Σαν σήμερα πριν από τέσσερα χρόνια, ο Φερνάντο Σάντος ετοιμαζόταν για τον πιο σπουδαίο αγώνα της καριέρας του. Το παιχνίδι για τους «16» του Μουντιάλ ανάμεσα στην Εθνική Ελλάδος και την Κόστα Ρίκα. Παρά τον αποκλεισμό στα πέναλτι, κέρδισε μετά από 13 χρόνια –με δύο μικρά διαλείμματα ενδιάμεσα- παρουσίας στη χώρα μας, τον καθολικό σεβασμό.
Σήμερα προετοιμάζεται για ένα ανάλογο ματς, αυτό της Πορτογαλίας με την Ουρουγουάη. Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν, ο Σάντος έκανε την εθνική της πατρίδας του πρωταθλήτρια Ευρώπης, ενώ το δικό μας αντιπροσωπευτικό συγκρότημα έπεσε θύμα μιας ανύπαρκτης διοίκησης της ΕΠΟ, που έφερε για προπονητή τον Κλαούντιο Ρανιέρι, ο οποίος μας διέλυσε μέσα σε μερικούς μήνες.
Αναλαμβάνοντας τη «γαλανόλευκη» το 2010, ο Σάντος εκπόνησε και ένα πλάνο, ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα κλιμάκια των εθνικών ομάδων. Αυτό λειτούργησε ως το 2014 και μόλις έφυγε σταμάτησε, παρότι είχε ήδη φέρει σημαντικά αποτελέσματα! Βέβαια σε μια χώρα και ένα ποδόσφαιρο που τίποτα δεν λειτουργεί σωστά, το ότι η Εθνική Ελλάδος αποτελούσε εξαίρεση για δώδεκα ολόκληρα χρόνια (από Ρεχάγκελ 2002 ως και την αποπομπή του Πορτογάλου το ’14), μπορεί να θεωρηθεί και θαύμα. Κάποιοι, όμως, κατάφεραν να το διαλύσουν και αυτό. Όμως το θέμα μας είναι άλλο.
Ο Φερνάντο Σάντος ήρθε στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2001. Αρχικά είχε συμφωνήσει με τον Άρη, όμως τελευταία στιγμή πήγε σε άλλον κιτρινόμαυρο πάγκο, αυτόν της ΑΕΚ.
Όπως είχε πει τότε και ο Μάκης Ψωμιάδης «φέραμε τον προπονητή που είναι ένατος στην… κατάσταση της ΦΙΦΑ»! Ο Σάντος έκανε δύο θητείες τριών συνολικά ετών στην «Ένωση» και έχασε δύο πρωταθλήματα στο τσακ. Το 2002, η ΑΕΚ ηττήθηκε με 4-3 από τον Ολυμπιακό στο ματς που έκρινε τον τίτλο και το 2006, όταν η ομάδα υπέστη ήττα-σοκ από τον Ιωνικό μέσα στο κατάμεστο ΟΑΚΑ, χάνοντας με 1-0.
Αυτές οι απώλειες κρίσιμων αγώνων δεν βοήθησαν να αποκτήσει πολλές συμπάθειες, αν και όσοι συνεργάστηκαν μαζί του, μιλούσαν για έναν εξαιρετικό προπονητή και άνθρωπο. Γι’ αυτό και βρήκε θέση στον ΠΑΟΚ για τρία ολόκληρα χρόνια. Δεν τα πήγε καλά εξαρχής –άλλωστε η ομάδα δεν έχει τη σημερινή δυναμική- όμως στο τέλος έφυγε εν μέσω αποθέωσης φτιάχνοντας ένα σύνολο που διεκδίκησε το πρωτάθλημα του 2010, που κατέληξε στον Παναθηναϊκό.
Η παρουσία του στον ΠΑΟΚ και κυρίως τα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν στην Εθνική, βοήθησαν πολύ να βελτιωθεί η εικόνα του. Διότι ο Φερνάντο Σάντος είχε λοιδορηθεί. Αφενός για το αγαπημένο του –και παντελώς κακόγουστο- καφέ δερμάτινο σακάκι, αφετέρου είχε ως «ρετσινιά» τη μικρή θητεία του στον Παναθηναϊκό. Έμεινε μόλις δύο μήνες, καθώς οι «πράσινοι» έκαναν κάκιστο ξεκίνημα τη σεζόν 2002-03 με σερί ήττες.
Οι παίκτες ήταν πιασμένοι από την πολύ σκληρή προπόνηση στην προετοιμασία, αλλά οι κόποι τους επιβραβεύτηκαν όταν έφυγε ο Σάντος. Ο Παναθηναϊκός έφτασε μια ανάσα από τα ημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, ενώ έχασαν τον τίτλο στην περίφημη ζούγκλα της Ριζούπολης από τον Ολυμπιακό.
Μετά τα πρώτα άσχημα αποτελέσματα ένας δημοσιογράφος, ρεπόρτερ Παναθηναϊκού από τους παλιούς, τον αποκάλεσε σε κείμενό του «Καρπουζά του Εστορίλ», παρότι η γενέτειρα του κόουτς και προάστιο της Λισαβόνας δεν παράγει το αγαπημένη φρούτο.
Το παρατσούκλι τον συνόδευε για πολλά χρόνια, λανθασμένα όπως αποδείχτηκε. Ο… Καρπουζάς ήταν δουλευταράς, άφησε παντού έργο, ενώ παράλληλα πάντοτε είχε ήθος και αξιοπρέπεια. Την αγάπησε την Ελλάδα, χωρίς να πουλήσει… οπαδιλίκι ή πατριωτιλίκι πουθενά. Όπως είπε σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, «Αγαπώ τη χώρα σας, αλλά δεν το παίζω Έλληνας. Πορτογάλος είμαι, όμως πια έχω ελληνική καρδιά».
Το μοναδικό του πρόβλημα ήταν η ένδεια σε τίτλους. Ένα πρωτάθλημα με την Πόρτο τον περασμένο αιώνα (1999) και μερικά Κύπελλα με ΑΕΚ και Πόρτο, όλα ως το 2002.
Ακόμη κι εκεί φρόντισε να αποστομώσει τους επικριτές του, αφού το μάγκικο EURO που πήρε η Πορτογαλία πρόπερσι και με τον Κριστιάνο Ρονάλντο τραυματία, κάνει για δέκα πρωταθλήματα.
