Ευρωεκλογές 2024: Τι θα συμβεί αν τα ακροδεξιά κόμματα αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη

Καθώς απομένουν λιγότερο από δύο εβδομάδες μέχρι τις Ευρωεκλογές η αναζωπύρωση της υποστήριξης των ακροδεξιών κομμάτων εξακολουθεί να ανησυχεί τις κυρίαρχες πολιτικές ομάδες, ιδίως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).

Η πιθανή αύξηση των εδρών για τη ριζοσπαστική δεξιά θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Η πολιτική επιρροή στο οικονομικό τοπίο θα επηρεάσει κυρίως την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουκρανία. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε επίσης να υποτιμήσει έμμεσα το ευρώ έναντι άλλων νομισμάτων χωρών της G-10.

Οι ηγέτες των ακροδεξιών κομμάτων ενισχύουν τα ποσοστά τους λόγω της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής που -μεταξύ άλλων- είναι απότοκο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αύξηση του κόστους διαβίωσης, η μετανάστευση και η δυσαρέσκεια των αγροτών συνέβαλαν στη μετατόπιση της ψήφου προς λαϊκιστικές ομάδες, ιδίως την ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR).

Oυκρανία και Πράσινη Συμφωνία στο «στόχαστρο» της ακροδεξιάς

Ένας κοινός τομέας εστίασης είναι τα ζητήματα που προκύπτουν από την ενεργειακή μετάβαση. Τα ακραία δεξιά κόμματα έχουν γίνει η φωνή των αγροτών της ΕΕ, οι οποίοι διαμαρτύρονται κατά της Πράσινης Συμφωνίας σε όλη την ήπειρο από τον Φεβρουάριο.

Η Πράσινη Συμφωνία στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% πριν από το 2040, στόχος που έχει προκαλέσει ανησυχίες στους αγρότες. Η αναταραχή ώθησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμβιβαστεί, αποφασίζοντας να εξαιρέσει τη γεωργία από την προθεσμία.

Δεν είναι όμως μόνο το κόστος της πράσινης μετάβασης που αναμένεται να περιορίσει το εισόδημα των αγροτών, αλλά και ο υψηλός πληθωρισμός στα αγαθά που επίσης έχει «ψαλιδίσει» τα εισοδήματα -όχι μόνο των αγροτών. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, εάν τα ακροδεξιά κόμματα ενισχυθούν σημαντικά.

Ένα άλλο ζήτημα που αντιμετώπισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν η σταδιακή κατάργηση των αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα έως το 2035. Δεξιά κόμματα ζητούν την ακύρωση της προθεσμίας, υποστηρίζοντας ότι μια τέτοια πολιτική θα ασκούσε πίεση στους καταναλωτές να αγοράσουν ηλεκτρικά οχήματα (EV) υψηλού κόστους. Αντ' αυτού, οι καταναλωτές έχουν στραφεί στα πιο προσιτά υβριδικά οχήματα, με το μερίδιο αγοράς να αυξάνεται στο 29% από 24,4% τον Μάρτιο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA).

Η πράσινη μετάβαση στον τομέα των αυτοκινήτων έχει επίσης προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την αύξηση των κινεζικών εισαγωγών ηλεκτρικών οχημάτων με χαμηλότερες τιμές. Η εφαρμογή μέτρων προστασίας, όπως η αύξηση των δασμών, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίποινα και ενδεχομένως να βλάψει τις πωλήσεις των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών στην Κίνα.

Την ίδια ώρα, η αυξανόμενη υποστήριξη των ακροδεξιών κομμάτων απειλεί τη διπλωματία της ΕΕ με την Ουκρανία. Οι ομάδες του ID, συμπεριλαμβανομένου του γερμανικού κόμματος AfD, του αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας και του γαλλικού NR, τείνουν προς μια φιλορωσική στάση. Αυτό θα μπορούσε δυνητικά να αποτελέσει τροχοπέδη στις προσπάθειες της ΕΕ να ενισχύσει την άμυνά της έναντι της Ρωσίας και τη συμμαχία της με το ΝΑΤΟ.

Επιπλέον, τα δεξιά κόμματα αποτελούν απειλή για το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και των ουκρανών παραγωγών τροφίμων. Οι αγρότες της ΕΕ έχουν διαμαρτυρηθεί για τις φθηνές εισαγωγές, ιδίως όσον αφορά τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ουκρανία. 

Η διπλωματική μετατόπιση με την Ουκρανία και τη Ρωσία θα μπορούσε να είναι σημαντική εάν ακροδεξιοί λαϊκιστές έρθουν στην εξουσία. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο παγκόσμιο πολιτικό τοπίο, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι οι ΗΠΑ θα πραγματοποιήσουν τις προεδρικές εκλογές τους τον Νοέμβριο, με τον Ντόναλντ Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους να αρνούνται περαιτέρω στήριξη στο Κίεβο.

Μια περαιτέρω αποδυνάμωση του ευρώ μπορεί να είναι μπροστά μας

Η αβεβαιότητα που περιβάλλει την πιθανή νίκη της ριζοσπαστικής δεξιάς μπορεί να επιβαρύνει το ευρώ, καθώς οι ευρωσκεπτικιστές θα είναι πιθανό να προσπαθήσουν να υπονομεύσουν την ακεραιότητα της ΕΕ. Οι διαιρέσεις στις πολιτικές απόψεις και τις πολιτικές θα μπορούσαν να μειώσουν την ανταγωνιστικότητα της ενιαίας αγοράς.

Η οικονομική αναταραχή και οι αβέβαιες προοπτικές μπορεί να ωθήσουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να μειώσει τα επιτόκιά της ήδη από τον Ιούνιο, ενδεχομένως να προηγηθεί άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών. Αναλυτές επισημαίνουν ότι το ευρώ θα μπορούσε να φτάσει στην ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ μέχρι το τέλος του έτους.

Πηγή: Euronews