Αμερικανικές εκλογές: To ενδεχόμενο μιας ανεξάρτητης υποψηφιότητας και κατά πόσο θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα της αναμέτρησης Μπάιντεν - Τραμπ
Όταν ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Αλ Γκορ έχασε οριακά τις προεδρικές εκλογές του 2000, ο Τζο Μπάιντεν, γερουσιαστής τότε, έστρεψε την οργή του σε έναν από τους αντιπάλους υποψηφίους, τον Ραλφ Νάντερ. Ο Νάντερ συγκέντρωσε 97.488 ψήφους στη Φλόριντα, πολύ περισσότερες από όσες ήταν η διαφορά του Γκορ με τον Μπους. «Ο Νάντερ μας κόστισε τις εκλογές» τόνισε ο Μπάιντεν.
Οι Αμερικανοί συχνά δηλώνουν δυσαρεστημένοι με τις περιορισμένες πολιτικές επιλογές τους και θα ήθελαν περισσότερες. Φέτος τα δύο τρίτα λένε ότι «έχουν κουραστεί» να βλέπουν τους ίδιους υποψηφίους στις προεδρικές εκλογές και θέλουν κάποιον «νέο», σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήχθη τον Ιανουάριο από την Ipsos. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι μόνο το ένα τέταρτο των Αμερικανών είναι «ικανοποιημένο» από το δικομματικό σύστημα.
Ωστόσο, οι υποψήφιοι τρίτου κόμματος δεν κερδίζουν ποτέ τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Κανένας υποψήφιος τρίτου κόμματος δεν έχει κερδίσει ούτε μια πολιτεία από τότε που ο Τζορτζ Γουάλας κέρδισε πέντε νότιες πολιτείες, όντας ανεξάρτητος υποψήφιος, στο αποκορύφωμα του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα το 1968. Μόνο δύο φορές ένας τρίτος υποψήφιος έχει λάβει πάνω από το 5% των εθνικών ψήφων τα τελευταία 50 χρόνια: Ο Τζον Άντερσον, ένας Ρεπουμπλικανός βουλευτής, ο οποίος συγκέντρωσε 6,6% το 1980, και ο Ρος Περό, ένας Τεξανός επιχειρηματίας, ο οποίος συγκέντρωσε 19% το 1992 και 8,4% το 1996.
Καθορίζουν το αποτέλεσμα οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι;
Ακόμη και όταν ανεξάρτητοι υποψηφιοι τα πάνε καλά, δεν καθορίζουν απαραίτητα το αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, παρόλο που ο Ρος Περό κέρδισε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων το 1992 από ό,τι ο Νάντερ το 2000 (19% έναντι 3%), δεν σημαίνει ότι αυτό είχε επίπτωση στην εκλογική αναμέτρηση. Κατέβηκε ως κεντρώος και φαίνεται ότι πήρε ψήφους τόσο από τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων, Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, όσο και από τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, Μπιλ Κλίντον.
Ο Νάντερ, αντίθετα, κατέβηκε «στα αριστερά» του Γκορ. Αν και αναμφίβολα προσέλκυσε ορισμένους ψηφοφόρους που δεν θα ψήφιζαν αν δεν κατέβαινε υποψήφιος, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν (κανονικά) υποστηρικτές του Γκορ. Επιπλέον, οι εκλογές ήταν εξαιρετικά οριακές.
Θα επηρέαζε το αποτέλεσμα τρίτη υποψηφιότητα στις εκλογές του 2024;
Σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, ο Μπάιντεν είναι ο υποψήφιος των Δημοκρατικών σε μια αναμέτρηση που είναι πιθανό να είναι οριακή. Με τη Νίκι Χέιλι, την τελευταία αντίπαλο του Ντόναλντ Τραμπ στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων, να αναστέλλει την εκστρατεία της, ο πρώην πρόεδρος έχει ουσιαστικά εξασφαλίσει το χρίσμα. Οδεύουμε λοιπόν προς μια ρεβάνς του 2020.
Μια τρίτη υποψηφιότητα, όμως, ενδέχεται να ανατρέψει την εκλογική αναμέτρηση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Και αυτό διότι, όπως όλα δείχνουν, η αναμέτρηση θα κριθεί στο νήμα. Αυτή τη στιγμή, ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων του Economist δείχνει τον Τραμπ μπροστά από τον Μπάιντεν με λιγότερο από δύο ποσοστιαίες μονάδες, εντός του περιθωρίου σφάλματος.
Μια υποψηφιότητα που θα μπορούσε να «κόψει» ψήφους είτε από την μία είτε από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να είναι καθοριστική για το ποιος θα είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου μετά το 2024.
Υπάρχει τρίτος υποψήφιος για τις εκλογές του 2024;
Υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι τρίτων κομμάτων στην κούρσα για την ώρα. Τα κόμματα των Πρασίνων και των Ελευθέρων σχεδιάζουν να κατεβάσουν υποψήφιο. Το ίδιο θα μπορούσε να κάνει και το «No Labels», μια καλά χρηματοδοτούμενη ομάδα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κομματικοποίηση στην αμερικανική πολιτική.
Ο Κορνέλ Γουέστ, ένας αριστερός ακαδημαϊκός, είναι επίσης υποψήφιος. Ωστόσο, εκείνος που πραγματικά μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα μοιάζει να είναι ένας άλλος ανεξάρτητος υποψήφιος: ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος συγκεντρώνει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, που φτάνουν το 18% σε ορισμένες πρόσφατες μετρήσεις.
Ο παράγοντας Κένεντι
Με φόντο τα παραπάνω η πιο πιθανή ανεξάρτητη υποψηφιότητα είναι του Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ. Ως γιος του Ρόμπερτ Κένεντι, πρώην υπουργού Δικαιοσύνης και γερουσιαστή που δολοφονήθηκε το 1968 ενώ διεκδικούσε το χρίσμα των Δημοκρατικών για την προεδρία, είναι «εξ' απαλών ονύχων» στην πολιτική. Κατέβηκε αρχικά στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών, αλλά αποσύρθηκε τον Οκτώβριο, παραπονούμενος ότι το κόμμα «είχε παραδώσει το χρίσμα στον Μπάιντεν».
Ωστόσο, οι απόψεις του Κένεντι μοιάζουν περισσότερο με του Τραμπ παρά με του Μπάιντεν. Καταγγέλλει τους πολέμους, είναι αντιεμβολιαστής και θιασώτης θεωριών συνομωσίας. Μιλάει με τα καλύτερα λόγια για τον Τζο Ρόγκαν, έναν ακροδεξιό οικοδεσπότη podcast, και ενίοτε ακούγεται σαν τον Τραμπ όταν κατακεραυνώνει τα μέσα ενημέρωσης.
Τον Ιανουάριο η δημοσκόπηση του Economist με την YouGov διαπίστωσε ότι ούτε οι Ρεπουμπλικάνοι ούτε οι Δημοκρατικοί θεωρούν ότι ο Κένεντι ανήκει στο κόμμα τους. Μόνο το 14% των Δημοκρατικών τον θεωρεί φιλελεύθερο, ενώ το 34% τον περιγράφει ως συντηρητικό. Προς το παρόν, ωστόσο, ο Κένεντι είναι πιο δημοφιλής στους Ρεπουμπλικάνους:το 61% τον βλέπει θετικά, σε σύγκριση με μόλις το ένα τρίτο των Δημοκρατικών. Πέρυσι μάλιστα έλαβε πρόσκληση να μιλήσει στο συνέδριο πολιτικής δράσης των Συντηρητικών, μια σημαντική διοργάνωση στο «ημερολόγιο» των Ρεπουμπλικανών. Αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται απλώς στο γεγονός ότι είχε κάνει τη ζωή του κ. Μπάιντεν δύσκολη με την προκριματική πρόκληση. Κάποιοι υποστηρικτές του Τραμπ έχουν επιτεθεί εναντίον του από τότε που αποσύρθηκε από τις προκριματικές εκλογές.
Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα ωστόσο δυσκολεύει την κάθοδο ανεξαρτήτων. Οι πολιτείες έχουν ένα μπερδεμένο σύνολο προθεσμιών για την απαραίτητη γραφειοκρατία και απαιτούν διαφορετικό και μερικές φορές ιλιγγιώδη αριθμό υπογραφών από ψηφοφόρους. Μέχρι στιγμής, ο Κένεντι, για παράδειγμα, έχει καταφέρει να μπει στο ψηφοδέλτιο μόνο στη Γιούτα, τη Νεβάδα, το Νιου Χάμσαϊρ και τη Χαβάη, σύμφωνα με την εκστρατεία του.
Ο Ρος Περό τα κατάφερε μεν το 1992 αλλά ορισμένες πολιτείες έχουν αυξήσει τον αριθμό των υπογραφών που απαιτούνται πλέον. Οι απαιτήσεις στην Καλιφόρνια, τη Φλόριντα, τη Νέα Υόρκη και το Τέξας -οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 28% των ψήφων στο Κολέγιο Εκλεκτόρων είναι από τα δυσκολότερα ορόσημα.
Μένει να φανεί αν θα καταφέρει να είναι υποψήφιος ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ ή κάποιος άλλος, προκειμένου να υπάρξει τρίτος πόλος στην αναμέτρηση μεταξύ Τραμπ και Μπάιντεν. Αλλά και στην περίπτωση που υπάρξει, το εάν θα επηρεάσει καθοριστικά το αποτέλεσμα, θα κριθεί από το πόσο στενή θα είναι η αναμέτρηση μεταξύ των δύο βασικών υποψηφίων.
