Στο στενό του Κατίπ Μαχαλέ μια παρέα από γάτες και σκυλιά περιμένουν στη σειρά για το καθημερινό τους συσσίτιο. Φρέσκα κομμάτια κρέατος εκτοξεύονται από τον τελευταίο όροφο ενός κτηρίου και το λουκoύλειο γεύμα αρχίζει. Κοιτώ εκστασιασμένη την όλη σκηνή. Ένας φίλος Τούρκος μου λέει ψιθυριστά στο αυτί ότι μια τραβεστί εκτελεί τα χρέη της οικοδέσποινας...Ανεβαίνοντας τα σκαλιά του ίδιου κτηρίου φτάνω στον τελευταίο όροφο και χτυπώ λαχανιασμένη την πόρτα. Αφίσες, χρώματα, φυλλάδια, κόσμος σε ένταση πάει και έρχεται μέσα στα γραφεία της Lambda Istanbul (οργάνωση των ομοφυλοφίλων της Κων/πολης).
1993, μια μικρή ομάδα ανθρώπων με πλακάτ και πανό βγαίνει στην Ιστικλάλ και φωνάζει για το αναφαίρετο δικαίωμα της σεξουαλικής επιλογής. Λίγα λεπτά αργότερα η αστυνομία συλλαμβάνει κάποιους ακτιβιστές και εμποδίζει την ολοκλήρωση της διαμαρτυρίας. Λίγους μήνες μετά δημιουργείται η Lambda. 27 Ιουνίου 2010, η Πόλη γεμίζει ελεύθερες φωνές. «Είμαστε εδώ, συνηθίστε το», «Το παιδί μου είναι ομοφυλόφιλος», «Είμαι δίπλα στον αδερφό μου». Άνδρες και γυναίκες, νέοι και μεσήλικες, διάσημοι (όπως ο Γερμανός αντιπρόσωπος του σοσιαλιστικού κόμματος Stefan Liebich) και άσημοι, «ασθενείς» και υγιείς συγκινούνται και παραδίδουν μαθήματα ηθικής σε όλες τις γλώσσες.
Μερικά 24ωρα πριν τη μεγάλη παρέλαση, συνάντησα κάποιες από αυτές τις φωνές. Οι Τουρκάλες, Milen Nae 27 χρονών ενδυματολόγος και η συνομήλικη της Zeliha Deniz αρχιτέκτονας, ακτιβίστριες και οι δυο και μέλη της Lambda μου παραδίδουν μαθήματα ορθοφωνίας.
Η Milen, το κορίτσι με το αγορίστικο κούρεμα, τα τελευταία 2 χρόνια ζει σε καταλήψεις στη Βαρκελώνη. Ήρθε στην πατρίδα της, μόνο και μόνο για να προσφέρει εθελοντικά τη βοήθειά της στην «Εβδομάδα Περηφάνειας». «Σήμερα περιμένω 10 φίλους από Ισπανία» με ενθουσιασμό μου τονίζει, «ίσως να μη μπορέσω να γυρίσω πίσω, ίσως να μην καταφέρω να πάρω τη βίζα, δε με νοιάζει» φευγαλέα μου αναφέρει. Ο αναρχικός τρόπος ζωής της αντανακλάται και στις σκέψεις της. «Έφυγα από την Τουρκία γιατί ήθελα να μάθω να ζω χωρίς την ανάγκη των χρημάτων. Δε θέλω να πουλάω το χρόνο μου για να κερδίζω τα προς το ζην, αντιθέτως θέλω να τον αξιοποιώ, κάνοντας αυτά που με εκφράζουν».
«Κάθε φορά που επιστρέφω εδώ αισθάνομαι πιο ζωντανή. Στην Ισπανία ο κόσμος είναι συμφιλιωμένος με τη διαφορετικότητα. Ο δήμος της Βαρκελώνης χρηματοδοτεί θεατρικές παραστάσεις ομοφυλοφίλων. Οι φίλοι μου εκεί είναι πλήρως ενταγμένοι στην κοινωνία. Δεν ξέρουν όμως τι σημαίνει ομοφοβία. Ενώ από τη μια έχω κερδίσει πολλές εμπειρίες συζητώντας με ανθρώπους που αντιμετώπισαν προβλήματα στο παρελθόν, από την άλλη νιώθω ότι είμαι κολλημένη σε ένα αναπηρικό καροτσάκι. Πέρα από φεμινίστρια, πέρα από λεσβία, πάνω από όλα είμαι πολιτικό άτομο. Εδώ, η σεξουαλική μου ταυτότητα αποτελεί ένα είδος απειλής. Εγώ με έχω αποδεχτεί, αλλά υπάρχουν γύρω μου άνθρωποι που αρνούνται πεισματικά να δουν ποια πραγματικά είμαι. Στην Τουρκία δεν υπάρχουν καν τμήματα για σπουδές πάνω στα θέματα του φύλου. Το ισλάμ μπλοκάρει κάθε φιλελεύθερο τρόπο σκέψης. Πρέπει κάποιος επιτέλους να αντιμετωπίσει τους αδαείς στο δρόμο που μας επιτίθενται. Για αυτόν το λόγο, εδώ η πολιτική μου παρουσία έχει σημασία. Σκέψου πόση δουλειά χρειάζεται ακόμα να γίνει, για να καταφέρουμε να απενοχοποιήσουμε τα κατάλοιπα που έχει αφήσει η συντηρητική παράδοση στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Η απόρριψη που εισπράττουμε καθημερινά την ίδια στιγμή αποτελεί και ένα είδος αποδοχής. Η αλλαγή είναι αισθητή. Ήδη από το 2001 όπου οργανώθηκε η πρώτη παρέλαση, συμμετείχαν 30 άτομα, ενώ πέρσι ο αριθμός των συμμετεχόντων έφτασε τα 5000 άτομα. Η δυναμική του κινήματος συνέχεια μεγαλώνει. Κάτι νέο γεννιέται στην Τουρκία, που θα φανεί άμεσα μέσα στα επόμενα χρόνια».
Η Zeliha, που ζει μόνιμα στην Κων/πολη, δε χρειάστηκε ποτέ να παίξει το ρόλο της σωστής κόρης που σκοπός της ζωής της είναι να παντρευτεί και να αποκτήσει απογόνους για να κάνει περήφανη την οικογένεια της. Οι γονείς της, και οι δυο αριστεροί, από νωρίς στήριξαν τις επιλογές της. Είναι οργανωμένη στη Lambda από το 2004. «Το κίνημα L.G.B.T. ( lesbian, gay, bisexual, and trans) είναι ένα πολιτικό κίνημα. Οι περισσότεροι από εμάς προσπαθούμε να κάνουμε την παρουσία μας αισθητή στους γύρω μας. Η αναγνώριση μας όχι μόνο σαν οντότητες, αλλά ταυτόχρονα και σαν πολιτικές ταυτότητες, μας βοηθάει να κινούμαστε με περισσότερη άνεση μέσα στην κοινωνία. Δεν κάνουμε κάτι ανήθικο, αντίθετα διεκδικούμε τα δικαιώματα μας. Υπάρχουν βέβαια μέλη στην κοινότητα που δεν ταυτίζονται με τα πιστεύω μας, αυτοί έχουν επιλέξει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, δεν τους κατηγορώ». Η φωνή της σιγά σιγά αλλάζει τόνο και δυναμώνει. «Θυμάμαι την πρώτη φορά που ανακοίνωσα στους άνδρες φίλους μου τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό. Η πρώτη αντίδραση τους ήταν να με χτυπήσουν αντρίκια στην πλάτη, αποδεχόμενοι έτσι την ομοιότητά μου με αυτούς. Αργότερα όμως θέλησαν να εισχωρήσουν στην κρεβατοκάμαρα μου. Να έτσι είναι η τουρκική κουλτούρα. Οι λεσβίες δεν υπάρχουμε, είμαστε αόρατες και αν κάποτε μας ανακαλύπτουν είναι μόνο και μόνο για πορνογραφικούς λόγους». Συνεχίζει κριτικάροντας τα Μ.Μ.Ε. «Οι περισσότερες εφημερίδες και τα περιοδικά εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της υπάρχουσας πολιτικής μας χρησιμοποιούν για να πουλήσουν περισσότερα φύλλα. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις, δεν μπορούμε να τους βάζουμε όλους στο ίδιο καλάθι».
Η Τουρκία τα τελευταία 80 χρόνια παλεύει με τα φαντάσματα του παρελθόντος και ταυτόχρονα προσπαθεί να υιοθετήσει μια ευρωπαϊκή ταυτότητα. «Μοιάζει να σχοινοβατεί πάνω σε μια λεπτή κλωστή» μου λέει η Milen, «το θέμα είναι να καταφέρουμε να τη ρίξουμε στη μεριά εκείνη που θα μπορέσει να δει τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα!». Οι gay υπάρχουν παντού. Στο διαδίκτυο έχουν τη δική τους προσωπική σελίδα http://www.turkeygay.net/turkeygay.html, στο απαγορευμένο YouTube έχουν το δικό τους κανάλι http://www.youtube.com/user/RealTurkishGay.
Η συνέντευξη τελειώνει την ώρα που αποφορτίζεται και το μαγνητοφωνάκι. Τα κορίτσια μου προσφέρουν τσάι. Νιώθω έντονα την καυτερή γεύση του γαρύφαλλου στον ουρανίσκο μου. Η Μilen μου ανακοινώνει ότι η Zeliha μαθαίνει ελληνικά. Την τεστάρω αν πράγματι ξέρει. Εκείνη πονηρά μου χαμογελά και μου λέει «Τι κάνεις μαμάκα;». Ξεκαρδιζόμαστε και οι τρεις στα γέλια. Ενεργοποιούν τα κινητά τους και ένας βομβαρδισμός από μηνύματα ακούγεται. Αγχωμένες και οι δυο για αυτά που πρέπει να προετοιμάσουν προσπαθούν ευγενικά να με αποχαιρετήσουν. Το γραφείο έχει γεμίσει straight και gay εθελοντές από όλα τα μέρη του κόσμου. Άγγλοι, Γάλλοι, Λιβανέζες, Σύριοι, Ισραηλίτες...μπανοβγαίνουν στα δωμάτια. Με πληροφορούν, ότι περιμένουν και ακτιβιστές από την Ελλάδα. Φεύγοντας ακούω τις φωνές των Cocorosie και του Antony να μου τραγουδούν... «All those beautiful boys, pimps and queens and criminal queers, all those beautiful boys, tattoos of ships and tattoos of tears…». Οι σύγχρονοι Όλιβερ Τουίστ θα καταφέρουν κάποτε να απολευθερωθούν από τη μοναξιά της φυλακής τους:
Οι φωτογραφίες, εκτός από εκείνες με τις δυο κοπέλες που ποζάρουν μόνες, ανήκουν στην ομάδα της Pride Week Istanbul στο facebook
19°
