Όταν οι φασίστες σκότωσαν τον Clément Méric

Ήταν 5 Ιουνίου 2013, κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό του Saint-Lazare στο κέντρο του Παρισιού. Λίγο πριν τις 7 το απόγευμα, ο συγκεντρωμένος κόσμος κοιτάζει σοκαρισμένος έναν νεαρό αιμόφυρτο άντρα που κείτεται στο πεζοδρόμιο. Είναι ο Clément Méric, ένας 18χρονος αντιφασίστας που μόλις έχει δεχτεί μία θανατηφόρα επίθεση στο πρόσωπο από ομάδα skinheads. Χρειάστηκε να περάσουν πέντε χρόνια για να καταδικαστούν δύο από αυτούς στις 14 Σεπτεμβρίου 2018.

Η συνάντηση

Στον δεύτερο όροφο μίας πολυκατοικίας στο 9ο διαμέρισμα γίνεται παζάρι ρούχων της βρετανικής εταιρίας Fred Perry. Γύρω στις 5.30 το απόγευμα φτάνουν στο χώρο τρεις φοιτητές που αυτοχαρακτηρίζονται ως antifa για να ψωνίσουν. Είναι οι 24χρονοι Matthias Bouchenot και Steve Domas με τη μόλις έναν χρόνο μικρότερη φίλη τους Aurélien Boudon. Πέφτουν πάνω σε τρεις άλλους σχεδόν συνομηλίκους. Τον Samuel Dufour, τον Alexandre Eyraud και την κοπέλα του Lydia da Fonseca. Οι τελευταίοι έχουν ξυρισμένα κεφάλια, φορούν φουσκωτά μπουφάν με τη γαλλική σημαία και έχουν τατουάζ με τον αγκυλωτό σταυρό και την φράση «Αίμα και τιμή» αλλά και το σύνθημα του Πεταίν «Εργασία / Οικογένεια / Πατρίδα» (τατουάζ που θα επιχειρήσουν να σβήσουν ή να καλύψουν αργότερα στη διάρκεια της δίκης). Τα δύο αγόρια είναι μέλη του ακροδεξιού κινήματος Troisième Voie με ηγέτη τον Serge Ayoub ή αλλιώς Batskin, ιδιαίτερα δραστήριο νεοναζί από τη δεκαετία του '80.

Τι λέει ναζί, ψωνίζετε;

Ανάμεσα στα κρεμασμένα μπλουζάκια και τις κούκλες βιτρίνας, η μια παρέα έρχεται αντιμέτωπη με την άλλη. «Τι λέει ναζί; Ψωνίζουμε;» ακούστηκε σύμφωνα με μάρτυρες. Την ειρωνεία ακολούθησαν απειλές ότι «σας περιμένουμε κάτω σε 10'» και «μην ψωνίσετε πολλά γιατί θα πρέπει να τρέξετε». Το θέμα δείχνει να μένει εκεί, η παρέα των αντιφασιστών πληρώνει και φεύγει γύρω στις 6. Λίγο παρακάτω, μπροστά από την εκκλησία Saint-Louis-d'Antin συναντούν τον φίλο τους Clément Méric. Είναι ένα αδύναμο αγόρι με ύψος 1.80 και βάρος μόλις 66 κιλά που προσπαθεί να συνέλθει από λευχαιμία και μόλις έχει κάνει παρακέντηση. Ο Clément είναι μέλος του συνδικάτου «Αλληλέγγυοι Φοιτητές» της σχολής Πολιτικών Επιστημών και της συλλογικότητας «Αντιφασιστική δράση Παρισιού». Μπορεί να ήταν νέος αλλά δεν ήταν νέος στον χώρο. Ήδη από μαθητής, πριν έρθει στο Παρίσι να σπουδάσει, στη Brest όπου μεγάλωσε, ήταν ενεργό μέλος σε μία αναρχο-συνδικαλιστική ένωση.

Θα γίνει σαματάς

Την ίδια στιγμή ένας από τους νεαρούς skinhaids αντιλαμβάνεται κοιτώντας από το παράθυρο του διαμερίσματος που γίνεται το παζάρι, την παρέα των αντιφασιστών στη γωνία. Επί τόπου τηλεφωνεί με το κινητό του σε άλλους ομοϊδεάτες του. Αρκετοί νεαροί που δέχτηκαν τέτοιες κλήσεις, κατέθεσαν στη συνέχεια στις αρχές ότι «τους κάλεσαν επειγόντως για υποστήριξη σε περίπτωση συμπλοκής». Έτσι κάπως καλείται και ο 20χρονος Esteban Morillo που φτάνει στο σημείο.

Μία πελάτισσα που παρακολουθεί την σκηνή, ενημερώνει τους φρουρούς που επιβλέπουν το παζάρι ότι «θα γίνει σαματάς». Ο φρουρός κατεβαίνει στον δρόμο με σκοπό να βρει την παρέα των antifa για να «ηρεμήσει την κατάσταση». Αργότερα, θα εξηγήσει στους αστυνομικούς ότι προσπάθησε να λογικεύσει τον Clément Méric εξαιτίας της ευάλωτης φυσικής του κατάστασης και ότι ο ίδιος του είπε ότι «αυτοί οι τύποι δεν πρέπει να υπάρχουν» και δήλωσε «έτοιμος για τσαμπουκά». Ο φρουρός επιστρέφει στο διαμέρισμα και ο Méric τον ακολουθεί.

Για το τι συνέβη τα επόμενα λίγα λεπτά μεταξύ του και των νεοναζιστών και το ποια λόγια ειπώθηκαν δεν υπάρχει ακόμα και σήμερα ακριβής εικόνα. Το μόνο που γνωρίζουμε με σιγουριά είναι ότι στις 18:27 ο Méric βρίσκεται στο κτίριο και στέλνει το τελευταίο του sms γράφοντας στον σύντροφό του που βρίσκεται στη γωνία «Κατεβαίνουν». Πράγματι, λίγα λεπτά αργότερα, στις 18:45 η ομάδα των skinheads και η ομάδα των αντιφασιστών συναντιούνται στη γωνία.

Εφτά δευτερόλεπτα βίας

Στην αστυνομία, ο Esteban Morillo ορκίζεται ότι ο ίδιος και η παρέα του έγιναν στόχος προσβολών από τους άλλους. Η συνέχεια βρίσκεται σε μία γκρίζα ζώνη αφού η μόνη αντικειμενική μαρτυρία, αυτή της κάμερας του σταθμού του μετρό, δεν δείχνει τα πρόσωπα παρά μόνο τα πόδια των πρωταγωνιστών. Δύο ομάδες δείχνουν να τσακώνονται. Ο Esteban Morillo παραδέχτηκε ότι χτύπησε ενστικτωδώς τον Clément Méric επειδή αισθανόταν απειλημένος. Μετά το πρώτο αυτό σοκ, ο φοιτητής στέκεται ακόμα όρθιος όπως φαίνεται από την κάμερα. Αμέσως ο Morillo θυμάται να δέχεται χτυπήματα από τους συντρόφους του Méric και τελικά να τον χτυπάει ξανά.

Στις 18:43 και 31 δευτερόλεπτα ο Clément Méric είναι ξαπλωμένος στο έδαφος σε μία λίμνη αίματος. Με βάση τα ιατροδικαστικά πορίσματα ο νεαρός δεν δέχτηκε μόνο αυτά τα δύο χτυπήματα, αλλά τουλάχιστον τρία, ίσως και πέντε. Η αυτοψία είναι όμως ξεκάθαρη σε κάτι: Ο θάνατος προήλθε από τα χτυπήματα και όχι από την πτώση που ακολούθησε.

Οι περαστικοί έχουν σταματήσει και κοιτούν. Όταν φτάνουν οι πυροσβέστες προσπαθούν μάταια να τον επαναφέρουν. Οι φίλοι του έχουν παγώσει και κλαίνε. Κάποιοι μιλούν για χτυπήματα με σιδερογροθιές.

Το θέμα της ύπαρξης ή μη σιδερογροθιάς είναι και από τα πιο συζητημένα στην υπόθεση. Οι σύντροφοι του θύματος αλλά και ένας πωλητής στο παζάρι θυμούνται καθαρά ότι ένας από τους skinheads είχε στην τσάντα του μία τέτοια σιδερογροθιά. Από την πλευρά του ο Morillo το αρνείται και παραδέχεται μόνο ότι φορούσε δαχτυλίδια. Από δαχτυλίδι ή από σιδερογροθιά, όταν ο Méric μετά από λίγη ώρα περνάει τις πόρτες του νοσοκομείου Pitié-Salpêtrière είναι εγκεφαλικά νεκρός.

Οι οδηγίες του αρχηγού

Η ομάδα των skinheads, αφού την κοπάνησε γρήγορα από το σημείο της συμπλοκής, καταλήγει στο Le Local, ένα «ιδιωτικό μπαρ» που ανήκει στον Serge Ayoub, γνωστό ηγετικό στέλεχος των πιο βίαιων φασιστικών ομάδων και επικεφαλής του «στρατού» της οργάνωσης Troisième Voie. Ο Morillo και η παρέα του πίνουν μπύρες και συζητούν τι συνέβη μαζί του. Τα τηλεφωνικά αρχεία θα δείξουν ότι έχουν προηγηθεί πολλά τηλεφωνήματα ανάμεσα στον Ayoud και τους νεοναζί που πρωταγωνίστησαν στο φονικό.

Αυτά όμως που εντυπωσίασαν τις αρχές ήταν τα sms που στάλθηκαν εκείνες τις ώρες. Όπως αυτά ανάμεσα στον Samuel Dufour από την παρέα των skinheads και έναν φίλο του.

- Γεια, χτύπησα κάποιον με τη σιδερογροθιά σου

- Σοβαρά; Τι άλλο πάλι;

- Εντάξει κατέληξε στο νοσοκομείο, 5 εναντίον 3, τους φτιάξαμε LOL

Λίγο αργότερα ο Dufour που έχει φύγει από το μπαρ, στέλνει μήνυμα στον Esteban Morillo που βρίσκεται ακόμα εκεί: 

- Ρώτα τον Serge αν πρέπει να πλύνω το μπουφάν, είναι γεμάτο αίμα αλλά είναι το δικό μου

Ο Clément είναι νεκρός

Την επόμενη μέρα το πρωί συλλαμβάνεται ο Esteban Morillo. Ο Samuel Dufour, ο Alexandre Eyraud και η Lydia da Fonseca παραδίδονται μόνοι τους στην αστυνομία τις επόμενες ώρες. Η τελευταία πέφτει στα μαλακά καθώς αποδεικνύεται ότι, αν και κάλεσε για ενισχύσεις, δεν συμμετείχε στη συμπλοκή.

Στις 3 και μισή το μεσημέρι η είδηση φτάνει παντού. Ο Clément Méric πέθανε στο νοσοκομείο. Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται σε λίγη ώρα στους δρόμους του Παρισιού, της Λίλ, της Τουλούζης αλλά και μπροστά από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών όπου φοιτούσε ο νεκρός. «Ο φασισμός σκοτώνει!», «No pasaran!» ακούγεται από το συγκεντρωμένο, εξαγριωμένο πλήθος.

Ο υπουργός Εσωτερικών επισκέπτεται το σημείο της συμπλοκής και μιλάει για δολοφονία από μέλη ακροδεξιάς ομάδας. Μέσα στον επόμενο μήνα η «Troisième Voie», η ομάδα στην οποία άνηκαν οι νεαροί φασίστες διαλύεται με προεδρικό διάταγμα.

Πέντε χρόνια μετά

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 βγήκε η απόφαση του δικαστηρίου. Σύμφωνα με αυτήν ο Esteban Morillo καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλακή και ο Samuel Dufour σε 7 χρόνια. Ο πρώτος αναγνωρίστηκε ως αυτός που έδωσε τα θανατηφόρα χτυπήματα στον Méric και ο δεύτερος αποδείχτηκε ότι, αν και παρών στη συμπλοκή, δεν χτύπησε τον φοιτητή. Ο τρίτος κατηγορούμενος, ο Alexandre Eyraud, αθωώθηκε καθώς θεωρείται ότι, αν και επίσης παρών στο συμβάν, δεν χρησιμοποίησε καθόλου βία. Όπως δήλωσαν οι δικηγόροι τους, οι δύο καταδικασμένοι θα κάνουν έφεση στην απόφαση.