Ορκισμένη παρθένα

Στη βόρεια Αλβανία, στις πιο απομακρυσμένες ορεινές περιοχές της, επιβιώνει ακόμη η παράδοση της «μπουρνέσα», της γυναίκας που απαρνείται τη θηλυκή της ταυτότητα, τη σεξουαλικότητά της κι ορκίζεται να παραμείνει για πάντα παρθένα. Σε αντάλλαγμα, αποκτά τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες, στη δουλειά, την περιουσία, την κοινωνική ελευθερία. Στο φιλμ της Ιταλίδας Λάουρα Μπισπούρι, η Χάνα είναι ένας τέτοιος άντρας. Φορά παντελόνια, έχει κοντά μαλλιά, το γυναικείο στήθος του δεμένο σφιχτά στο στέρνο. Δεκατέσσερα χρόνια τώρα ακούει στο όνομα Μαρκ, απ’ όταν μικρό κορίτσι αντιλήφθηκε ότι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει μια στοιχειώδη ελευθερία και να μείνει μακριά από έναν ανεπιθύμητο γάμο θα ήταν είτε να το σκάσει όπως η «αδελφή» της είτε να γίνει άντρας. Όταν οι θετοί της γονείς πεθάνουν, ο Μαρκ θα ταξιδέψει στο Μιλάνο για να βρει τη μόνη οικογένεια που της απέμεινε και μαζί να δοκιμάσει να βρει τα ίχνη του φύλου της που αναγκάστηκε να απαρνηθεί. Κι αν στις παραπάνω προτάσεις τα οριστικά άρθρα μοιάζουν μπερδεμένα, κανείς μπορεί μόνο να υποθέσει πόσο μπερδεμένη μπορεί να είναι η πραγματικότητα ενός ανθρώπου σαν τη Χάνα/Μαρκ. Προς τιμήν της η ταινία της Μπισπούρι δεν ενδιαφέρεται για τις πιο «εξωτικές» πτυχές αυτής της ιστορίας αλλά χτίζει με χαμηλότονο, προσεκτικό τρόπο, κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον. Το πορτρέτο μιας γυναίκας που ανακαλύπτει με καθυστέρηση μια ουσιαστική ελευθερία που οι κοινωνικές συμβάσεις της αρνήθηκαν βίαια, τη συναισθηματική ενηλικίωση ενός κοριτσιού που ήρθε πολύ αργά, αλλά και τον τρόπο που οι ανθρώπινες συμπεριφορές, οι κοινωνικές νόρμες, οι παραδόσεις και οι κανόνες μπορούν να γίνουν η χειρότερη φυλακή. Η κινηματογραφική φωνή της Μπισπούρι είναι εντυπωσιακή, ο τρόπος που κινηματογραφεί το σώμα, τη φύση, το αστικό τοπίο και την αγριάδα της αλβανικής επαρχίας προσθέτουν σημαντικά στον αντίκτυπο που έχει η αφήγησή της. Και η ερμηνεία της Άλμπα Ρορβάκερ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ατού της ταινίας, αφού η εξαιρετική ηθοποιός ισορροπεί συγκλονιστικά ανάμεσα στο ανδρικό και το γυναικείο, ανάμεσα στο εύθραυστο και το δυνατό, στην αποφασιστικότητα και την αμφιβολία. 

• ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Λάουρα Μπισπούρι
• ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Άλμπα Ρορβάκερ, Φλόνια Κοντέλι, Λουάν Γιάχα, Λαρς Έιντιγκερ, Έμιλι Φερατέλο 
• χρονολογια: 2016