Κοσμος

Πέθανε ο πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Φρεντερίκ Ντε Κλερκ

Ο άνθρωπος που αποφυλάκισε τον Νέλσον Μαντέλα

62224-137655.jpg
Newsroom
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Πέθανε ο Φρέντερικ Ντε Κλερκ
Πέθανε ο Φρέντερικ Ντε Κλερκ © ΕPA Pool

Ο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ ήταν ο τελευταίος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής επί καθεστώτος Απαρτχάιντ, από τον Σεπτέμβριο του 1989 ως τον Μάιο του 1994.

Ο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ (Frederik Willem de Klerk,) ήταν ο τελευταίος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής επί καθεστώτος Απαρτχάιντ, από τον Σεπτέμβριο του 1989 ως τον Μάιο του 1994 όπως και ηγέτης του εθνικού κόμματος της χώρας από τον Φεβρουάριο του 1989 ως τον Σεπτέμβριο του 1997.

Κατά τα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του Νέλσον Μαντέλα συμμετείχε ως αντιπρόεδρος (1994-1996). Ο τελευταίος, ως τώρα, λευκός Νοτιοαφρικανός που κατείχε αυτή την θέση. Το 1997 αποσύρθηκε από την πολιτική.

Ο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ ήταν ιδιαίτερα γνωστός όμως ως η προσωπικότητα που έθεσε τέλος στο καθεστώς ρατσιστικών διακρίσεων της Νότιας Αφρικής, γνωστό με τον όρο Απαρτχάιντ, και ως υποστηρικτής δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων που οδήγησαν στην ισότητα των πολιτών του κράτους ανεξαρτήτου χρώματος. Βραβεύτηκε με βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1993 μαζί με τον Νέλσον Μαντέλα.

Ο Ντε Κλερκ αποφοιτά το 1958 από γνωστό πανεπιστήμιο της Νοτίου Αφρικής με πτυχίο Νομικής, αφού προηγουμένως είχε γνωρίσει την πρώτη σύζυγό του και μετέπειτα Πρώτη Κυρία της Νοτίου Αφρικής, Μαράικε. Ξεκινά να δικηγορεί και σύντομα εντάσσεται στους κόλπους του Εθνικού Κόμματος (ΕΚ) της Νοτίου Αφρικής. Εκείνη την εποχή ο Ντε Κλερκ εθεωρείτο ως ένα από τα πιο συντηρητικά στελέχη του κόμματος, με θέσεις που καμία σχέση δεν είχαν με αυτές που εξέφραζε δημοσίως στα τέλη της δεκαετίας του 80, όταν και ετέθη επικεφαλής μιας ομάδας στελεχών του ΕΚ που ονομάστηκαν «πεφωτισμένοι» και οποίοι αντιμετώπιζαν πλέον με σκεπτικισμό το καθεστώς του Απαρτχάιντ.

Ο Ντε Κλερκ κινήθηκε γρήγορα. Τον Οκτώβριο του 1989, ένα μήνα αφότου διαδέχθηκε τον Μπότα, απελευθέρωσε τον πολιτικό μέντορα του Μαντέλα, Γουόλτερ Σισούλου, και επτά άλλους εξέχοντες κρατούμενους του νησιού Ρόμπεν. 

To 1990, έναν χρόνο αφότου πήρε την εξουσία από τον διαβόητο «κροκόδειλο» Πίτερ Βίλεμ Μπότα, φανατικό ρατσιστή και ένοχο για μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Ντε Κλερκ προχώρησε σε μια ιστορική ενέργεια, διατάσσοντας την απελευθέρωση του Μαντέλα. 

Η αποφυλάκιση του Μαντέλα

Ο Νέλσον Μαντέλα αποφυλακίστηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις. Ο Νέλσον Μαντέλα αμέσως παρότρυνε τις ξένες δυνάμεις να μην ελαττώσουν την πίεση που ασκούσαν στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για συνταγματική μεταρρύθμιση. Η απελευθέρωσή του το 1990 σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο Νοτιοαφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού του καθεστώτος.

Ο Ντε Κλερκ είχε «τη στιγμή της αλήθειας του» εννέα ημέρες νωρίτερα, σε μια ομιλία του στο ολόλευκο κοινοβούλιο που επινόησε τη φράση «μια νέα Νότια Αφρική». «Υπήρχαν αντιδράσεις ναι», είπε ο Ντε Κλερκ, «αλλά όχι στα νέα της απελευθέρωσης του κ. Μαντέλα. Οι αντιδράσεις ήρθαν όταν ανακοίνωσα την απαγόρευση όχι μόνο του ANC αλλά και του Κομμουνιστικού Κόμματος Νότιας Αφρικής και όλων των συνδεδεμένων οργανώσεις, οι οποίες περιλάμβαναν την ένοπλη πτέρυγα του ANC, Umkhonto we Sizwe. Υπήρξαν αναθυμιάσεις τότε και, από το ακροδεξιό κόμμα, διαμαρτυρίες και αποδοκιμασίες».

Ο Ντε Κλέρκ λέει για την αποφυλάκιση του Μαντέλα «Όταν συνάντησα για πρώτη φορά τον Μαντέλα, δεν συζητήσαμε τίποτα επί της ουσίας. Πέρασε πολύ καιρό εκφράζοντας τον θαυμασμό του για τους στρατηγούς των Μπόερ και πόσο ευρηματικοί ήταν κατά τη διάρκεια του πολέμου με τους Βρετανούς. Εμείς δεν συζήτησε καθόλου τα θεμελιώδη προβλήματα ή τις πολιτικές μας φιλοσοφίες». 

Ο Νέλσον Μαντέλα και ο Φρέντερικ Ντε Κλερκ το 1995
Ο Νέλσον Μαντέλα και ο Φρέντερικ Ντε Κλερκ © EPA Pool

 

 

Nτε Κλερκ και Μαντέλα το 1992
Nτε Κλερκ και Μαντέλα το 1992 © ΕPA Pool

 

Μετά το δημοψήφισμα του 1992 για την κατάργηση του απαρτχάιντ, όπου, αν και συμμετείχαν μόνο οι λευκοί κάτοικοι της Νότιας Αφρικής, εγκρίθηκε με ποσοστό 68,7%, η χώρα οδεύει προς τις πρώτες πολυφυλετικές εκλογές, στις 27 Απριλίου 1994. Το ΑΕΚ πέτυχε σαρωτική νίκη, με ποσοστό 62,65% και 252 έδρες στο 400μελές κοινοβούλιο της χώρας και ο Μαντέλα ανέλαβε πρόεδρος της χώρας σε μια πανηγυρική τελετή, παρουσία πολλών πολιτικών ηγετών απ' όλο τον κόσμο.

Αλλά η σχέση μεταξύ του ντε Κλερκ, που έπινε ουίσκι και κάπνιζε πολύ και του λιτοδίαιτου Μαντέλα ήταν συχνά τεταμένη και ο Ντε Κλερκ αποχώρησε από την κυβέρνηση το 1996, λέγοντας ότι το ANC δεν εκτιμούσε πλέον τις συμβουλές ή δεν χρειάζοταν την καθοδήγησή του.

Παντρεμένος με Ελληνίδα

Το 1990 ο σύζυγος της Ελίτας Λαναρά, ο Τώνη Γεωργιάδης θα καλέσει τον Νοτιοαφρικανό πρόεδρο σε μια κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά. Ο έρωτας ανάμεσα στον Φρεντερίκ και την Ελίτα δεν θα αργήσει να γεννηθεί και αποφασίζουν από κοινού να το κρατήσουν κρυφό. Ο Τώνη Γεωργιάδης αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει και λέει ευθέως στον Φεντερίκ: «Η σύζυγός μου σε έχει ερωτευθεί. Εσύ την αγαπάς;» και ο Φεντερίκ του απαντάει ευθέως: «Ναι». Τότε οι δύο άντρες συμφώνησαν να μην χαλάσουν τις οικογένειές τους και ο πρόεδρος της Ν. Αφρικής προτείνει στην Ελίτα να μην ξαναμιλήσουν όπως και γίνεται για δύο χρόνια. Έπειτα, ο Φρεντερίκ αποφασίζει να παραιτηθεί από τα πολιτικά του καθήκοντα και να χωρίσει με την σύζυγό του. Αυτό βοηθάει τον Φρεντερίκ και την Ελίτα να γίνουν ζευγάρι και στη συνέχεια να παντρευτούν. 

Ο Ντε Κλερκ με την Ελίτα Γεωργιάδη
Ο Ντε Κλερκ με την Ελίτα Γεωργιάδη © ΕPA Pool

 

Ακολουθήστε την Athens Voice στο Google News κι ενημερωθείτε πρώτοι για όλες τις ειδήσεις

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ: Live updates - Τι πρέπει να ξέρουμε για τον κορωνοϊό- Συνεχής ενημέρωση εδώ

 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ