Επισήμως η κινόα συστήνεται ως Chenopodium quinoa και ανήκει στην οικογένεια των ψευδοδημητριακών. Εδώ και 4.000 χρόνια καλλιεργείται στις Άνδεις (Περού, Βολιβία, Κολομβία, Εκουαδόρ), όπου προϋπήρχε όπως δείχνουν διάφορα ευρήματα σε άγρια κατάσταση περίπου άλλα τόσα χρόνια.
Οι Ίνκας την αποκαλούσαν chisaya mama, δηλαδή «μητέρα όλων των σπόρων». Τη θεωρούσαν ιερό φυτό, την καλλιεργούσαν και τη χρησιμοποιούσαν ως βασική τροφή. Η πρώτη σπορά της χρονιάς γινόταν τελετουργικά από τον αυτοκράτορα ο οποίος χρησιμοποιούσε για το φύτεμα μια χρυσή «τσάπα». Οι πολεμιστές των Ίνκας έτρωγαν γενναίες μερίδες από κινόα γιατί πίστευαν ότι τους έδινε δύναμη.
Όταν οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι θαλασσοπόροι έφτασαν στη Ν. Αμερική φόρτωσαν στα αμπάρια των πλοίων τους τροφές, όπως η πατάτα και το καλαμπόκι, που έμελλαν να αλλάξουν τις διατροφικές συνήθειες των Ευρωπαίων, αλλά περιφρόνησαν την κινόα. Όχι μόνο αγνόησαν τη «χρυσή τροφή» των Ίνκας αλλά, πιθανώς επειδή οι Ινδιάνοι τη χρησιμοποιούσαν στις ιεροτελεστίες τους, απαγόρευσαν και την καλλιέργειά της.
Τα τελευταία χρόνια όμως η κινόα με το τραγουδιστό όνομα επέστρεψε με δόξα και τιμές στις κουζίνες όλης της υφηλίου. Σερβιρίστηκε με φαντασία στα πιάτα αστεράτων σεφ και έγινε η νέα μόδα.
Η κινόα, με τις ιδιότητες που έχει, θεωρείται ως το πιο θρεπτικό είδος σπόρου στον κόσμο και ποιοτικά υπερέχει του σιταριού ως τροφή. Χαρακτηρίζεται ως super food! Καθόλου τυχαίο λοιπόν που η ΝΑΣΑ την έχει περιλάβει στις τροφές των διαστημικών της αποστολών.
Τα Ηνωμένα Έθνη ανακήρυξαν το 2013 «Ετος Κινόα» και έχοντας επίγνωση των επιπλοκών που προκαλεί η αυξημένη ζήτηση της κινόα στην διεθνή αγορά τροφίμων και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα αλλά και στους τροπικούς πληθυσμούς, ελπίζει πως με την ανακήρυξη θα συμβάλει στη συνειδητοποίηση του σημαντικού ρόλου που έπαιξαν, παίζουν και θα παίξουν οι σπόροι της κινόα στη διατροφή της ανθρωπότητας αλλά και στη κοινωνική ευαισθητοποίηση των περιβαλλοντικών, οικονομικών και πολιτιστικών συνεπειών της καλλιέργειάς της για τους γηγενείς καλλιεργητές.
Μια γρήγορη ανάλυση του εσωτερικού της κόσμου μάς δείχνει ότι έχει πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες (υψηλότερη από του σιταριού) και μάλιστα σε ουσιώδη αμινοξέα. Συγχρόνως έχει χαμηλά σάκχαρα, δεν περιέχει γλουτένη, είναι εξαιρετικά εύπεπτη, συμβάλλει στην πρόληψη του διαβήτη, των καρδιαγγειακών παθήσεων και στον έλεγχο του επιπέδου χοληστερόλης. Είναι εξαιρετική πηγή φωσφόρου, σιδήρου, ασβεστίου, μαγνησίου, φυτικών ινών, ω3 λιπαρών, βιταμινών B και Ε, για να αναφέρουμε τα κυριότερα. Θεωρείται άριστο αντιοξειδωτικό και έχει αποδειχθεί ότι βοηθά την αιμάτωση του εγκεφάλου και κατά συνέπεια την καλύτερη πνευματική απόδοση.
Κινόα θα βρείτε σε μεγάλα σουπερμάρκετ, σε καταστήματα βιολογικών τροφίμων και στα έθνικ μπακάλικα.
1 μικρή καυτερή κόκκινη πιπεριά (τσίλι) κομμένη σε μικρές λεπτές φέτες
350 γρ. ντοματίνια κομμένα στη μέση
1 κ.σ.μαύρες ελιές κομμένες στα τέσσερα
1 κονσέρβα τόνου σε λάδι
2 κ.σ. ελαιόλαδο
χυμό από ½ λεμόνι
σέλινο ή φύλλα ρόκας για γαρνίρισμα
Medium
€€
60
All
Κυρίως πιάτο
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Η βασική συνταγή
1 φλιτζάνι κινόα προς 2 φλιτζάνια αλατισμένο νερό (μπορεί να χρειαστούν 2-3 κουταλιές επιπλέον νερό ανάλογα με τη μάρκα).
Τα βάζουμε στην κατσαρόλα και μόλις πάρει βράση χαμηλώνουμε τη φωτιά, σκεπάζουμε και αφήνουμε να σιγοβράσει μέχρι να απορροφηθεί το νερό, περίπου 15 λεπτά.
Καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμη όταν οι σπόροι έχουν γίνει διάφανοι και έχει πεταχτεί μια «σπιράλ» ουρίτσα από τον καθένα.
Φτιάχνουμε περίπου 3 φλιτζάνια.
Αντί για σκέτο νερό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ζωμό (π.χ. κοτόπουλου ή λαχανικών).
Μπορούμε να προσθέσουμε ελαιόλαδο ή βούτυρο και μπαχαρικά, όπως κάνουμε στο ρύζι.
Παραλλαγή ταμπουλέ με κινόα
Πολτοποιούμε στο μπλέντερ το μαϊντανό, το δυόσμο, τη μέντα μαζί με το λάδι και το χυμό λεμονιού, ρίχνουμε αλάτι και πιπέρι και αφήνουμε το μείγμα για λίγη ώρα στο ψυγείο.
Ανακατεύουμε σε ένα μπολ την κινόα, τις ψιλοκομμένες ντομάτες, το αγγούρι και τα κρεμμύδια και περιχύνουμε με την πράσινη σάλτσα.
Ανακατεύουμε προσεκτικά και σερβίρουμε.
Πιλάφι με Κινόα
Καβουρδίζουμε τα αμύγδαλα (αν δεν έχουμε φιλέ αμυγδάλου καβουρδίζουμε ολόκληρα αμύγδαλα και τα χοντροκόβουμε στο μπλέντερ).
Σε ένα τηγάνι ρίχνουμε τις 2 κ.σ. ελαιόλαδο και σοτάρουμε το σκόρδο, τα κρεμμύδια και τα λαχανικά.
Τα βγάζουμε μόλις μαλακώσουν, αλλά προσοχή να είναι ακόμη τραγανά.
Βάζουμε σε ένα μπολ την κινόα και ενώ είναι ακόμα ζεστή ρίχνουμε το υπόλοιπο λάδι τα λαχανικά, αλάτι, πιπέρι, ανακατεύουμε και μόλις κρυώσει εντελώς προσθέτουμε τα αμύγδαλα ανακατεύουμε και πάλι ελαφρά και σερβίρουμε.
Συνοδευτικό πιάτο για ψάρι ή κοτόπουλο αλλά και μόνο του είναι ένα εύγευστο ελαφρύ γεύμα.
Τονοσαλάτα με κινόα
Αναμειγνύουμε την κινόα με το μείγμα των κρεμμυδιών, τις ντομάτες και τον τόνο.
Περιχύνουμε με το ελαιόλαδο και 1 κουταλιά από το λάδι της κονσέρβας, ανακατεύουμε γαρνίρουμε με ψιλοκομμένο σέλινο ή φύλλα ρόκας και σερβίρουμε.
20°
