Την ώρα που σε όλον τον δυτικό κόσμο τα memes αποκτούν όλο και μεγαλύτερη δύναμη και αποτελούν μία εκ των ατραξιόν των social media, στη Ρωσία αρκετοί δημιουργοί τους έχουν αρχίσει να σκέφτονται μία και δύο φορές πριν προχωρήσουν στη δημοσιοποίηση κάποιου χιουμοριστικού μιμιδίου, ιδιαίτερα όταν αυτό έχει να κάνει με την ορθόδοξη εκκλησία ή τον πανίσχυρο Βλάντιμιρ Πούτιν.
Αυτό τουλάχιστον δείχνει η προσωπική ιστορία της 23χρονης σήμερα Μαρίας Μοτούσναγια, που για μερικά χρόνια ήταν μέσα στη λίστα παρακολούθησης των ρωσικών αρχών. Όπως εξομολογείται, όταν άκουσε για πρώτη φορά τις κατηγορίες, το πέρασε για αστείο, όμως οι αρχές της εξήγησαν ότι τα πράγματα ήταν πιο σοβαρά από ότι της φαίνονταν. Μερικά σατιρικά memes που είχε κάνει στο παρελθόν και κυρίως ένα που απεικόνιζε κάποιες μοναχές να καπνίζουν, γράφοντας «Γρήγορα, γιατί ο Θεός δεν κοιτά» προκάλεσαν την οργή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, με αποτέλεσμα η Μαρία σήμερα να διώκεται με φυλάκιση μέχρι και 6 ετών με την κατηγορία της προσβολής της θρησκείας. Άλλη μια εικόνα απεικόνιζε ένα έγχρωμο παιδί με ένα άδειο πιάτο συνοδευόμενο από το quote «Το μπλακ χιούμορ είναι σαν το φαγητό, δεν μπορούν να το φάνε όλοι».
Η Μαρία Μοτούσναγια με το δικηγόρο της
Η Μοτούσναγια με αφορμή το δικαστήριο της, που έρχεται αυτούς τους μήνες άρχισε να κάνει γνωστή την ιστορία της μέσω του Twitter, όπου ξεκίνησε μια μίνι εκστρατεία με πρώτο tweet: «Γεια σας, είμαι η “Masha” είμαι 23 χρονών και είμαι εξτρεμίστρια». Στα «απολογητικά» tweets που ακολούθησαν η 23χρονη υποστήριξε, ότι απλά επρόκειτο για χιουμοριστικές φωτογραφίες, ούτε αναφορές σε γενοκτονίες έκανα, ούτε τίποτα τέτοιο». Στη συνέχεια υποστήριξε ότι πλέον δεν έχει την ίδια διάθεση για χιούμορ και πως ήταν απλά μια 20χρονη και περιέγραψε και την πρώτη μέρα που ενημερώθηκε ότι έπρεπε να καταθέσει στην ασφάλεια και πίστευε ότι οι φίλοι της, της κάνουν πλάκα.
Η ιστορία της Μαρίας δεν είναι ωστόσο η μόνη, αφού κι άλλοι έχουν καταδικαστεί στο παρελθόν για τη δημιουργία memes που παρασέρνουν τον λαό. Το παράδειγμα του Ντανιίλ Μαρκίλ είναι παρόμοιο. Ο 19χρονος ήταν για ένα χρόνο υπό διαρκή έρευνα από τις αρχές μετά το meme του, που απεικόνιζε σαν άλλον Ιησού Χριστό τον Τζον Σνόου, από το «Game of Thrones», για να δείξει τη δημοφιλία που αναγώριζε ο ηθοποιός εκείνη την περίοδο. Ο Ντανιίλ, όπως και η Μαρία χρησιμοποιούσαν το VKontakte για να προωθούν τα ποσταρίσματα τους, για να κατηγορηθούν ως εξτρεμιστές λίγο αργότερα. Ο ίδιος λίγο αργότερα δήλωσε ότι για περίπου ένα χρόνο δεν μπορούσε να κοιμηθεί, φοβούμενος μην τον πιάσουν, καθώς και ότι η Ρωσία του έδινε συνεχώς την εντύπωση πως ήταν ένας ανεπιθύμητος πολίτης, καταστρέφοντας τον.
Ο Τζον Σνόου μεταμορφωμένος σε Ιησού Χριστό, από τον Ντανιίλ Μαρκίν
Το χρόνο που πέρασε, 411 Ρώσοι πολίτες δικάστηκαν για εξτρεμισμό στο διαδίκτυο με τις πιο γνωστές κατηγορίες να είναι: «η υποκίνηση μίσους και εχθρότητας», «οι κλήσεις για διαχσμό» και «η προσβολή των συναισθημάτων των πιστών». Ήδη οργανώσεις στη Ρωσία αρχίζουν να καταδικάζουν τις κατηγορίες και να παίρνουν το μέρος των δημιουργών των memes, ενώ πλατφόρμες όπως το VKontakte έχουν δηλώσει ότι θα κάνουν τα πάντα για να καταφέρουν να προστατέψουν την ιδιωτικότητα των χρηστών τους.
