Ινδία: Το «γιατί» πίσω από τη συντριβή του αεροσκάφους της Air India - Οι πρώτες ενδείξεις

Λιγότερα από 40 δευτερόλεπτα. Τόσο χρόνο παρέμεινε στον αέρα η Πτήση 171 της Air India προτού συντριβεί στην πυκνοκατοικημένη συνοικία του Αχμενταμπάντ, σε μία από τις πιο αινιγματικές αεροπορικές τραγωδίες στην πρόσφατη ιστορία της Ινδίας.

Οι ερευνητές καλούνται τώρα να αντιμετωπίσουν το ζοφερό έργο της ανάλυσης των συντριμμιών και της αποκωδικοποίησης των καταγραφών από τον φωνητικό καταγραφέα του πιλοτηρίου και τον καταγραφέα δεδομένων πτήσης του Boeing 787 Dreamliner, της Ινδίας προκειμένου να ανακαλύψουν τι πήγε τόσο καταστροφικά στραβά στα δευτερόλεπτα μετά την απογείωση. Σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), πρέπει να δημοσιευτεί προκαταρκτική έκθεση εντός 30 ημερών και η τελική ιδανικά εντός 12 μηνών.

Το αεροσκάφος, με προορισμό το αεροδρόμιο Γκάτγουικ του Λονδίνου, με κυβερνήτη τον Σουμίτ Σαμπαρβάλ και συγκυβερνήτη τον Κλάιβ Κούνταρ, απογειώθηκε από την πόλη Αχμενταμπάντ στη δυτική Ινδία στις 13:39 τοπική ώρα (08:09 GMT) την Πέμπτη, μεταφέροντας 242 επιβάτες και σχεδόν 100 τόνους καυσίμων. Μέσα σε δευτερόλεπτα, ένα σήμα κινδύνου εκπέμφθηκε από το πιλοτήριο. Ήταν η τελευταία μετάδοση. Ακολούθησε απώλεια ύψους και συντριβή μέσα στις φλόγες.

Τι θα μπορούσε να προκάλεσε τη συντριβή σε τόσο λίγα δευτερόλεπτα;

Ο πρώην ερευνητής της Ινδικής Υπηρεσίας Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων (AAIB), Κάπτεν Κισόρ Τσίντα, χαρακτήρισε το δυστύχημα «σπανιότατο» – πρόσκρουση σε έδαφος υπό πλήρη έλεγχο μόλις 30 δευτερόλεπτα μετά την απογείωση. «Κατά τη γνώμη μου, κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί», δήλωσε στο BBC.

Απέτυχαν και οι δύο κινητήρες λόγω πρόσκρουσης με πουλιά ή μόλυνσης των καυσίμων; Ήταν οι πτέρυγες ανεπαρκώς εκτεταμένες, μειώνοντας την άνωση σ’ ένα βαρύ φορτωμένο αεροπλάνο με υψηλές θερμοκρασίες; Υπήρξε σφάλμα συντήρησης στους κινητήρες; Ή μήπως κάποιο αθέλητο πλήκτρο του πληρώματος διέκοψε την παροχή καυσίμου;

Οι ερευνητές θα εξετάσουν όλα αυτά τα ενδεχόμενα – και άλλα. Οι αεροπορικές έρευνες βασίζονται στη διασταύρωση και την αποβολή σεναρίων – ταιριάζοντας φυσικά στοιχεία από τα συντρίμμια με δεδομένα από την απόδοση του αεροσκάφους για να δημιουργήσουν μια συνεκτική εικόνα του τι συνέβη.

Κάθε καμένο καλώδιο, κάθε κατεστραμμένο πτερύγιο στροβίλου, κάθε καταγραφή συντήρησης και κάθε σήμα ή ήχος από τα μαύρα κουτιά θα εξεταστούν εξονυχιστικά. Το BBC μίλησε με ειδικούς για να κατανοήσει πώς προχωρά η έρευνα.

Οι πρώτες ενδείξεις: Οι κινητήρες

Καθοριστικό ρόλο αναμένεται να παίξουν τα συντρίμμια των δύο κινητήρων, σύμφωνα με τουλάχιστον τρεις ερευνητές.

«Από τις ζημιές μπορείς να καταλάβεις αν οι κινητήρες παρήγαγαν ισχύ κατά την πρόσκρουση – οι στροβίλοι σπάνε διαφορετικά όταν περιστρέφονται με υψηλή ταχύτητα», λέει ο Πίτερ Γκέλζ, πρώην διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Μεταφορών των ΗΠΑ (NTSB). «Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο για το τι συνέβη».

Αν οι κινητήρες δεν παρήγαγαν ώθηση, η έρευνα μετατοπίζεται άμεσα στο πιλοτήριο.

Το τι συνέβη εκεί θα αποκαλυφθεί από τους Ενισχυμένους Καταγραφείς Πτήσης του Boeing 787 – τα λεγόμενα «μαύρα κουτιά» – τα οποία έχουν ήδη ανακτηθεί από τον τόπο της συντριβής, σύμφωνα με Ινδούς αξιωματούχους.

Αυτές οι συσκευές καταγράφουν τεράστιο όγκο δεδομένων πτήσης και ηχητικά από το πιλοτήριο – από ραδιοκλήσεις των πιλότων έως τους ήχους στο παρασκήνιο. Οι φωνητικές εγγραφές προέρχονται από τα μικρόφωνα των πιλότων, τις ραδιοεπικοινωνίες και ένα μικρόφωνο περιβάλλοντος στο πιλοτήριο.

Οι καταγραφείς δεδομένων καταγράφουν με ακρίβεια τη θέση των μοχλών προσγείωσης και πτερύγων, τις ρυθμίσεις ώθησης, την απόδοση των κινητήρων, τη ροή καυσίμου, ακόμα και την ενεργοποίηση του μηχανισμού κατάσβεσης φωτιάς.

Αν όλα ήταν σωστά; Τότε τι φταίει;

«Αν ο καταγραφέας δείξει ότι οι κινητήρες παρήγαν πλήρη ισχύ, τότε η προσοχή στρέφεται στις πτέρυγες και τα πτερύγια», λέει ο Γκέλζ. «Αν διαπιστωθεί ότι ήταν σωστά εκτεταμένα, τότε έχουμε μια πολύ δύσκολη έρευνα».

Οι πτέρυγες και τα πτερύγια αυξάνουν την άνωση σε χαμηλές ταχύτητες, βοηθώντας το αεροσκάφος να απογειωθεί και να προσγειωθεί με ασφάλεια χωρίς να σταματήσει η ροή του αέρα.

Αν το πρόβλημα εντοπιστεί στο σύστημα ελέγχου πτήσης, τότε δημιουργείται σοβαρό θέμα – όχι μόνο για την Boeing, αλλά για ολόκληρη τη βιομηχανία.

Το σύστημα αυτό είναι ένα πλήρως αυτοματοποιημένο πακέτο που διαχειρίζεται την πλοήγηση, την απόδοση και την καθοδήγηση του αεροσκάφους, συνδυάζοντας δεδομένα από πολλούς αισθητήρες για τη βελτιστοποίηση της πτήσης και της κατανάλωσης.

Με περισσότερα από 1.100 Boeing 787 σε λειτουργία από το 2011, οι ερευνητές πρέπει να διαπιστώσουν αν πρόκειται για μεμονωμένη αστοχία ή για συστημικό πρόβλημα που επηρεάζει ολόκληρο τον παγκόσμιο στόλο. «Αν αποδειχθεί ότι είναι συστημικό, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να λάβουν πολύ γρήγορα σκληρές αποφάσεις», λέει ο Γκέλζ.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ένδειξη υπαιτιότητας. Το ινδικό υπουργείο Πολιτικής Αεροπορίας ανακοίνωσε ότι από τον πρόσφατο έλεγχο του στόλου των 33 Boeing 787 της Air India, οι 24 που ελέγχθηκαν «δεν παρουσίασαν σημαντικά προβλήματα ασφαλείας» και συμμορφώνονται με τα ισχύοντα πρότυπα.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Boeing, Κέλι Όρτμπεργκ, δήλωσε στις 12 Ιουνίου: «Η Boeing παραπέμπει για πληροφορίες στο Γραφείο Διερεύνησης Ατυχημάτων της Ινδίας, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα του ICAO».

Η ανάλυση των δεδομένων στο εργαστήριο της AAIB στο Δελχί θα γίνει από Ινδούς ερευνητές, με τη συμμετοχή ειδικών από την Boeing, την κατασκευάστρια των κινητήρων GE, την Air India και τις ινδικές ρυθμιστικές αρχές. Ερευνητές από την NTSB και το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετέχουν επίσης.

«Κατά την εμπειρία μου, οι ομάδες μπορούν συνήθως να καταλάβουν γρήγορα τι συνέβη», λέει ο Γκέλζ. «Αλλά το γιατί πήρε περισσότερο χρόνο».

Η σημασία των συντριμμιών

Τα συντρίμμια ίσως δώσουν και άλλες απαντήσεις. «Κάθε εξάρτημα – σύρμα, παξιμάδι, μπουλόνι – θα συλλεχθεί σχολαστικά», λέει ο Τσίντα.

Συνήθως, τα συντρίμμια μεταφέρονται σε κοντινό υπόστεγο ή ασφαλή εγκατάσταση, απλώνονται ώστε να εντοπιστούν οι θέσεις της ατράκτου, της ουράς και των πτερύγων, και στη συνέχεια επανασυναρμολογούνται. Στην παρούσα περίπτωση, ίσως να μη χρειαστεί πλήρης ανακατασκευή, ανάλογα με το τι αποκαλύψουν τα μαύρα κουτιά.

Η σημασία των συντριμμιών ποικίλλει ανάλογα με το δυστύχημα. Στην περίπτωση της πτήσης MH17 της Malaysia Airlines που καταρρίφθηκε το 2014, η ανακατασκευή της μύτης του αεροσκάφους αποκάλυψε καθαρά ίχνη πυραυλικών θραυσμάτων.

Περί καυσίμων, συντήρησης και εκπαίδευσης

Οι ερευνητές θα εξετάσουν φίλτρα καυσίμου, σωληνώσεις, βαλβίδες και υπολείμματα καυσίμου για πιθανή μόλυνση – κάτι που θεωρείται εύκολο να εντοπιστεί ή να αποκλειστεί. Ένας ανώνυμος ερευνητής δήλωσε ότι ο εξοπλισμός ανεφοδιασμού έχει πιθανότατα ήδη τεθεί σε καραντίνα και ελεγχθεί.

Επιπλέον, θα εξεταστούν τα ιστορικά συντήρησης και οι βλάβες του αεροσκάφους από την Air India, καθώς και τα στοιχεία από το σύστημα ACARS (που μεταδίδει δεδομένα μέσω ραδιοφώνου ή δορυφόρου προς την Boeing και την Air India).

Θα αναλυθούν όλες οι πτήσεις του αεροσκάφους και του πληρώματος τους τελευταίους μήνες, καθώς και οι τεχνικές αναφορές για τυχόν σφάλματα και τις διορθωτικές ενέργειες που έγιναν. Θα ελεγχθούν επίσης οι άδειες, τα εκπαιδευτικά αρχεία και οι επιδόσεις των πιλότων σε εξομοιωτές – ειδικά σε περιπτώσεις αποτυχίας κινητήρα. «Πιστεύω ότι η Air India έχει ήδη παραδώσει αυτά τα στοιχεία στην ομάδα διερεύνησης», λέει ο Τσίντα.

Οι ερευνητές θα εξετάσουν και το ιστορικό όλων των εξαρτημάτων του αεροσκάφους που αφαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν, για τυχόν επαναλαμβανόμενα προβλήματα ή σημάδια βλάβης που μπορεί να επηρέασαν τη συγκεκριμένη πτήση.

«Αυτές οι έρευνες είναι εξαιρετικά πολύπλοκες. Χρειάζονται χρόνο, αλλά θα υπάρξουν πρώιμες ενδείξεις για το τι πιθανότατα συνέβη», λέει ο Γκέλζ. Η τεχνολογία έχει κάνει τη διαφορά. «Μία από τις πρώτες συντριβές που διερεύνησα το 1994 είχε καταγραφέα που κατέγραφε μόλις τέσσερις παραμέτρους», θυμάται. «Οι σημερινοί καταγραφείς καταγράφουν εκατοντάδες – αν όχι χιλιάδες – κάθε δευτερόλεπτο. Αυτό και μόνο έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ερευνούμε τα αεροπορικά δυστυχήματα».

Πηγή: BBC