Ποιες είναι οι προκλήσεις και οι προοπτικές για μια γυναίκα σήμερα στον χώρο των επιχειρήσεων;

Η Βάλια Σιακαβέλλα, ένα στέλεχος με μεγάλη εμπειρία στον τομέα της συμβουλευτικής, μας μιλάει για την καριέρα της, την 10χρονη συνεργασία της με την Accenture, την θέση της γυναίκας σήμερα και ευρύτερα για τα θέματα ισότητας, διαφορετικότητας και συμπερίληψης στον επιχειρησιακό χώρο.

Κα Σιακαβέλλα πείτε μας καταρχάς δύο λόγια για εσάς;

Εργάζομαι στην Accenture τα τελευταία 10 χρόνια και είμαι Senior Manager στον τομέα του Strategy & Consulting, έχοντας σχετική εργασιακή εμπειρία στην Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Παρότι ξεκίνησα τις σπουδές μου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ως Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, με γοήτευσε εξαρχής ο χώρος του consulting καθώς μου επιτρέπει να λύνω «προβλήματα» και να παρέχω εφαρμόσιμες λύσεις σε προκλήσεις του επιχειρηματικού κόσμου. Για το λόγο αυτό επέλεξα σε μεταπτυχιακό επίπεδο να επικεντρωθώ σε επιχειρησιακά θέματα, σπουδάζοντας αρχικά Διοικητική Επιστήμη και Επιχειρησιακή Έρευνα στο LSE και εν συνεχεία κάνοντας ένα MBA με κατεύθυνση στα χρηματοοικονομικά στο Ο.Π.Α..

Στην μέχρι τώρα πορεία σας, ποιες στιγμές ξεχωρίζετε;

Από το 2013, οπότε και ξεκίνησα την επαγγελματική μου πορεία στην Accenture είχα και έχω την ευκαιρία να συμμετέχω ενεργά και πλέον να ηγούμαι ομάδων σε σύνθετα έργα στρατηγικής σε διάφορους κλάδους της οικονομίας (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια και δημόσιος τομέας). Στο πλαίσιο αυτό, αισθάνομαι υπερήφανη καθώς έχω συμβάλει άμεσα στον ψηφιακό μετασχηματισμό μεγάλων οργανισμών στην Ελλάδα με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία και οικονομία. Αν έπρεπε να ξεχωρίσω όμως μία συγκεκριμένη στιγμή αυτή θα ήταν η ολοκλήρωση της μελέτης “Digital Greece: The Path to Growth” σε συνεργασία με τον ΣΕΒ. Αποτέλεσε μία συνολική ψηφιακή στρατηγική για την Ελλάδα επιδιώκοντας την ενίσχυση της ψηφιακής ωριμότητας του Ελληνικού κράτους και οικονομίας. Παράλληλα, ως γυναίκα -εργαζόμενη σε έναν παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο- στηρίζω ως μέντορας νέες συναδέλφους με στόχο την ανάπτυξή τους, το οποίο μου προσφέρει ξεχωριστή χαρά και υπερηφάνεια.

Γιατί έχουμε τόσο λίγες γυναίκες σε χώρους και θέσεις ευθύνης;

Είναι αλήθεια ότι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που έχουν καλλιεργηθεί διαχρονικά σε επίπεδο οικογένειας, εκπαιδευτικού συστήματος, επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ευρύτερα κοινωνίας, εμποδίζουν σε μεγάλο βαθμό την ενασχόληση αλλά και την εξέλιξη των γυναικών στον τομέα των επιχειρήσεων. Αρκεί να σκεφτούμε ποια καριέρα συμβουλεύουμε μια νεαρή κοπέλα να ακολουθήσει, πως αντιμετωπίζουμε τις γυναίκες σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο, ειδικά σε υψηλά κλιμάκια, τι πρότυπα συνολικά περνάμε για το ρόλο της γυναίκας -τις περισσότερες φορές ασυναίσθητα. Ταυτόχρονα, η δυσκολία στην εναρμόνιση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και η δημιουργία οικογένειας συχνά αποτελούν ένα επιπρόσθετο τροχοπέδη στο να «σπάσουμε» ως γυναίκες τη λεγόμενη «γυάλινη οροφή» (glass ceiling) και να ανελιχθούμε σε θέσεις ευθύνης. Όλα όσα ανέφερα, αυτόματα σηματοδοτούν την ανάγκη όλοι οι θεσμοί της κοινωνίας μας -οικογένεια, σχολείο, επιχειρήσεις- να συμβάλλουν τόσο στην εξάλειψη αυτών των προκαταλήψεων όσο και στην παροχή διευκολύνσεων και κινήτρων για την προώθηση των γυναικών στην τεχνολογία και στον συμβουλευτικό τομέα. Και ευτυχώς πλέον βλέπουμε πολλές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή.

Τι σημαίνει για εσάς Διαφορετικότητα και Συμπερίληψη;

Είχα ακούσει πρόσφατα τη φράση «Διαφορετικότητα είναι το να σε καλούν σε ένα πάρτι – συμπερίληψη είναι να σου ζητούν να χορέψεις», η οποία νομίζω συμπυκνώνει πολύ γλαφυρά τους δύο ορισμούς. Σίγουρα όμως, η διαφορετικότητα, η συμπερίληψη και η ανάπτυξη μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους. Ένα ζήτημα πανανθρώπινο και ολοένα πιο επιτακτικό σε έναν κόσμο παγκοσμιοποιημένο και ευμετάβλητο.

Τι σημαίνει για την Accenture η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος ισότητας με σεβασμό στη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα;

Ως Accenture διακρίνουμε δύο διαστάσεις στα θέματα συμπερίληψης & διαφορετικότητας (Inclusion & Diversity ή I&D). Καταρχάς, την ηθική/αξιακή διάσταση, δηλαδή ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, αλλά όλοι πρέπει να αντιμετωπιζόμαστε ως ίσοι. Και δεύτερον την επιχειρηματική. Μελέτες μας δείχνουν ότι όσο πιο ετερογενείς είναι οι ομάδες, τόσο μεγαλύτερη η ροπή τους προς την καινοτομία, ενώ όταν οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση του ανήκειν έχουν μεγαλύτερη αφοσίωση και αποδοτικότητα. Πρόσφατη μελέτη μας υπογράμμισε επίσης ότι οι γυναίκες έχουν πληγεί σαφώς περισσότερο από την πανδημία, η εξάπλωση της οποίας προκάλεσε παράταση του χρόνου που απαιτείται για την επίτευξη έμφυλης ισότητας κατά 51 χρόνια.

Για εμάς, οι έννοιες του I&D είναι συνυφασμένες με τον εταιρικό μας σκοπό και το σύστημα αξιών μας. Για αυτό και ως εταιρεία δεσμευόμαστε να υποστηρίξουμε μια κουλτούρα ισότητας, όπου οι άνθρωποί μας μπορούν να ξεδιπλώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Έχουμε αναπτύξει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όπου όλοι οι εργαζόμενοί μας αντιμετωπίζονται δίκαια και με σεβασμό και έχουν ισότιμη πρόσβαση σε ευκαιρίες και πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, ως ελληνικό γραφείο, έχουμε θέσει ως προτεραιότητα και διαρκώς ενισχύουμε δράσεις εστιάζοντας σε τέσσερις πυλώνες: Ισότητα Φύλων, ΛΟΑΤΚΙ+ Κοινότητα, Άτομα με Αναπηρία και Ψυχική Υγεία.

Οι διακρίσεις μας σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο από αναγνωρισμένους φορείς επιβεβαιώνουν την κατεύθυνσή μας και ενδυναμώνουν περαιτέρω την προσπάθειά μας να αποτελέσουμε φορέα θετικής αλλαγής στην κοινωνία μας.

Ποιος είναι ο ρόλος της ηγεσίας στην προσπάθεια αυτή;

Η ηγεσία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες επιτυχούς υλοποίησης όλων των ενεργειών Inclusion & Diversity. Με βάση την εμπειρία μας, βασικός ρόλος και κλειδί επιτυχίας είναι η δέσμευση της διοίκησης, οι τολμηροί στόχοι καθώς και ένα συγκεκριμένο πλάνο ενεργειών σε θέματα όπως προσέλκυση/προαγωγή ταλέντου, ίσες ευκαιρίες/αμοιβές, καθοδήγηση, ανάπτυξη δεξιοτήτων σε τομείς υψηλής απασχολησιμότητας κλπ. Όλα τα παραπάνω ωθούν τον οργανισμό να κινηθεί δυναμικά προς την ισότητα, πάντα υπό ένα πρίσμα διαφάνειας και λογοδοσίας, εντός και εκτός οργανισμού. Παράλληλα, η ηγεσία -ανεξαρτήτως επιπέδου- οφείλει να τηρεί το λεγόμενο lead by example. Συνολικά λοιπόν, οφείλει να επιβεβαιώνει και να ενισχύει στην καθημερινότητά της τη διαφορετικότητα, βάσει τόσο των λεγομένων όσο και των πράξεών τους.

Θεωρείτε ότι είμαστε μια κοινωνία που σέβεται την ποικιλομορφία;

Οι καθημερινές προσλαμβάνουσες όλων μας, όπου ακούμε ιστορίες συνανθρώπων μας που υφίστανται διάφορες διακρίσεις και κακοποιητικές συμπεριφορές, μαρτυρούν ότι έχουμε ακόμα ως κοινωνία σημαντικό δρόμο να διανύσουμε ως προς τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα. Τα δεδομένα έρχονται να επιβεβαιώσουν την πεποίθηση αυτή. Οι δείκτες ισότητας παρουσιάζουν μακροχρόνια μια στάσιμη κατάσταση. Χαρακτηριστικά, ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων που δημοσιεύει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο, βαθμολόγησε την ΕΕ με 68,6/100 και την Ελλάδα με 53,4/100, τοποθετώντας τη χώρα μας στην τελευταία θέση της κατάταξης. Ένα άλλο καίριο θέμα είναι το δημογραφικό, όπου όλες οι μελέτες καταδεικνύουν μια πορεία μεγάλης πληθυσμιακής απομείωσης. Τέλος, ως ελληνική οικονομία και κοινωνία, έχουμε αποτύχει να προσελκύσουμε και να διατηρήσουμε τις γυναίκες στον ευρύτερο επαγγελματικό και τεχνολογικό τομέα. Μελέτες δείχνουν την υπο-εκπροσώπηση των γυναικών σε STEM πεδία, ενώ παράλληλα σημαντικό ποσοστό των γυναικών στο χώρο της τεχνολογίας επιλέγει να αποχωρήσει από τον επαγγελματικό στίβο σε ηλικία 35-40, αδυνατώντας να επιτύχει ισορροπία ανάμεσα σε προσωπική και επαγγελματική ζωή.

Στον αντίποδα, υπάρχει πλέον πληθώρα πρωτοβουλιών, δράσεων και ιστοριών που δείχνουν ότι κάτι αλλάζει. Συνεπώς, ναι μεν έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε αλλά ταυτόχρονα είμαι αισιόδοξη για το μέλλον, καθώς έχει ανοίξει ευρύτερα ο κοινωνικός διάλογος ως προς τις συγκεκριμένες θεματικές. Σε κάθε περίπτωση, τώρα είναι η ώρα να «πατήσουμε περισσότερο γκάζι». Είναι ώρα δράσης για όλους μας, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι η ισότητα και η συμπερίληψη ξεκινά πρώτα από εμάς, ή όπως λέμε στην Accenture "Inclusion starts with I".