Κοσμος

Σαν Σήμερα 23 Μαρτίου 1933: Η μέρα που γεννήθηκε το τέρας του ολοκληρωτισμού

Ο Χίτλερ γίνεται δικτάτορας της ναζιστικής Γερμανίας

Newsroom
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Σαν Σήμερα 23 Μαρτίου 1933 ψηφίστηκε ο νόμος που έδωσε απόλυτες εξουσίες στον Χίτλερ

Ο «Εξουσιοδοτικός Νόμος», επισήμως Νόμος για την Άρση των Δεινών του Λαού και του Ράιχ, ήταν συνταγματική τροπολογία του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, που μεταβίβαζε για περίοδο τεσσάρων χρόνων, την νομοθετική και εκτελεστική εξουσία από το γερμανικό κοινοβούλιο (Ράιχσταγκ) στην κυβέρνηση του Αδόλφου Χίτλερ.

Οι εξουσιοδοτικοί νόμοι, βασισμένοι στις συνταγματικές προβλέψεις «περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης» και στα αντίστοιχα άρθρα του συντάγματος της Βαϊμάρης, δεν ήταν ανακάλυψη της ναζιστικής διακυβέρνησης. Είχαν χρησιμοποιηθεί και σε άλλες περιπτώσεις της νεώτερης γερμανικής ιστορίας, όπως στις 4 Αυγούστου του 1914, με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το κοινοβούλιο εξουσιοδότησε την κυβέρνηση, να πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα κατά την διάρκεια της πολεμικής περιόδου.

Ο νόμος υπερψηφίστηκε στις 23 Μαρτίου 1933, από όλους τους βουλευτές πλην των Σοσιαλδημοκρατών και επικυρώθηκε αμέσως από τον Πρόεδρο του Ράιχ, Πάουλ φον Χίντενμπουργκ. Αυτός ο νόμος ήταν ίσως ο πιο σημαντικός της διακυβέρνησης του Ναζιστικού Κόμματος αφού στην ουσία, καταργώντας την διάκριση των εξουσιών, παρέδωσε δικτατορικές εξουσίες και ανεξέλεγκτη ισχύ στα χέρια ενός μόνο πολιτικού φορέα.

Μετά το αποτέλεσμα των εκλογών της 5ης Μαρτίου 1933 και αφού ο Χίτλερ είχε καταφέρει να περάσει ήδη το «Διάταγμα για την προστασία του Λαού και του Κράτους» το οποίο καταργούσε το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής και περιέκοπτε πολλές ατομικές και συλλογικές ελευθερίες, ολοκλήρωσε το νομοθετικό πλαίσιο με το οποίο θα κυβερνούσε με τον «εξουσιοδοτικό νόμο» που έφερε προς ψήφιση στο Κοινουβούλιο στις 23 Μαρτίου του 1933.

Στις 6 Μαρτίου, την επομένη ακριβώς των εκλογών, κήρυξε παράνομο το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και αφαίρεσε τις θέσεις των βουλευτών του από το Κοινοβούλιο, κατεβάζοντας έτσι τον συνολικό αριθμό των εδρών. Έτσι μπορούσε πλέον να υπολογίζει βάσιμα στην συγκέντρωση των δύο τρίτων που απαιτούνταν (καθώς ήταν συνταγματική τροπολογία χρειαζόταν ενισχυμένη πλειοψηφία) για την υπερψήφιση του νόμου αυτού.

Πράγματι, από την αρχή ήδη μπορούσε να υπολογίζει στις 52 έδρες του «Συνασπισμού Μαύρου - Άσπρου - Κόκκινο» (KSWR, συνασπισμός των δυνάμεων του Γερμανικού Εθνικού Λαϊκού Κόμματος DNVP και της παραστρατιωτικής οργάνωσης Στάλχελμ, αφού τυπικά συγκυβερνούσαν με το NSDAP, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τον πρόεδρο του Κόμματος του Κέντρου Λούντβιχ Κάας, κατέληξαν σε συμφωνία στις 22 Μαρτίου. Ο Κάας, καθολικός ιερέας, συμφώνησε να υπερψηφίσει το νόμο με αντάλλαγμα την παροχή υποσχέσεων για την προστασία των καθολικών Γερμανών, των καθολικών σχολείων και την διατήρηση καλών σχέσεων με το Βατικανό. Μάλιστα, ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η υπογραφή του Ραϊχσκονκορδάτου της 20ης Ιουλίου 1933, είναι αποτέλεσμα αυτών των διαπραγματεύσεων. Αν και δεν είχαν όλοι οι βουλευτές του κόμματος του Κέντρου την επιθυμία να ψηφίσουν υπέρ, μάλιστα ένας εξ αυτών, ο πρώην καγκελάριος Χάινριχ Μπρύνινγκ, εξέφρασε ανοιχτά την αντίθεσή του, ωστόσο μετά τις πιέσεις και τους εκβιασμούς που δέχτηκαν από μέλη των Ες-Α και των Ες-Ες, αναγκάστηκαν να ψηφίσουν υπέρ.

Γεγονότα

1401 - Ο Ταμερλάνος καταλαμβάνει τη Δαμασκό.
1603 - Ο Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας γίνεται ο βασιλιάς Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας και της Ιρλανδίας, μετά το θάνατο της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας.
1603 - Ο Τοκουγκάβα Ιεγιάσου γίνεται σόγκουν από τον αυτοκράτορα Γκο-Γιοζέι και ιδρύει το Σογκουνάτο Τοκουγκάβα στο Έντο, Ιαπωνία.
1720 - Ο Φρειδερίκος εκλέγεται βασιλιάς της Σουηδίας.
1721 - Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ αφιερώνει έξι κοντσέρτα στον μαργράβο του Βρανδεμβούργου Κρίστιαν Λούντβιχ, τα οποία αποκαλούνται σήμερα Βρανδεμβούργια Κοντσέρτα, BWV 1046–1051.
1765 - Το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας εγκρίνει νομοσχέδιο, το οποίο απαιτεί από τις Δεκατρείς Αποικίες να στεγάσουν τα βρετανικά στρατεύματα.
1794 - Στην Κρακοβία, ο Ταντέους Κοσιούσκο αναγγέλλει γενική εξέγερση εναντίον της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Πρωσίας και αναλαμβάνει τις εξουσίες του αρχηγού όλων των πολωνικών δυνάμεων.
1832 - Στο Οχάιο, μία ομάδα ανδρών κτυπάει και αλείφει με πίσσα και φτερά τον ηγέτη των Μορμόνων Τζόζεφ Σμιθ.
1854 - Καταργείται η δουλεία στη Βενεζουέλα.
1882 - Ο Ρόμπερτ Κοχ ανακοινώνει την ανακάλυψη του Mycobacterium tuberculosis, του βακτήριου που είναι υπεύθυνο για τη φυματίωση.
1896 - Ο Αλέξανδρος Ποπόφ κάνει την πρώτη μετάδοση ραδιοφωνικών σημάτων στην ιστορία.
1900 - Ξεκινάει η κατασκευή της νέας γραμμής του μετρό της Νέας Υόρκης που θα συνδέει το Μανχάταν με το Μπρούκλιν.
1927 - Βρετανικά και αμερικανικά πολεμικά πλοία βομβαρδίζουν τη Ναντσίνγκ στην Κίνα, για να υπερασπιστούν τους ξένους πολίτες στο εσωτερικό της πόλης.
1934 - Το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ψηφίζει νόμο που επιτρέπει τις Φιλιππίνες να καταστούν αυτοδιοίκητη κοινοπολιτεία.
1944 - Γερμανικά στρατεύματα δολοφονούν 335 Ιταλούς αμάχους στη Ρώμη.
1958 - Ο Έλβις Πρίσλεϊ κατατάσσεται στον αμερικανικό στρατό.
1965 - Το διαστημικό σκάφος της NASA Ranger 9, που είναι εξοπλισμένο για να μετατρέψει τα σήματά του σε φόρμα κατάλληλη για προβολή στην τηλεόραση, μεταφέρει στα σπίτια εικόνες της Σελήνης πριν τη συντριβή του.
1973 - Ο φοιτητής της στρατιωτικής σχολής Θεσσαλονίκης Γεώργιος Παπαγιάννης ρίπτεται από ταράτσα πολυκατοικίας από αγνώστους και σκοτώνεται ενώ οι δικτατορικές αρχές το παρουσίασαν ως αυτοκτονία.
1976 - Στην Αργεντινή, οι ένοπλες δυνάμεις ανατρέπουν τη συνταγματική κυβέρνηση της προέδρου Ισαμπέλ Περόν και αρχίζουν μία 7ετή δικτατορική περίοδο αυτοαποκαλούμενη ως Διαδικασία Εθνικής Αναδιοργάνωσης. Από το 2006, η ημέρα αυτή αποτελεί αργία ως Ημέρα Μνήμης για την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη.
1993 - Ανακαλύπτεται ο κομήτης Σουμέηκερ-Λέβυ 9.