Ράλλυ Ακρόπολις: Η πρώτη φορά που καλύφθηκε τηλεοπτικά από αέρος Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι ήταν στην Ελλάδα.
Ως Ελλάδα και συγκεκριμένα ως «Ακροπολική Ελλάδα» έχουμε το προνόμιο να διαθέτουμε μερικές πρωτιές. Μία από αυτές, η παγκόσμια πρωτιά της τηλεοπτικής κάλυψης ενός αγώνα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλι από αέρος! Ναι, αυτό που βλέπουμε σήμερα στο κανάλι WRC+ και θεωρούμε δεδομένο, ξεκίνησε εδώ στην Ελλάδα και έχει ονοματεπώνυμο: Νίκος Γραμματικόπουλος.
Ο αείμνηστος οπερατέρ και σκηνοθέτης ήταν ο πρώτος μεταξύ όλων στον κόσμο, που μέσα από το ασίγαστο επαγγελματικό του δαιμόνιο και τη διορατικότητά του, είδε την ανάγκη κάλυψης του Ράλλυ Ακρόπολις από ψηλά. Και αν σήμερα υπάρχουν ελικόπτερα που έχουν στο εσωτερικό τους ολόκληρο σύστημα - θάλαμο λήψης με πολλαπλές κάμερες ανάμεσα σε άλλα, τότε, στα τέλη του ’70, ο Γραμματικόπουλος χρειαζόταν μόνο τρία πράγματα: έναν δεξιοτέχνη πιλότο και ένα ελικόπτερο, μία ζώνη να δένεται πρόχειρα σε αυτό και μία κάμερα. Του τα παρείχαν όλα και ο ίδιος μεγαλούργησε.
Ράλλυ Ακρόπολις, κάλυψη του αγώνα με ελικόπτερο από τον Νίκο Γραμματικόπουλο
37ο Ράλλυ Ακρόπολις 1980, Αttilio Bettega - Andrea Bernacchini, Fiat 131 Abarth. Στο φόντο ψηλά το ελικόπτερο της «Ολυμπιακής» με τον Νίκο Γραμματικόπουλο (1935-2019) σε ρόλο οπερατέρ να καταγράφει σπάνιες εικόνες. Κάπως έτσι γράφτηκε η ιστορία.
Αναζητήστε στο διαδίκτυο τα βραβευμένα ντοκιμαντέρ για το Ράλλυ Ακρόπολις (κυρίως το εκπληκτικό διεθνώς βραβευμένο «Η Ακρόπολη σε Τροχούς», τα οποία περιγράφει ο ίδιος με μια σπάνια σε ευαισθησία φωνή, χρωματισμό, νοσταλγία και ζεστασιά, και θα καταλάβετε. Πετούσε και τράβαγε το Ράλλυ Ακρόπολις με ό,τι μπορούσε ο κύριος Νίκος! Με ελικόπτερα Huey του Ελληνικού Στρατού αλλά και με ελικόπτερα της Ολυμπιακής, με πιλότο τον με πολλές περγαμηνές Νίκο Σαρρή. Ένα «ακροπολικό» δίδυμο που έγραψε τη δική του ιστορία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι, ανοίγοντας δρόμους μέσα από την τόλμη και την πρωτοπορία τους. Τα ρίσκα μεγάλα, τα τεχνικά μέσα μικρότερα. Το «δίδυμο» κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του, όταν το ελικόπτερό τους έπεσε το 1981 «τραβώντας» από αέρος την Ειδική Διαδρομή Πλατανάκι του Ράλλυ Ακρόπολις. Ευτυχώς, αμφότεροι χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς… Κάπως έτσι μας έκανε κοινωνούς εξαιρετικών εικόνων, ανεβάζοντας την αισθητική και τις απαιτήσεις μας, αλλά και εμπλουτίζοντας τον προβληματισμό μας με τον άμεσο λόγο του. Τον ευχαριστούμε δημόσια για την πρωτοπορία του και για όσα μας χάρισε.
Νίκος Γραμματικόπουλος
Ο Νίκος Γραμματικόπουλος επί το έργον τραβώντας φιλμ super 8mm. Τελειομανής, ευρηματικός, ριψοκίνδυνος, ευφυέστατος, οραματιστής, είναι μερικοί μόνο από τους χαρακτηρισμούς ενός σπουδαίου ανθρώπου και επαγγελματία.
Στην ομώνυμη ιστοσελίδα (grammatiko.org) μπορείτε να δείτε και να μάθετε πολύ περισσότερα για τον ίδιο και τη δουλειά του. Αντιγράφουμε ένα μικρό τμήμα από την αναφορά στο πρόσωπό του, τιμώντας τον άνθρωπο που τα οράματά του ξεπέρασαν κατά πολύ τα οπτικά μας όρια…
«Ένας ελάχιστος φόρος τιμής στην πρωτοπόρα, αν και άτακτη, θα έλεγε κανείς, συμβολή του στον χώρο των ελληνικών ταινιών ντοκουμέντου, όπως επίσης και στη φωτογραφία. Μια, μάταιη ενδεχομένως, αντίσταση ενάντια στη λήθη που απειλεί τους εν πολλοίς χειρώνακτες και κατά κανόνα αυτοδίδακτους του ελληνικού σινεμά, πριν τη σαρωτική επέλαση της τεχνολογικής προόδου που εκμηδένισε το κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες, καταργώντας το φιλμ, και συνήθως και τη μαεστρία που απαιτούσε ο χειρισμός του. Μέχρι σήμερα, ένα μικρό μόνο μέρος της δουλειάς του είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο, είτε σωζόμενο χάρη στο πλούσιο αρχείο της ΕΡΤ είτε προσβάσιμο στο Youtube, ανεβασμένο από ιδιώτες, φανατικούς θεατές των αγώνων αυτοκινήτων Rally Acropolis, με το οποίο ταύτισε επί δεκαετίες το όνομά του. Παρά ταύτα, το σύνολο του έργου του παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό.
Η βασική πρακτική δυσκολία που κρατά ένα μεγάλο μέρος της φιλμογραφίας του καθηλωμένο σε ράφια και ερμάρια έγκειται ακριβώς στο ότι ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος όγκος της δουλειάς του (έως τα τέλη της δεκαετίας του ’80) έχει γυριστεί σε φιλμ και, συνεπώς, η ψηφιοποίηση του υλικού είναι μια εξαιρετικά χρονοβόρα όσο και κοστοβόρα διαδικασία.
Ο ίδιος, αμετανόητος εραστής του εφήμερου και ακηδής ως προς την υστεροφημία, ελάχιστα μερίμνησε για τη συγκρότηση ενός πλήρους αρχείου, παρόλο που φρόντισε για την αρχειοθέτηση και τη διατήρηση των προσωπικών του κειμηλίων (επιστολές και φωτογραφίες, δημοσιεύματα, αποκόμματα, βραβεία και μετάλλια)».
23°
