Κοσμος

Από τον Φραγκίσκο στον Λέοντα τον 14ο: Η Αγία Έδρα σε αναζήτηση νέας ταυτότητας

Ένας συνετός αντιΤραμπ από το Σικάγο στο Βατικανό

4766-35219.jpg
Νίκος Γεωργιάδης
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Πάπας Λέων 14ος
Πάπας Λέων 14ος © EPA/Vatican Media Handout

Πάπας Λέων: Ποιος είναι τελικά ο νέος προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας;

Γεννήθηκε στο Dolton, ένα εργατικό προάστιο στο Νότιο Σικάγο στις 14 Σεπτεμβρίου του 1955. Ο πατέρας του και η μητέρα του, αμφότεροι θρησκευόμενοι τον εισήγαγαν από νωρίς στα της Εκκλησίας τεκταινόμενα. Ωστόσο ο νεαρός Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ προτίμησε τις θετικές επιστήμες. Σπούδασε Μαθηματικά πριν αρχίσει τις θεολογικές αναζητήσεις του. Σπούδασε λοιπόν Θεολογία στην Καθολική Θεολογική Ένωση του Σικάγο πριν ενταχθεί στο Τάγμα του Αγίου Αυγουστίνου. Χειροτονήθηκε ιερέας το 1982 σε ηλικία 27 ετών. Στη συνέχεια στράφηκε προς το Κανονικό Δίκαιο παρακολουθώντας το Ποντιφικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά στη Ρώμη, προτού ξεκινήσει την καριέρα του στη Νότια Αμερική. Διότι είναι λάθος να αντιμετωπίζεται ο Λέοντας ο 14ος ως ο πρώτος Πάπας από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο νέος Ποντίφικας είναι ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας όλης της αμερικανικής ηπείρου, Βόρειας και Νότιας. Επί 30 χρόνια υπηρέτησε την Εκκλησία στο Περού και επί 8 συναπτά έτη ήταν επικεφαλής της Επισκοπής του Chiclayo, της χώρας των Ίνκας.

Οι πρώτες επιλογές του ήταν καθοριστικές τόσο ως προς τους συμβολισμούς, τόσο απαραίτητους στην διαμόρφωση της προσωπικής εικόνας ενός Ρωμαιοκαθολικού Ιεράρχη, όσο και ως προς τις ιδεολογικές, βλέπε ευρύτερα πολιτικές προτιμήσεις του. Επέλεξε το Τάγμα των Αυγουστίνων ως «ιδεολογικό κέλυφος» το οποίο εφεξής θα τον καθόριζε στα μάτια των πιστών αλλά και του Καθολικού κλήρου. Ένα Τάγμα παραδοσιακό με πρωτίστως φιλανθρωπικούς προσανατολισμούς, ανοικτό στην Κοινωνία, ιεραποστολικό ως προς την ήπια μαχητική του, βλέπε επεκτατική του διάταξη η οποία χαρακτηρίζει αυτό το Τάγμα. Δεν επέλεξε ένα «σκληροπυρηνικό» σχήμα όπως το Τάγμα των Ιησουιτών φερ΄ειπείν, το οποίο μετέρχεται επιθετικότερων πρακτικών τόσο στον ιεραποστολικό όσο και στον εκπαιδευτικό τομέα.

Ο Λέοντας ο 14ος, επιλέγοντας αυτό το όνομα με το οποίο θα καταγραφεί στην Ιστορία ήθελε ξεκάθαρα να υπερτονίσει τον κοινωνικό χαρακτήρα της Εκκλησίας, τόσο ως προς τον ρόλο της στον κόσμο όσο και ως προς τις λειτουργίες της ως Σχήμα. Πιστός στις επιλογές του Λέοντα του 13ου ως προς τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες θέσπισε τον 19ο αιώνα.

Ήταν ο Ποντίφικας που σφυρηλάτησε το κοινωνικό δόγμα της Εκκλησίας, κυρίως μέσω της εγκυκλίου "Rerum novarum" («Νέα πράγματα») που δημοσιεύθηκε το 1891. Εν ολίγοις, η υπόσχεση ενός ποντιφικού δόγματος αφιερωμένου στην νεωτερικότητα που στρέφεται προς τους φτωχούς, τους περιθωριακούς, τους αποκλεισμένους - τις «περιφέρειες», όπως θα έλεγε ο Φραγκίσκος, στις οποίες ο Λέων ο 14ος απέτισε εγκάρδιο φόρο τιμής.

Ο νέος Πάπας έδειξε λοιπόν πώς θα συνεχίσει να πορεύεται στο μονοπάτι που χάραξε ο προκάτοχος και μέντοράς του Φραγκίσκος. Σε αυτήν την πορεία μεταρρυθμίσεων, την οποία προφανώς ο προηγούμενος Ποντίφικας άφησε ανολοκλήρωτη είτε διότι δεν πρόλαβε είτε διότι δεν τόλμησε, ο διάδοχός του έχει να αντιμετωπίσει πεδίον δόξης λαμπρόν. Μέσα σε όλα αυτά το ζήτημα της σεξουαλικής βίας και σεξουαλικής κακοποίησης στούς εκπαιδευτικούς θεσμούς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, κατέχει ιδιαίτερα δεσπόζουσα θέση.

«Σε έναν υπαινιγμό με τη μορφή προγράμματος δράσης, αναφέρθηκε στη «συνοδικότητα» που ήταν τόσο αγαπητή έννοια στον προκάτοχο του Φραγκίσκο. Το 2023 και το 2024, ο Ρόμπερτ Πρέβοστ ήταν ένας από τους συμμετέχοντες στη Σύνοδο για το μέλλον της Εκκλησίας, μια μεγάλη συνέλευση που σχεδιάστηκε για να καταστήσει την Εκκλησία πιο περιεκτική. «Θέλουμε να είμαστε μια συνοδική Εκκλησία, μια Εκκλησία σε κίνηση», τόνισε ο Λέων ΙΔ'.

Αυτή η δέσμευση δεν είναι απλώς μια υπόσχεση προς τους οπαδούς του Φραγκίσκου αλλά ανταποκρίνεται και στις πεποιθήσεις του ιδίου του Αμερικανού επισημαίνει η «Le Monde» της Παρασκευής 9ης Μαίου.

«Σε μια σπάνια συνέντευξή του στο «Vatican News» τον Μάιο του 2023, εξήγησε ότι οι εκκλησιαστικοί παράγοντες συχνά ασχολούνται με τη διδασκαλία του δόγματος με κίνδυνο να «ξεχάσουν ότι το βασικό τους καθήκον είναι να μεταδώσουν την ομορφιά και τη χαρά της γνώσης του Ιησού».

Στην ίδια συνέντευξη, εξήγησε επίσης ότι η διαδικασία επιλογής των επισκόπων θα πρέπει να είναι «πιο ανοιχτή στο να ακούει τα διάφορα μέλη της κοινότητας». Αυτή η επισήμανση θα πρέπει να χαροποίησε ιδιαίτερα τους «Bergoglians» (συνοδοιπόρους του Φραγκίσκου) , οι οποίοι είναι αφοσιωμένοι στην έλευση μιας Εκκλησίας που θα είναι πιο ανοιχτή στη διακυβέρνησή της και λιγότερο εσωστρεφής, συμπληρώνει η «Le Monde»

Ο 267ος Πάπας και ο Πλανητάρχης

Μέσα στο λυκόφως που άρχισε να φωτίζει παράξενα την Πλατεία του Αγίου Πέτρου και κάτω από το διαπεραστικό βλέμμα των γλάρων, πιστών μαρτύρων της τήρησης του τελετουργικού που έστεκαν εκεί ακίνητοι φρουροί της καμινάδας, το ερώτημα που κυριαρχούσε αμέσως μετά την ανακοίνωση του ονόματος του Πάπα, ήταν το πώς θα διαμορφωθεί η σχέση με την υπερατλαντική Νέα Τάξη Πραγμάτων. Το πώς δηλαδή θα αποτυπωθεί στην διπλωματική και εκκλησιαστική πραγματικότητα ο δύσκολος αλγόριθμος που θα ερμηνεύει την σχέση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με τον Εθνικό-Χριστιανισμό του κινήματος MAGA στις ΗΠΑ.

Ήταν γνωστή και πλήρως αποκωδικοποιημένη η δύσκολη σχέση του προηγούμενου Ποντίφικα με την ομάδα Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά την ακραία επιθετικότητα του Προτεσταντικού Εθνικο – Χριστιανισμού των αμερικανών Ευαγγελιστών όσο και με τις πρακτικές μαζικής εκτόπισης μεταναστών και των ρατσιστικών τακτικών επιλογής των υπό απέλαση ακόμη και νομίμων ξένων στις ΗΠΑ.

Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πώς ο Λέοντας ο 14ος, ως βασικός χειριστής των πολιτικών επιλογών του προκατόχου του στο Βατικανό ήρθε πολλάκις σε ευθεία σύγκρουση με την διακυβέρνηση Τράμπ και με όσους στην Ιταλία επικροτούν τις επιλογές του ως προς το μεταναστευτικό. Υπήρξαν «δύσκολες στιγμές» και όχι λόγω αμηχανίας, με τον αντιπρόεδρο Βάνς ο οποίος αι επισκέφτηκε το Βατικανό μετά την αποκαρδιωτική εμφάνιση του στην Σύνοδο του Μονάχου.

Πως λοιπόν ένας νάρκισσος πολιτικός ο οποίος μονίμως αυτοθαυμάζεται, θα αντιμετωπίσει έναν παγκόσμιο Ιεράρχη με διπλή υπηκοότητα, αμερικανική και περουβιανή. Έναν πολύγλωσσο πολίτη του κόσμου, που ενδιαφέρεται για τους φτωχούς και τους πιο ευάλωτους. Η εκλογή του νέου Πάπα, Λέοντα ΙΔ', την Πέμπτη 8 Μαΐου, προκάλεσε έκρηξη πατριωτισμού στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αμέσως επικεντρώθηκαν στο Σικάγο, μόνον που η Πολιτική και η Εκκλησία δεν είναι τηλεοπτικά σήριαλ γυρισμένα στις βίαιες γειτονιές αυτής της αμερικανικής εργατούπολης

Την εκλογή του χαιρέτισε ο Ντόναλντ Τραμπ, ως θέμα πρωτοκόλλου. Είναι μεγάλη τιμή να συνειδητοποιούμε ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας», έγραψε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στο κοινωνικό δίκτυο Truth Social. «Τι συγκίνηση και τι μεγάλη τιμή για τη χώρα μας» πρόσθεσε.

Αυτή η έλλειψη έμπνευσης - επισημαίνει η « Le Monde» - είναι και μια σιωπηρή παραδοχή. Το προφίλ του νέου επικεφαλής του Βατικανού δεν ταιριάζει με τις προτιμήσεις του κόσμου του MAGA (Make America Great Again) που επικεντρώνεται στη μεγαλύτερη αντιμεταναστευτική εκστρατεία στην ιστορία της χώρας. Ο Λέων ΙΔ' είναι κάποιος που επιδιώκει να ενώσει αντί να πολώσει, να ξεπεράσει τις διαιρέσεις αντί να τις σπείρει», συνοψίζει η Κάθλιν Σπράουζ Κάμινγκς, καθηγήτρια αμερικανικών σπουδών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο «Νοτρ Νταμ» στο Σάουθ Μπεντ (Ιντιάνα).

Ο νέος Πάπας κηρύσσει από το μπαλκόνι της Λότζα , στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου πως πρώτα είναι ο Χριστός και μετά το έθνος. Η Καθολική Εκκλησία υπερβαίνει τις εθνικότητες, τα εμπόδια και τα όρια της ανθρώπινης δημιουργίας.

Όσον αφορά τώρα την πολιτική αριθμητική οι Καθολικοί στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μοιρασμένοι ως προς τις εκλογικές συνήθειές τους και πάντως πολύ λιγότερο ανεκτικοί στις φανερά βάναυσες τακτικές που υιοθετούνται από την διακυβέρνηση Τράμπ και οι οποίες μάλιστα ακυρώνονται από της αμερικανική Δικαιοσύνη.

Τώρα ως προς τα εσωτερικά ζητήματα της Εκκλησίας της Ρώμης οι ειδικοί επί του «ενδυματολογικού κώδικα» επισήμαναν ευθύς εξ αρχής πώς ο νέος Ποντίφηκας και Επίσκοπος της αρχαίας πόλης επέλεξε να εγκαταλείψει την ασκητική συνήθεια του προκατόχου του να ενδύεται το γνωστό ολόλευκο και άνευ χρωματικών αποχρώσεων ή συμβόλων αρχιερατικό ράσο. Ο Φραγκίσκος επέμενε στην επιλογή του η οποία και καταδείκνυε την ταπεινότητα η οποία θα έπρεπε να χαρακτηρίζει ακόμη και την εμφάνιση των διαδόχων του Αποστόλου Πέτρου.

Ο Λέοντας ο 14ος επέλεξε να συμπεριλάβει συμβολικά στο επίσημο ένδυμα με το οποίο εμφανίστηκε στους πιστούς εκείνα τα στοιχεία που παραπέμπουν στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο, καθησυχάζοντας έτσι τους εκκλησιαστικούς παράγοντες οι οποίοι ως «φύλακες της παράδοσης» ανησυχούσαν με τις «πρωτοτυπίες» του Φραγκίσκου οι οποίες προήγαγαν την ταπεινότητα και ουχί την πλουμιστή έκθεση της Αρχιερατικής εξουσίας.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.