Ώρα Μηδέν για το Brexit. Στη μία τα ξημερώματα, η ΕΕ έχασε για πρώτη φορά ένα κράτος-μέλος της. Αποχωρώντας το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε «τρίτη χώρα».
Το Brexit πραγματοποιήθηκε στη μια τα ξημερώματα (ώρα Ελλάδος), δηλαδή 1.317 ημέρες μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την ΕΕ. Τι αλλάζει από σήμερα, 1η Φεβρουαρίου;
Οι καθημερινές συναλλαγές μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα συνεχιστούν χωρίς αλλαγή ως το 2020. Στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου των 11 μηνών Λονδίνο και Βρυξέλλες θα διαπραγματευθούν τη μελλοντική τους σχέση. Ωστόσο ήδη από την 1η Φεβρουαρίου θα υπάρξουν κάποιες πρακτικές αλλαγές.
66 εκατομμύρια κάτοικοι λιγότεροι
Η ΕΕέχασε για πρώτη φορά ένα κράτος-μέλος της, το οποίο είναι ένα από τα πιο πλούσια και πιο μεγάλα της Ένωσης.
Με την αποχώρηση 66 εκατομμυρίων κατοίκων, η ΕΕ μειώθηκε στα περίπου 446 εκατομμύρια. Το έδαφός της θα μειωθεί κατά 5,5%.
Αν κάποτε η Βρετανία αποφασίσει να επιστρέψει στην ΕΕ, θα πρέπει να ακολουθήσει κανονικά την ενταξιακή διαδικασία.
Οι θεσμοί
Έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστέλλεται η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου κάτι που συμβολίζει και μια πραγματική αλλαγή: αποχωρώντας από την ΕΕ η Μεγάλη Βρετανία θα γίνει «τρίτη χώρα».
Κανένας από τους 73 Βρετανούς ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον Μάιο του 2019 δεν θα επιστρέψει στο Στρασβούργο. 46 από τις έδρες τους θα κρατηθούν για τα νέα κράτη μέλη και οι 27 θα αναδιανεμηθούν σε άλλες χώρες.
Το Λονδίνο δεν θα έχει πλέον δικαίωμα να προτείνει Ευρωπαίο επίτροπο.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα καλείται στις ευρωπαϊκές συνόδους, ενώ τα μέλη της βρετανικής κυβέρνησης δεν θα συμμετέχουν στις υπουργικές διασκέψεις.
Ως πολίτες τρίτης χώρας οι Βρετανοί δεν θα μπορούν πλέον να εργάζονται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη λάβει διπλή υπηκοότητα για να μπορέσουν να παραμείνουν στα πόστα τους.
Αντίθετα, το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να καταβάλει τα χρήματα που προβλέπεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
Δικαιώματα πολιτών
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 1,2 εκατομμύριο Βρετανοί ζουν σε χώρες της ΕΕ, κυρίως στην Ισπανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία.
Σύμφωνα με τη βρετανική στατιστική υπηρεσία, 2,9 εκατομμύρια πολίτες από τις 27 χώρες της ΕΕ ζουν στη Βρετανία, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 4,6% του πληθυσμού.
Βάσει της συμφωνίας αποχώρησης, οι άνθρωποι που έχουν εγκατασταθεί εκατέρωθεν της Μάγχης πριν το τέλος της μεταβατικής περιόδου θα διατηρήσουν το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στη χώρα υποδοχής.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν στη Μεγάλη Βρετανία θα πρέπει να εγγραφούν για να λάβουν το δικαίωμα αυτό. Για τους Βρετανούς που ζουν στην ΕΕ οι διαδικασίες διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Η ελευθερία της μετακίνησης θα ισχύει ως το τέλος Δεκεμβρίου 2020.
Οι διαπραγματεύσεις
Η Μεγάλη Βρετανία έχει ήδη περάσει πολλά χρόνια να διαπραγματεύεται τους όρους της αποχώρησής της από την ΕΕ με την ομάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Μισέλ Μπαρνιέ.
Όμως, οι διαπραγματεύσεις εισήλθαν σε νέα φάση από χθες. Ήδη ο Μπαρνιέ συζητά με τα κράτη μέλη για να καθοριστεί το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τη μελλοντική σχέση μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, κυρίως στον εμπορικό τομέα.
Αντίθετα με τη συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ που επικυρώθηκε από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η εμπορική συμφωνία ίσως να πρέπει να επικυρωθεί από περισσότερα από 30 εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια.
Ωστόσο μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου το Ηνωμένο Βασιλείο θα εξακολουθήσει να υπόκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στο Δικαστήριο της ΕΕ.
