«Το πρώτον και μέγιστον ίσως πλεονέκτημα της ασθενείας είνε ότι μόνον κατά τας ημέρας εκείνας της καταναγκαστικής απραξίας αισθάνεσαι εντελώς απαλλαγμένος πάσης υποχρεώσεως και πάσης ευθύνης προς τον εαυτόν σου, την γυναίκα σου, τα τέκνα σου, την
κοινωνίαν και τους δανειστάς σου. Τότε μόνον δύνασαι εν αναπαύσει συνειδήσεως να είπης• «Δεν πταίω εγώ ό,τι δήποτε και αν συμβή..». Εμμ. Ροΐδης, «Τα ευτυχήματα της αρρώστειας»
Έμεινα σχεδόν είκοσι μέρες εκτός. Με έναν πόνο που διαχεόταν και κυριολεκτικά δάγκωνε την αριστερή μου πλευρά. Πόνο μεταφερόμενο άλλοτε στην άρθρωση της λεκάνης, άλλοτε στον τετρακέφαλο, κι άλλοτε πίσω, στον γλουτιαίο.
Δεν ξέρω πώς ξεκίνησε. Η λογική λέει πως ευθύνεται κάποια απότομη κίνηση που δεν την κατάλαβα εγκαίρως και με βρήκε απροετοίμαστη. Η διαίσθηση, πάλι, το αποδίδει στην άρνηση να αποδεχτώ το τέλος των διακοπών. Στην αγωνία που γεννά η επιστροφή στην πόλη και στην άσφαλτο, μετά από μέρες ανοιχτών οριζόντων και χωμάτινων μονοπατιών δίπλα στη θάλασσα. Μα τεχνικό ατόπημα ή συναισθηματική αστάθεια δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, συνέβη.
Την πρώτη μέρα το ένιωσα σαν ένα χέρι που με σφίγγει και δυσκολεύει την κίνηση, στο τρέξιμο και στη ζωή. Μετά το παρακολουθούσα να ανεβαίνει και να κατεβαίνει, να μετακινείται στο σώμα μου όπως κάποτε αλλάζουν μετεωρολογικά οι διαθέσεις. Το άφησα να υπάρχει, να ξεδιπλώνεται. Χωρίς άγχος, μα με μια χαλαρή παρακολούθηση. Χωρίς να προσπαθώ να το ονοματίσω –να δω αν θα το πω τενοντίτιδα ή αν θα το αποδώσω στον λαγονοψοΐτη ή όπου αλλού. Χωρίς θεραπεία άλλη από τα κλασικά γιατροσόφια: αντιφλεγμονώδη, μαλακά τεντώματα, πάγο και αποχή. Χωρίς πανικό και βιασύνη. Και, κυρίως, με μια ασυνήθιστη για μένα υπομονή –αποδοχή αυτού που συνέβη.
Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Για να φτάσω ως εδώ πέρασα χρόνια επίμονης άρνησης να δεχτώ το ανέφικτο. Άρνησης και οργής. Σε προηγούμενους τραυματισμούς, θυμάμαι εβδομάδες αναμονής όπου τίποτα δεν είχε σημασία εκτός από το να γίνω καλά και να ξαναβγώ στον δρόμο. Μέρες που ο χρόνος δεν περνούσε και η ζωή ήταν άχρωμη επειδή έπρεπε να μην τρέξω ή να τρέξω λιγότερο ή να τρέξω πιο αργά από αυτό που συνήθιζα. Θυμάμαι να πιέζω τον εαυτό μου να τρέχει ξεχνώντας τον πόνο –κάποτε με την παραίνεση και την έγκριση του φυσιοθεραπευτή και άλλοτε αυθαίρετα. Θυμάμαι, επίσης, να τρέχω έναν ολόκληρο μαραθώνιο με γερό τραυματισμό και τον ανάλογο πόνο –μόνο και μόνο επειδή τον είχα προγραμματίσει και δεν θα άφηνα το τυχαίο να με εμποδίσει.
Έχοντας αυτό το παρελθόν, βρίσκω υγιές που τώρα πια αποδέχομαι το τυχαίο. Διαλέγω τη λέξη «τυχαίο» για να αποφύγω το «μοιραίο», αποδίδοντας με ακρίβεια το βάρος. Ναι, αναγνωρίζω πως κάτι που δεν ήθελα συνέβη και πως έχει συνέπειες –είτε «έχοντας κάτι να μου πει», όπως υποστηρίζει κάποτε η λαϊκή σοφία, είτε όχι. Δεν κάνω πια πως δεν υπάρχει. Δεν περιμένω εμμονικά να περάσει, σαν να μην υπάρχει ζωή πέρα από αυτό. Το αντιμετωπίζω με τη σοφία των πιο παλιών ανθρώπων –ας πούμε, με καρτερία. Με προσμονή για επιστροφή στην κανονικότητα το δίχως άλλο, αλλά με την αίσθηση πως θα έρθει η ώρα και για αυτό.
Πριν λίγες μέρες ξαναβγήκα στο δρόμο. Η ώθηση του καλοκαιριού, φτιαγμένη με καθημερινά χιλιόμετρα και στέρεα μονοπάτια, σαν να εξανεμίστηκε. Άλλη μια φορά βρίσκομαι στην αρχή –σε μια άλλη αρχή. Σαν αυτή μισητή στιγμή στη MONOPOLY που παίζαμε μικροί, όταν μετά από γύρους επιτυχημένων αγορών σου τύχαινε η καρτέλα «Γύρνα στην Αφετηρία» και ένιωθες τον κόσμο του παιχνιδιού να κλονίζεται -μα μετά τα νεύρα και τα «είναι άδικο» έβρισκες ξανά βηματισμό. Ξαναβγήκα στο δρόμο ψηλαφίζοντας πάλι αποστάσεις και ρυθμούς κατακτημένους πολύ πρόσφατα. Σαν να εξανεμίστηκε η προσπάθεια. Μικρότερες αποστάσεις, λιγότερος χρόνος και βραδύτερος ρυθμός είναι πάντοτε η συνταγή της επιστροφής –και τίποτα από αυτά δεν συνιστά ελκυστική οδό στον δρομικό κόσμο, τον προσανατολισμένο πάντοτε στο περισσότερο και στο γρηγορότερο. Το μόνο κέρδος της επανεμφάνισης στην αφετηρία, εκείνης της αμήχανης που μοιάζει «πισωγύρισμα», είναι η σοφία που αναμφισβήτητα κατακτάται στις ήσυχες μέρες που περιμένεις. Η υπομονή που σφυρηλατούν η απουσία και η αποχή και η γνώση πως θα φτάσεις ξανά στον προορισμό. Βήμα-βήμα. Με τον ρυθμό της πραγματικής ζωής.
21°
