Κοσμος

Το Brexit και η βρετανική λίρα: πώς θα είναι τα νέα χαρτονομίσματα

Η «γιαγιά των κομπιούτερ» και κόρη του Λόρδου Βύρωνα, Άντα Λάβλεϊς, καθώς και ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ στις πιο δημοφιλείς επιλογές

344759-716390.jpg
Μαρία Τσοσκούνογλου
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
χαρτονόμισμα 50 αγγλικών λιρών με τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β'
Ποιο θα είναι το νέο πρόσωπο που θα κοσμεί το χαρτονόμισμα των 50 λιρών, εκτός βέβαια από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β'

Παρά τον κλυδωνισμό των τελευταίων ημερών που ζει η Μεγάλη Βρετανία  με αφορμή τη συμφωνία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τράπεζα της Αγγλίας – απτόητη για τη θύελλα που μαίνεται γύρω της με τη συνεχή πτώση της στερλίνας - κάνει ένα δικό της…δημοψήφισμα και απευθύνεται στους πολίτες της χώρας, προκειμένου να επιλεγεί  το πρόσωπο που θα εικονίζεται στο νέο χαρτονόμισμα των 50 λιρών.

Η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει και θα διαρκέσει έξι εβδομάδες, ενώ η αγωνία φτάνει στα ύψη και τα στοιχήματα πέφτουν βροχή, αφού πρόκειται για σπουδαίους επιστήμονες που σφράγισαν με τις ανακαλύψεις τους την ανθρώπινη μοίρα. 

Ο υποψήφιος πρέπει να είναι Βρετανός και να έχει αποβιώσει, καθώς η βασίλισσα είναι το μοναδικό πρόσωπο εν ζωή που μπορεί να αποτυπώνεται  στα χαρτονομίσματα. Το άτομο αυτό μπορεί να είναι άνδρας ή γυναίκα και παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει εμφανιστεί ποτέ γυναίκα στην πίσω όψη του χαρτονομίσματος των 50 λιρών, οι γυναικείες οργανώσεις πιέζουν την Τράπεζα της Αγγλίας να είναι γυναίκα το πρόσωπο που θα επιλεγεί.

Στίβεν Χόκινγκ
Ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ έχει σοβαρές πιθανότητες να είναι το νέο πρόσωπο στο χαρτονόμισμα των 50 λιρών

Όπως δείχνουν τα πρώιμα αποτελέσματα, στις πρώτες επιλογές βρίσκονται αρκετές γυναίκες όπως  η Άντα Λάβλεϊς, κόρη του Λόρδου Βύρωνα και πρωτοπόρος μαθηματικός του 19ου αιώνα, η οποία είναι γνωστή και ως «γιαγιά της πληροφορικής», η βραβευμένη με Νόμπελ Ντόροθι Χότζκιν και η Ρόσαλιντ Φράνκλιν, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποκωδικοποίηση του DNA. Αλλά και ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ και ο μαθηματικός Άλαν Τούριγκ φαίνεται ότι έχουν πολλές πιθανότητες να είναι το νέο πρόσωπο που θα αποτυπωθεί στο νέο χαρτονόμισμα.

Αναλυτικά οι πιο δημοφιλείς επιλογές έτσι όπως έχουν καταγραφεί από την Τράπεζα της Αγγλία είναι οι εξής:

Άντα Λάβλεϊς (1815-1852)

Άντα Λάβλεϊς
Η Άντα Λάβλεϊς ήταν κόρη του λόρδου Βύρωνα και μαθηματική διάνοια

Κόρη του Λόρδου Βύρωνα και μαθηματική διάνοια. Θεωρείται πρωτοπόρος του προγραμματισμού, αφού έφτιαξε το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστική μηχανή το 1843! Η Άντα γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1815 και ήταν το μοναδικό νόμιμο τέκνο του Λόρδου Βύρωνα και της Άννας Ισαβέλλας Μίλμπανκ. Λίγο μετά τη γέννησή της το ζευγάρι χώρισε και ο Βύρων έφυγε οριστικά από την Αγγλία, όπου δεν θα επιστρέψει ποτέ, αφού πέθανε το 1824 στο Μεσολόγγι, όταν η Άντα ήταν οκτώ ετών.

Την κηδεμονία της ανέλαβε η μητέρα της, η οποία φρόντισε για τη μόρφωσή της στα μαθηματικά και τη μουσική. Παρόλο που τέτοια εκπαίδευση ήταν ασυνήθιστη για τις γυναίκες της εποχής, η μητέρα της θεώρησε πως θα την κρατούσε μακριά από φιλολογικές και ποιητικές ενασχολήσεις, πιστεύοντας πως αυτές ήταν η αιτία για τη δύσκολη προσωπικότητα του πρώην συζύγου και πατέρα της Άντα. 

Η Άντα παντρεύεται, κάνει τρία παιδιά, αλλά κρατάει επαφή με σπουδαίους επιστήμονες και μαθηματικούς της εποχής της, κυρίως τον μαθηματικό Κάρολο Μπάμπατζ. Το 1843 επεξεργάζεται και δημοσιεύει ένα λεπτομερές σχέδιο για την Αναλυτική Μηχανή, πράγμα που θεωρείται από τους ιστορικούς το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή, αφού εκτός από τις προβλέψεις της ότι μια παρόμοια μηχανή στο μέλλον θα μπορούσε όχι μόνο να επιλύει μαθηματικά προβλήματα αλλά και να συνθέτει πολύπλοκη μουσική και να παράγει γραφικά. Αυτό ακριβώς το σχέδιο θεωρείται από τους ιστορικούς το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή και προς τιμήν της οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν το 1980 σε μια γλώσσα προγραμματισμού, το όνομα Ada. 

Ντόροθι Χότζκιν (1910-1994)

Ντόροθι Χότζκιν
Η Ντόροθι Χότζκιν είναι η μοναδική Βρετανίδα που έχει τιμηθεί με Νόμπελ

Η Ντόροθι Χότζκιν, είναι η μοναδική γυναίκα στη Βρετανία που έχει τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ για το πρωτοποριακό έργο της σχετικά με την κρυσταλλογραφία πρωτεϊνών, καθώς και τις δομές της βιταμίνης Β12 και της πενικιλίνης. Οι έρευνές της βοήθησαν να αποκαλυφθούν οι λεπτομερείς δομές 3D των πρωτεϊνών, συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης.

Γεννήθηκε στο Κάιρο και ήταν η μεγαλύτερη από τις τέσσερις κόρες ενός Άγγλου υπαλλήλου της αποικιακής διοίκησης στην Αίγυπτο. Από μικρή η Ντόροθι ήταν συνεπαρμένη από τους κρυστάλλους και τις χημικές δομές κι έτσι αργότερα ήταν πολύ φυσικό να σπουδάσει χημεία στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ. Το 1932 η Χότζκιν επέστρεψε ως καθηγήτρια στο κολέγιο Σόμερβιλ της Οξφόρδης. Ανάμεσα στις φοιτήτριές της τη χρονιά 1946-47 ήταν και η μετέπειτα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ - το πορτρέτο της παλιάς της καθηγήτριας θα κοσμούσε αργότερα το πρωθυπουργικό γραφείο. Το 1932 η Χότζκιν ξεκίνησε τη χημική ανάλυση της ινσουλίνης, μια εργασία που θα διαρκούσε 35 χρόνια και από το 1945 επικεντρώθηκε στην ανάλυση των δομών της πενικιλίνης. Παντρεύτηκε το 1937 και απέκτησε τρία παιδιά. Το 1964 η Ντόροθι Χότζκιν τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Χημείας  -μόλις  η τρίτη γυναίκα που είχε λάβει αυτή τη διάκριση μετά τη Μαρία Κιουρί (1911) και την κόρη της, Ιρέν Ζολιό-Κιουρί(1935). Πέθανε στις 29 Ιουλίου 1994 σε ηλικία 84 ετών στο σπίτι της στο Γιορκσάιρ.

Ρόζαλιντ Φράνκλιν (1920- 1958)

Ρόζαλιντ Φράνκλιν
Η Ρόζαλιντ Φράνκλιν έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποκάλυψη της δομής του DNA

Η Ρόζαλιντ Έλσι Φράνκλιν ήταν βιοφυσικός και κρυσταλλογράφος με σημαντική συμβολή στην κατανόηση των μοριακών δομών του DNA και της ελικοειδούς δομής του.

Αν και οι έρευνές της περιείχαν πολύτιμες πληροφορίες για τη δομή του DNA, η επιστημονική συνεισφορά της Φράνκλιν στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA, έτσι όπως αυτή παρουσιάστηκε 1953 από τον Τζέιμς Γουάτσον και Φράνσις Κρικ, συχνά παραβλέπεται.

Η Ρόζαλιντ γεννήθηκε το 1920 από μια πλούσια εβραϊκή οικογένεια, ωστόσο ο δρόμος της ζωής και της σταδιοδρομίας της δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα, αφού η επιλογή της να ακολουθήσει μια καριέρα στη βιοφυσική και κρυσταλλογραφία σε μια περίοδο όπου η θέση της γυναίκας ήταν ακόμα υποβαθμισμένη την έφερνε συχνά αντιμέτωπη με φυλετικά στερεότυπα και κοινωνικές προκαταλήψεις.

Το 1950, φτάνοντας στο Βασιλικό Κολλέγιο του Λονδίνου, ήταν μια ήδη καταξιωμένη επιστήμονας. Αλλά η Φράνκλιν έπρεπε να επιβιώσει στο ανδροκρατούμενο περιβάλλον και μάλιστα να συνεργάζεται με έναν άνθρωπο, τον Γουίλκινς, ο οποίος με τη βοήθεια ενός συνεργάτη του αντέγραφε τις φωτογραφίες που έβγαζε η Φράνκλιν. Σε μια τέτοια απεικόνιση της ελικοειδούς μορφής του DNA, την περίφημη «φωτογραφία 51», είναι που βασίστηκε αργότερα η έρευνα των Τζέιμς Γουάτσον και Φράνσις Κρικ, για την οποία βραβεύτηκαν με το Νόμπελ Ιατρικής το 1962. Άλλωστε ο ίδιος ο Τζέιμς Γουάτσον το 1968 είχε την τιμιότητα να πει την αλήθεια στο βιβλίο του «Η έλικα», ο επίλογος του οποίου ήταν μια δημόσια συγγνώμη στην Ρόζαλιντ: «Η Ρόζαλιντ Φράνκλιν πέθανε πρόωρα στην ηλικία των 37 ετών. Καθώς οι πρώτες εντυπώσεις μου από αυτήν, επιστημονικές και προσωπικές, ήταν συχνά λανθασμένες, θα ήθελα να πω μερικά πράγματα για τα επιτεύγματά της. Η δουλειά που έκανε με τις ακτίνες Χ στο King’s College εκτιμάται όλο και περισσότερο ως καθοριστική».

Άλαν Τούριγκ (1912-1954)

Άλαν Τούρινγκ
Ο μαθηματικός Άλαν Τούρινγκ αποκρυπτογράφησε τον γερμανικό στρατιωτικό κώδικα Enigma

Ο Άλαν Μάθισον Τούρινγκ, μαθηματικός και επιστήμονας ηλεκτρονικών υπολογιστών, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην αποκρυπτογράφηση των μυστικών γερμανικών στρατιωτικών κωδικών Enigma. Θεωρείται πατέρας της επιστήμης των υπολογιστών χάρη στη μεγάλη συνεισφορά του στο γνωστικό πεδίο της ανάλυσης λογισμικού κατά τη δεκαετία του 1930, αλλά και της τεχνητής νοημοσύνης -με τη λεγόμενη Μηχανή Τούριγκ, την οποία πρότεινε το 1950- και ήταν μια απόπειρα για να διαπιστωθεί πειραματικά αν μια μηχανή έχει αυθεντικές γνωστικές ικανότητες και μπορεί να σκεφτεί.

Η επιστημονική του συνεισφορά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν σημαντική, αν και ποτέ δεν αναγνωρίστηκε επειδή η εργασία του ήταν απόρρητη. Πάντως ήταν η ψυχή και το κεντρικό πρόσωπο στο Κέντρο της Βρετανικής Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας και ουσιαστικά ήταν αυτός που επιφορτίστηκε με την αποκωδικοποίηση  της γερμανικής κρυπτογραφικής συσκευής Enigma.

Μετά τον πόλεμο, σχεδίασε έναν από τους πρώτους ηλεκτρονικούς ψηφιακούς υπολογιστές στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Το 1952 κατηγορήθηκε για ομοφυλοφιλικές πράξεις και αντί να πάει φυλακή δέχτηκε την ποινή του χημικού ευνουχισμού. Πέθανε το 1954, 16 ημέρες πριν τα 42α γενέθλιά του και η έρευνα που έγινε προσδιόρισε το θάνατό του ως αυτοκτονία, αν και υπάρχουν στοιχεία που στηρίζουν την πιθανότητα της τυχαίας δηλητηρίασης.

Τον Σεπτέμβριο του 2009 ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν ζήτησε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης για τη συμπεριφορά του κράτους απέναντι στον Άλαν Τούρινγκ, ενώ στις 24 Δεκεμβρίου 2013 η βασίλισσα Ελισσάβετ Β’ του απένειμε χάρη μετά θάνατον. Από το 1966 απονέμεται προς τιμήν του το Βραβείο Τούριγκ ως η ύψιστη επιστημονική διάκριση στον χώρο της πληροφορικής.

 

Στίβεν Χόκινγκ (1942-2018)

Στίβεν Χόκινγκ
Ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ έχει σοβαρές πιθανότητες να είναι το νέο πρόσωπο στο χαρτονόμισμα των 50 λιρών

O Στίβεν Γουίλιαμ Χόκινγκ, βρετανός αστροφυσικός, είναι ίσως ο πιο διάσημος επιστήμονας της εποχής μας. Παρέμεινε καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ επί 30 χρόνια, θέση που κατείχαν κορυφαίοι επιστήμονες όπως ο Ισαάκ Νεύτων, ο Κάρολος Μπάμπατζ και ο Πολ Ντιράκ. Το βιβλίο του «Μια Σύντομη Ιστορία του Χρόνου», που κυκλοφόρησε το 1988, πούλησε περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα.

Η λαμπρή σταδιοδρομία του καθορίστηκε από τις ιδέες του για την προέλευση του σύμπαντος, τη φύση του χωροχρόνου και τα περίπλοκα μυστήρια με τις μαύρες τρύπες.

Γεννήθηκε στην Οξφόρδη το 1942, καθώς η μητέρα του πήγε εκεί για να γεννήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια λόγω των σφοδρών βομβαρδισμών που έπλητταν το Λονδίνο. Αν και στο σχολείο ήταν γνωστός ως «μικρός Αϊνστάιν», ο Χόκινγκ δεν ήταν αρχικά επιτυχημένος ακαδημαϊκά. Με τον καιρό, άρχισε να παρουσιάζει ιδιαίτερη δεξιότητα στα επιστημονικά θέματα κι έτσι αποφάσισε να σπουδάσει μαθηματικά στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. 

Ξεκίνησε τις σπουδές του τον Οκτώβριο του 1959 σε ηλικία 17 ετών. Τους πρώτους 18 μήνες ήταν βαριεστημένος και μόνος: ήταν νεότερος από πολλούς άλλους σπουδαστές και βρήκε την ακαδημαϊκή μελέτη «γελοία εύκολη». Εξελίχθηκε σε ένα δημοφιλές, ζωηρό και πνευματώδες μέλος του κολεγίου, που ενδιαφερόταν για την κλασική μουσική και την επιστημονική φαντασία, ενώ συμμετείχε στη λέσχη κωπηλασίας του κολεγίου, όπου έκανε πηδάλιο σε μια ομάδα κωπηλασίας.

Τον Οκτώβριο του 1962 άρχισε τη μεταπτυχιακή του εργασία στο Τρίνιτι Χολ του Κέιμπριτζ.

Στις αρχές του 1963, λίγο μετά τα 21α γενέθλιά του, ο Χόκινγκ διαγνώσθηκε με μια νόσο του κινητικού νευρώνα, γνωστή και ως νόσο του Λου Γκέριγκ. Οι γιατροί τού έδιναν προσδόκιμο ζωής δύο ετών. Παρά το πρώτο σοκ και την κατάθλιψη που πέρασε, αποφάσισε να αγωνιστεί, επέστρεψε να συνεχίσει το μεταπτυχιακό του και αρραβωνιάστηκε την Τζέιν Γουάιλντ, τη μετέπειτα πρώτη του σύζυγο.

Συνολικά παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τρία παιδιά. Τα τελευταία χρόνια ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου παράλυτος και επικοινωνούσε μέσω συσκευής παραγωγής ομιλίας. Πέθανε τον Μάρτιο του 2018.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ