Θεματα

Χασάπηδες και φλώροι

Η κοινωνία της γεύσης από τον Κώστα Τσίγκα

62552-138482.jpg
Κώστας Τσίγκας
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
76550-154191.jpg

Κι όμως… οι χασάπηδες τελευταία έγιναν πολύ ευαίσθητοι. Όλα αυτά τα χρόνια γίνεται μια πολύ συγκεκριμένη προσπάθεια να αφαιρεθεί κάθε ιστορικό σύστημα αξιών που έχει ενσωματωθεί στην πρακτική του «σφαξίματος» καθώς και στους χασάπηδες Ειδικά μετά την εμφάνιση του κινήματος slow food πριν από δύο δεκαετίες.

Ο ηγεμονισμός που το κίνημα αυτό κατέκτησε στο χώρο του φαγητού έφερε στο προσκήνιο το ρόλο του καλού χασάπη, το κίνημα της κατανάλωσης ολόκληρου του ζώου και έβαλε στην καθημερινότητά μας χασάπηδες με «φλωρίστικες» αντιλήψεις, δηλαδή σεβασμό στο ζώο και τον τρόπο που μεγάλωσε, προσοχή στο περιβάλλον στο οποίο εκτράφηκε και πάνω απ' όλα μια ωραιοποίηση της τελετουργίας της σφαγής, η οποία από «σφαγή» μετατρέπεται κατά κάποιο τρόπο σε θυσία στις «ανώτερες» ανάγκες της κοινωνίας, δηλαδή την διατροφή.

n

Ο άντρας-χασάπης γνωρίζει όλα τα θέματα που αφορούν τα κοψίδια, μπριζόλες ή steaks ενώ η γυναίκα το μοναδικό που μπορεί να κάνει σε αυτή τη σχέση είναι να «εκπαιδεύεται». Δεν μπορεί να γνωρίζει καλά τη σχέση του κρέατος με τη φλόγα, γιατί και η φλόγα είναι αντρικό προνόμιο, και το μοναδικό που μπορεί να καταφέρει με το κρέας είναι να πάρει κάποιο κομμάτι, συνήθως κομμένο σε μικρά ακαθόριστα και ακατονόμαστα κομματάκια, και να το συνθλίψει κυριολεκτικά μαζί με πολλά υγρά και ίσως φασολάκια. Η γυναίκα δεν μπορεί να συντηρήσει το μυ ολόκληρο και στη φόρμα του αλλά και να σεβαστεί τη σχέση του με την ανοιχτή φλόγα.

Προσπαθούσα να σκεφτώ ένα επάγγελμα, ειδικά στο χώρο του φαγητού, του οποίου η περιγραφή να είναι φορτισμένη με κοινωνικές και κοινωνιολογικές προεκτάσεις και πρέπει να ομολογήσω ότι κανένα δεν φτάνει ούτε καν κοντά σε αυτό του χασάπη. Μάλιστα αυτές οι προεκτάσεις είναι τόσο έντονες που ακόμη και στις απενοχοποιημένες μέρες μας δεν αμβλύνονται παρά τις προσπάθειες που γίνονται με μια γενικότερη «λαικιστική» θα έλεγα πρακτική, να συνδεθεί το «ωμό» με την «καλή» κουζίνα.

n

SAUSAGE LADY (Από γνωστό σκανδιναβικό porno της δεκαετίας του 80)

Πιθανά πρόκειται για την αντεπίθεση του ανδρισμού, -όπως αυτός κατανοείται από τους ίδιους τους άνδρες-, σε μια προσπάθεια να ανακαταλάβει το χώρο του μέσα σε μια γυναικεία παραδοσιακά περιοχή, αυτή του φαγητού. Ίσως ιστορικά ο χασάπης να είναι ο μοναδικός άνδρας στο χώρο της διατροφής τόσο συμβολικά όσο και πρακτικά.

Είναι ο κακός χειρούργος, αυτός με τις απανωτές μαχαιριές, αυτός που μολύνει το περιβάλλον, αυτός που σφάζει αδιάκριτα, αυτός που δίνει το όνομά του σε μαφιόζους, αυτός που δεν είναι «φλώρος», -δηλαδή λουλουδάς στο επάγγελμα και στην πρακτική.

Πολλές φορές σκέφτομαι απλοϊκά πως πίσω από όλη αυτή την συζήτηση βρίσκονται οι εταιρείες παραγωγής και εμπορίας κρέατος, γιατί μιλάμε για μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές δραστηριότητες στο σύγχρονο κόσμο. Όμως τίποτα δεν είναι τόσο απλό.

Πώς μπορεί κανείς μέσα από μια τόσο απλοϊκή ερμηνεία να εξηγήσει την εμφάνιση anavt garde περιοδικών, όπως το Meatopia για παράδειγμα, με θέματα όπως το κρέας, η σφαγή και οι χασάπηδες; Ή να αγνοήσει τις δεκάδες εκθέσεις τέχνης με το ίδιο αντικείμενο, ή το φόρεμα από κρέας της Lady Gaga, για να μην παραλείψω και την πρόσφατη λατρεία των φωτογράφων με τα σφαγεία.

n

LADY GAGA MEAT DRESS

Οι χασάπηδες είτε το θέλουμε είτε όχι είναι en vogue. Το ίδιο και το κίνημα των «κρεατοφάγων» όπως μάλιστα αυτό εκφράζεται και με τα δεκάδες «κρεατάδικα» που έχουν κατακλύσει την Αθήνα. Μάλιστα η προφανής ιδιαιτερότητα σε αυτή την διαδικασία είναι η προσπάθεια να μπουν οι γυναίκες στο «παιχνίδι» και να κατανοήσουν αυτό τον ανδρισμό που μόνο αν είσαι άντρας κατανοείς, μια σύγχρονη, νερωμένη σχετικά μορφή ανδρισμού, που προσπαθεί να ανακαταλάβει τους χώρους που έχασε βαθιά πίσω στην ιστορία των σχέσεων.

Όμως η σφαγή περιλαμβάνει βία, όπως κι αν την ονομάσουμε, ότι στολίδια κι αν της βάλουμε. Στην μιντιακή μορφή της που ζούμε σήμερα απλά μετατρέπεται σε κοινωνική φαντασίωση γεμάτη επιθετικότητα, παθητικότητα και αυτοκατανάλωση. Με άλλα λόγια, η εισαγωγή της γυναίκας στον κόσμο (και) της λογικής του σφαγιασμού ίσως δεν είναι κάτι παραπέρα από την έμμεση ερωτικοποίηση του σφαγιασμού σε μια εποχή γεμάτη σφαγιασμούς όλων των ειδών. Μια έμμεση σύνδεση φαντασιώσεων με σεξουαλική διάθεση, χασάπικης επιδεξιότητας, ελέγχου πάνω στη φύση, αίματος και εξουσίας.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ