλο του βίαζε το δωδεκάχρονο γιο του. Προχθές ένας υποδιευθυντής σχολείου που συνελήφθη στο Γαλάτσι. Πριν από μερικές μέρες ένας τύπος από την Κρήτη. Την άνοιξη διάβαζα για το κύκλωμα της Μελβούρνης. Αύριο ένας άλλος παιδόφιλος θα συλληφθεί στο Παρίσι, μεθαύριο στη Βιέννη, την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη. Οι διαστάσεις που έχει λάβει αυτή η εξωφρενική εκτροπή, το να κακοποιείς παιδιά, είναι δραματικές. Και η ευκολία με την οποία μαθαίνουμε καθημερινά για κάποιο νέο κρούσμα, μας φέρνει αντιμέτωπους με αυτό που αρνούμαστε να ομολογήσουμε τα τελευταία χρόνια: ότι η παιδοφιλία είναι πλέον η μάστιγα του εικοστού πρώτου αιώνα.

Καιρό τώρα –ίσως από την περίπτωση Δουρρή και μετά–, η φιλολογία που έχει αναπτυχθεί σχετικά με την τιμωρία των παιδεραστών φέρνει στο προσκήνιο τη συζήτηση για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Όλο και περισσότεροι το φωνάζουν. «Να πεθάνουν». «Να σβήσουν». Είναι φυσικά μια άκρως παρορμητική επιθυμία που εμπίπτει στα ακραία ένστικτα της εποχής μας. Γιατί σε μια πιο ψύχραιμη προσέγγιση θυμάσαι πάντα ότι καμία πολιτισμένη κοινωνία δεν μπορεί να σκοτώνει ανθρώπους διά νόμου. Μήπως όμως υπάρχουν εγκλήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά; Μήπως πράξεις όπως η κακοποίηση ανηλίκου, όπως ίσως και ο βιασμός γυναικών, θα πρέπει επιτέλους να εγείρουν μια νέα αφήγηση στον τρόπο που ασκείται η ελληνική δικαιοσύνη; Ναι, σίγουρα ναι. Εάν η θανατική καταδίκη είναι, στα μάτια πολλών, το ακραίο μέτρο που θα μας γυρίσει πολλά χρόνια πίσω, τότε η αμέσως επόμενη λύση είναι η πιο βαριά, ΜΗ εφέσιμη, ΜΗ αναστρέψιμη, ποινή που μπορεί να επιβληθεί στο δράστη. Ισόβια. Σε αυτόν τον παράξενο κόσμο όπου ζούμε, αφήνουμε στους νόμους της φυλακής να κάνουν αυτό που δεν μπορεί να πράξει η ίδια η κοινωνία. Και πάντως, δεν αφήνουμε ελεύθερο έναν πατέρα που βίαζε το γιο του. Δεν γίνεται. Δεν μπορεί να συμβεί.

Πώς έγινε και η οικουμένη γέμισε παιδόφιλους; Μέχρι πριν από δύο δεκαετίες η κοινή γνώμη αγνοούσε τέτοιου είδους φαινόμενα, και αυτό δεν οφειλόταν μόνο στις πολύ λιγότερες πηγές ενημέρωσης. Παλιότερα μάλιστα –ίσως μέχρι τη στιγμή που ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ γέννησε ένα χαρακτήρα με το όνομα Χάμπερτ Χάμπερτ– εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτόν τον πλανήτη δεν ήξεραν καν την ύπαρξη του φαινομένου. Οι γενιές των παγκοσμίων πολέμων, όσο συνηθισμένες κι αν ήταν με το αίμα, δεν ήταν εξοικειωμένες με αυτό που σήμερα ονομάζουμε «παιδοφιλία». Τα παιδιά μπορούσαν να πεθαίνουν στα πεζοδρόμια από πείνα, μπορούσαν να ανατινάζονται από τις βόμβες. Δεν μπορούσαν να βασανίζονται σεξουαλικά.

Σήμερα ο κόσμος έχει αλλάξει. Στις προηγμένες κοινωνίες το περιβάλλον είναι θεωρητικά ευνοϊκό για κάθε παιδί που γεννιέται. Υπάρχουν ζεστά σπίτια, υπάρχουν αναπαυτικά κρεβάτια, υπάρχουν γιατροί και φάρμακα και επιστημονικές προγνώσεις για κάθε ενδεχόμενο, υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία παιχνιδιών που μπορεί να γεννήσει ένα επιφανειακό τουλάχιστον παιδικό χαμόγελο. Παρόλα αυτά, το εμπόριο των «ανεπιθύμητων» ανηλίκων ανθεί. Είναι μια άλλη πληγή, που δεν σχετίζεται κατ’ ανάγκη με την παιδοφιλία, αλλά δείχνει πόσο αμείλικτος είναι ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει ενάντια στα παιδιά.

Υπάρχουν φόρουμ στο Ίντερνετ που επιτρέπουν στον οποιονδήποτε, δίχως έλεγχο, δίχως κοινωνική προστασία, να υιοθετήσει ένα παιδί που εγκαταλείφθηκε από προηγούμενους θετούς γονείς. Με μερικά μόνο κλικ. Στις ΗΠΑ το διαδίκτυο είναι ο ευκολότερος τρόπος για να αποκτήσεις ένα πιτσιρίκι από μια μακρινή χώρα. Αρκεί να αναζητήσεις σε ιστοσελίδες του Facebook τις φωτογραφίες με τις συνοπτικές περιγραφές του τύπου «Η Ρουθ είναι έξυπνη, αθλητική, με έφεση στα παζλ» ή «Ο Ντένις λατρεύει τα επιτραπέζια». Οπότε τι κάνουν πολλοί; Παίρνουν τη Ρουθ και τον Ντένις και, όπως δείχνουν οι περισσότερες μελέτες, τους εγκαταλείπουν ξανά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Είναι ανατριχιαστικό: το 10% των υιοθετημένων παιδιών που αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχοσωματικό πρόβλημα εγκαταλείπονται. Σε απόλυτους αριθμούς, πρόκειται ακόμη και για χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο.

Αλλά αυτό δεν είναι παρά μια πολύ μικρή όψη του προβλήματος. Η ουσιαστική όψη δεν έχει να κάνει ούτε με τους τρόπους που υιοθετούνται τα παιδιά ούτε με τους επιτήδειους του συγκεκριμένου κυκλώματος. Έχει να κάνει με την ίδια την εποχή μας. Αναρωτιέται κανείς: ποια αναθεματισμένα ένστικτα οδήγησαν αυτόν τον κόσμο στο να έρχεται καθημερινά πια σε επαφή με ιστορίες παιδοφιλίας; Διάβαζα προχθές σε εφημερίδα ότι υπήρχε κύκλωμα όπου η τιμή για να παρακολουθήσεις μια «απλή ασέλγεια» (!) ήταν τετρακόσια ευρώ, αλλά η τιμή για να δεις βασανιστήρια βρεφών ήταν τρεις χιλιάδες. Βασανιστήρια βρεφών; Μα πώς μπορείς, έστω και με αλλόκοσμη προσπάθεια, να συλλάβεις τον όρο «βασανιστήρια βρεφών»; Δέχομαι ότι ο παιδόφιλος είναι άρρωστος, ότι δεν γεννήθηκε με τη διαταραχή του. Μου είναι αδύνατον όμως να συλλάβω –όπως και ο περισσότερος κόσμος– τη βιομηχανία που έχει στηθεί για να τον εξυπηρετεί. Τις βιντεοσκοπήσεις. Τις φωτογραφίες. Τα κανάλια δραστηριοποίησης αυτού του οχετού.

Να μια προσπάθεια που έκανε η δικαιοσύνη, όχι πολύ μακριά μας. Στη Ρωσία πριν από δύο χρόνια έβγαλαν νόμο ότι θα τους ευνουχίζουν με χημικά. Φοβάμαι όμως ότι στις δέκα υπογραφές που θα μπουν για έναν ευνουχισμό, δύο θα ανήκουν ίσως σε ανθρώπους που γυρνώντας σπίτι τους θα σκέπτονται πως είναι τυχεροί που δεν έχουν ακόμη πιαστεί. Οπότε, η μόνη προστασία των παιδιών είναι το σπίτι. Πράγμα που κι αυτό είναι συζητήσιμο, γιατί το ίδιο σπίτι είναι ένας χώρος ακολασίας για χιλιάδες παιδιά. Η μοναδική τελικά παρηγοριά που βρίσκω στον τρόπο με τον οποίο αντιδρά ο σημερινός κόσμος έρχεται από την εσχατιά της κοινωνίας μας: την ίδια την φυλακή. Ο νόμος που ισχύει στη φυλακή για τους παιδόφιλους είναι ένα μάθημα δικαιοσύνης στην προηγμένη κοινωνία μας. Είναι ένα χαστούκι και ταυτόχρονα μια προσωρινή λύτρωση, ένα ηχηρό μήνυμα στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο που έχει ξεσπάσει κάτω από τη μύτη μας: τον πόλεμο ενάντια στα παιδιά.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ