Την ιστορία στην έχει αναφέρει ο Νίκος ο Δαββέτας. Όταν το 1945 τα συμμαχικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ, βρήκαν εκεί να λειτουργεί μία επιτροπή κρατουμένων η οποία ουσιαστικά διοικούσε το στρατόπεδο. Ένα συμβούλιο από Γάλλους, Βέλγους, Ισπανούς, Νορβηγούς, Τσεχοσλοβάκους αλλά και Έλληνες. Αυτή η επιτροπή, όταν διαλύθηκε και ο καθένας τράβηξε τον μεταπολεμικό του δρόμο έδωσε ένα όρκο. Πως δεν θα επιτρέψει να ξαναγυρίσει η Ευρώπη στην προπολεμική εποχή, στα χρόνια της ξενοφοβίας, του αντισημιτισμού και της ανέχειας. Πάνω σε αυτό τον όρκο οικοδομήθηκε το όραμα της ενωμένης Ευρώπης. Οι πρωτεργάτες της, οι άνθρωποι που ίδρυσαν την κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, δεν είχαν στο μυαλό τους μία οικονομική επιχείρηση αλλά την πίστη μίας πολιτικής ενότητας.
Οι νέοι που συναντιόνται στα πλαίσια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων είναι «followers» αυτής της παράδοσης και ας μην το γνωρίζουν. Συνεχιστές της συνεργασίας και του σεβασμού που γεννήθηκε στα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως και εσύ, που βρέθηκες στην Πορτογαλία για να συζητήσεις σχετικά με το facilitation. Ξεκίνησες μαζί με άλλους 23 από την αρχή. Από το σημείο μηδέν, όπως αναφέρουν οι σύγχρονοι ιστορικοί τον χρόνο από την κατάληψη του Βερολίνου και μετά. Το λεωφορείο σε οδήγησε στην πορτογαλική ενδοχώρα και στο προκαθορισμένο ραντεβού. Mε την άφιξή σου οι 7 μέρες του προγράμματος ξεκίνησαν να μετράνε.
Πρώτη επαφή, δειλοί χαιρετισμοί και παιχνίδια γνωριμίας. Αμήχανα βλέμματα μεταξύ αγνώστων που σιγά-σιγά γλύκαιναν. Μπαλόνια με φόβους και στόχους για το πρόγραμμα. Υπογραφή του δικού μας συμβολαίου για να λειτουργήσουμε καλύτερα αυτές τις μέρες. Και με όλα αυτά το κλίμα σιγά-σιγά ζέσταινε στη θερμότερη περιοχή της Πορτογαλίας, την Beja. Αφηγηθήκαμε σε ένα συμμετέχοντα τα τρία γεγονότα που μας καθόρισαν μέχρι τώρα. Μιλήσαμε ειλικρινά σε κάποιον άγνωστο, χωρίς να καταπιέζουμε συναισθήματα όπως συμβαίνει στους κοντινούς μας ανθρώπους. Ήταν η στιγμή που οι επιφανειακές διαφορές έδωσαν την θέση τους στη αρχέγονη θεϊκή ενότητα.
Η νύχτα μας έβρισκε γεμάτους με μία γλυκιά κούραση στη Cervejeria του Antonio Cavaco, πίνοντας Sagres σαν παλιοί Αλεν-τέζοι και συζητώντας για τα γελοία μας βάσανα. Για εμάς, για το μέλλον μας και το ευρωπαϊκό μας σόι.
Και το πρόγραμμα έτρεχε ακατάπαυστα. Ασκήσεις, προβληματισμοί και κίνηση μας οδηγούσαν να πιάνουμε ρυθμό. Σε κάθε δράση, συνεργασία με διαφορετικούς ανθρώπους. Στα μάτια τους καθρεφτιζόταν απελευθερωμένη η εικόνα του εαυτού μας και όχι η εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς και σε μεγάλο βαθμό μας καθορίζει.
Workshop για το πώς να ετοιμάζεις μία ομιλία, τι να βελτιώσεις και πώς να αποφύγεις το άγχος. Πώς να δεις μία άποψη από μία συγκεκριμένη οπτική γωνία. Έπειτα από τη θεωρία στην πράξη. Ετοιμασία των δικών μας εργαστηρίων σε ομάδες των τριών άτομα. Συζητήσεις, προβληματισμός και ανατροφοδότηση. Όλα αυτά έληξαν πανηγυρικά μέσα σε πυροτεχνήματα στην κεντρική πλατεία της πόλης. Η Πορτογαλία γιόρταζε την επέτειο των Γαρυφάλλων και εμείς το τέλος του προγράμματος.
Και αν σου φάνηκε αρχικά παράδοξη η φράση του Andrey πως «το Εrasmus+ είναι ένα νηπιαγωγείο για ενήλικες», εξετάζοντάς την ψύχραιμα δεν έχεις παρά να συμφωνήσεις. Γιατί για αυτό που βίωσες, μόνο μία ορμή παιδικότητας και μεταφυσικής μπορεί τόσο άρτια να το διοργανώσει. Όλα αυτά μόνο κέφι μικρού παιδιού μπορούσε να τα ενώσει σε ένα απίστευτο μωσαϊκό. Τόσο άρτιο και σφιχτοδεμένο που αξίζει τουλάχιστον συγχαρητήρια η αγία Τριάδα των διοργανωτών, τα παιδιά του οργανισμού Check In. Αλλά και στους συμμετέχοντες για όλα αυτά που στήριξαν για να πάρει σάρκα και οστά το πρόγραμμα.
Γιατί η Ευρώπη είναι η σύνθεση του διαφορετικού. Η 18χρονη φρεσκάδα της Paulina και της Lujza δίπλα στα όνειρα του Luigi. Η ενεργή συμμετοχή της Julia και η ωριμότητα της Angela. Η ιδέα που θα έρθει μιλώντας στο διάλειμμα με τη Simone κάνοντας το τσιγάρο της Francesca δίπλα στον καφέ του Isaque. Η κριτική ματιά της Lorini, το εύστοχο σχόλιο της Jasna και η μεγάλη αγκαλιά της Katia. Το χαμόγελο ευγνωμοσύνης της Roselynd και τα μάτια της Edite. Αυτά τα κουρασμένα μας μάτια που όλο γυρεύουν κάτι από τη ζωή. Αλλά η Ευρώπη είναι και η γενναιόδωρη καρδιά όλων των λαών της. Όπως υποδέχτηκε τον Lerio από τη Μοζαμβίκη που στον λόγο του συναντάς την Αρχαία Ελλάδα και τον διαφωτισμό, τους πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Έφυγες αισιόδοξος από το δυτικό άκρο της Ευρώπης. Ναι ήσουν και εσύ really grateful, παρά που αυτή η λέξη έχασε το νόημά της όταν την λέγατε ξανά και ξανά στην αξιολόγηση του προγράμματος. Η Γηραιά Ήπειρος δεν έχει τίποτα να φοβάται με τέτοια φιλομαθή, δυνατή νέα γενιά. Μία δημοκρατία του πνεύματος καλλιεργείται με αυτές τις συναντήσεις του Erasmus + σε κάθε γωνιά της. Το ανθρώπινο πνεύμα θα συνεχίσει την πιο καταπληκτική του περιπέτεια, όπως κάνει εδώ και είκοσι αιώνες. Όλοι οι συμμετέχοντες είναι followers αυτής της μακράς παράδοσης και ας μην το γνωρίζουν. Και ας θεωρούν αυτό τον τίτλο πολύ βαρύ για να τον κουβαλάνε.
Τέτοιες δράσεις θα βοηθήσουν τους νέους να βρουν την πορεία τους. Βρίσκοντας τι θέλουν, βάζοντάς το ως στόχο και προχωρώντας με μεγάλες δρασκελιές και χωρίς αποσπάσεις. Και αν συναντήσουν εμπόδια και πέτρες στο δρόμο τους, να σπρώξουν τον τοίχο δοκιμάζοντας τις δυνάμεις τους. Έχοντας στο μυαλό τους τα λόγια του Καμύ. Πως η πάλη που διεξάγουν έχει τη βεβαιότητα της νίκης επειδή έχει την επιμονή των ανοίξεων. «No retreat in Battle», όπως εύστοχα το συνόψισε ο Lerio ένα ωραίο απριλιάτικο απόγευμα…
11°
