Θεματα

Από τον μπακάλη στα σούπερ μάρκετ

Η εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας σε ένα βιβλίο που παρακολουθεί την πορεία της εταιρείας τροφίμων Θανόπουλος

43861-98572.jpg
Νενέλα Γεωργελέ
ΤΕΥΧΟΣ 629
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
374942-773947.jpg

Υπάρχει λόγος να διαβάσεις ένα βιβλίο που μιλάει για την ιστορία μιας οικογένειας που εδώ και 140 χρόνια εμπορεύεται τρόφιμα; Αν σκεφτείς πως ταυτόχρονα παρακολουθεί με τρόπο γλαφυρό και την ιστορία της νεότερης Αθήνας, της καθημερινής ζωής των κατοίκων της και της εξέλιξης του λιανικού εμπορίου, θα βρεις την απάντηση. Ο Παναγιώτης Θανόπουλος ξεκινάει γύρω στα 1870 από την ορεινή Αρκαδία για την Αθήνα να βρει την τύχη του. Ασχολείται με το πολλά υποσχόμενο λιανικό εμπόριο, μια και στην πρωτεύουσα παρατηρείται ραγδαία δημογραφική αλλαγή. Τα παντοπωλεία που αναπτύσσονται γοργά αποτελούν τοπόσημο όχι μόνο του μικρόκοσμου της γειτονιάς τους αλλά μερικές φορές και ολόκληρης της πόλης. Ο νεαρός Παναγιώτης Θανόπουλος εμπλουτίζει τα ράφια του επί της οδού Αιόλου εδωδιμοπωλείου του που ανοίγει το 1877 όχι μόνο με εμπορεύματα ευρείας κατανάλωσης αλλά και με προϊόντα πολυτελείας… «χαβιάρι Γέλβας και τυριά και μπύρα στην μπουκάλα, σαμπάνια ανεκτίμητη και τόσα άλλα, τουτέστιν αυγοτάραχα και του κουτιού σαρδέλαις, του Θανόπουλου το λαμπρόν κοσμούν παντοπωλείον». Φροντίζει για τους κανόνες υγιεινής, για την αισθητική του χώρου, για τον τρόπο πώλησης παραμερίζοντας το τεφτέρι, διαφημίζεται με έμμετρες καταχωρήσεις στο δημοφιλές περιοδικό ο Ρωμηός του Σουρή. Οι επόμενες γενιές ακολουθούν την ίδια εντυπωσιακή πορεία. Στον Μεσοπόλεμο ο γιος του Παντελής Θανόπουλος περνάει στο πρώτο πολυμορφικό παντοπωλείο κατά το σύστημα των καταστημάτων των Παρισίων, του Λονδίνου, του Βερολίνου. Ο Τύπος της εποχής αναφωνεί: «Αι Αθήναι εξευρωπαίζονται!». 

Είναι στα χέρια της τρίτης γενιάς που σε όλο τον κόσμο αναπτύσσεται ραγδαία ο καινούργιος θεσμός των σούπερ μάρκετ με τον πελάτη να εξυπηρετείται «σελφ σέρβις». Ανοίγουν καταστήματα Θανόπουλος σε πολλές συνοικίες της Αθήνας. Στη δεκαετία του ’70 με την πετρελαϊκή κρίση να οδηγεί επιχειρήσεις στη χρεοκοπία, ο Δημήτρης Θανόπουλος περιορίζει την οριζόντια ανάπτυξη και στοχεύει στην κάθετη. Οδεύει προς τα βόρεια προάστια και μεταφέρεται στη Νέα Κηφισιά. Σήμερα η τέταρτη γενιά, τα παιδιά του Δημήτρη, Περικλής και Τέλης, κρατούν τον οικογενειακό χαρακτήρα της επιχείρησης, εξακολουθώντας να ποντάρουν στο τρίπτυχο που αντιπροσώπευε τον ιδρυτή: «ποικιλία, ποιότητα, προσωπικό σέρβις». Επιδιώκουν μάλιστα όχι μόνο την επαρκή διατροφή αλλά και τη «βέλτιστη», προσθέτοντας λειτουργικά τρόφιμα («functional foods») και superfoods. Άξιο να διαβαστεί όχι μόνο για τις πολλές νοσταλγικές του στιγμές αλλά και γιατί μέσα σε ένα χρονικό τόξο 140 ετών που περιλαμβάνει περιόδους ευμάρειας αλλά και ύφεσης, παρακολουθεί την επιχειρηματική δραστηριότητα της χώρας. 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ