Φέτος συμπληρώνει την πέμπτη του δεκαετία. Αυτή είναι η ιστορία του
- CITY GUIDE
- PODCAST
-
23°
Γιώργος Αρβανίτης: Ένας μεγάλος καλλιτέχνης του κινηματογράφου
Γιώργος Αρβανίτης: Μια ζωή στο φως - Η ζωή του διευθυντή φωτογραφίας και ιστορίες του ελληνικού και διεθνούς κινηματογράφου (εκδόσεις Πατάκη)
Ο Γιώργος Αρβανίτης είναι είδωλο για τον «χώρο», για τις ελληνικές αλλά και τις διεθνείς σώου μπίζνες, αναφέρεται με σεβασμό ως «ο οπερατέρ του Θόδωρου Αγγελόπουλου», άλλοτε ως «ο φωτιστής του Αγγελόπουλου», παρόλο που έχει δουλέψει σε αμέτρητες ταινίες, κάποιες από τις οποίες έχετε δει σίγουρα ακόμα κι αν δεν έχετε καμία σχέση με τον «χώρο». Τον βάζω σε εισαγωγικά τον παλιο-χώρο γιατί δεν πρόκειται για κανένα μεγαλειώδες οικοδόμημα, απλώς αν αναφέρεις το όνομα του Γιώργου Αρβανίτη σε οποιονδήποτε οπερατέρ, ηχολήπτη, σεναριογράφο, σκριπτ, σκηνοθέτη, βοηθό, ηθοποιό, σκηνογράφο, αμπιγιέρ, μακιγιέρ, μοντέρ κ.λπ., σε οποιονδήποτε άνθρωπο που δουλεύει σε πλατό, στούντιο, ρεπεράζ, σε μονταζιέρα, σπίτι του (γράφοντας σενάρια ή διαλόγους για το «χώρο») κ.λπ., η αντίδραση είναι πάντα η ίδια: ρισπέκτ.
Η δουλειά που έχει κάνει ο Αρβανίτης σε εκατοντάδες ταινίες, ελληνικής και διεθνούς παραγωγής, και τα βραβεία που έχει πάρει για τον απίστευτο, μοναδικό, εντελώς δικό του, ιδιοφυή τρόπο με τον οποίον φωτίζει τις σκηνές και τα πρόσωπα, όλα αυτά θέλουν μεγάλη έρευνα και πολλές σελίδες για να σας τα γράψω, και πάλι θα μου ξεφύγουν μερικά επειδή είναι τόσα πολλά – ταινίες, διακρίσεις, και βραβεία.
Ευτυχώς αυτή τη δουλειά την έκανε (με αγάπη, εκτός από τρομερή επιμέλεια) η Ελισάβετ Χρονοπούλου, σκηνοθέτης και συγγραφέας, άνθρωπος «του χώρου» από τα γεννοφάσκια της. Συγκέντρωσε τις πληροφορίες, τις χρονολόγησε, τις έβαλε στη σειρά… αλλά κυρίως πέρασε πολλές ώρες με τον Γιώργο Αρβανίτη και κατέγραψε τις ιστορίες του οι οποίες είναι μία-μία, μυστικά του επαγγέλματος, περιστατικά από γυρίσματα, σχόλια για καλλιτέχνες – με το όνομά τους όταν είναι θετικά, ανώνυμα όταν, πολύ σπάνια, δεν είναι. Ο Μικ Τζάγκερ ήτανε κύριος στα γυρίσματα, ήξερε όλα του τα λόγια, ήτανε σεμνός και μετρημένος. Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι τρελαινόταν για το αρνάκι φούρνου, έλεγε ότι θα άλλαζε το όνομά του σε Μαστρογι-αρνάκι. Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο όταν εμφανίστηκε στο γραφείο παραγωγής ήτανε πιτσιρίκος, έκανε σαχλαμάρες και τους τρόμαξε όλους με την εφηβικότητά του, αλλά στα γυρίσματα ήτανε άψογος επαγγελματίας κι ας μην είχε ενηλικιωθεί ακόμα.
Ο Χάρβεϊ Καιτέλ ήταν απλός, προσαρμοζόταν αμέσως στις μη-σταρικές συνθήκες. Η Αφρική έχει ένα ιδιαίτερο φως, όπως και η Ελλάδα και η Βόρεια Ευρώπη: είναι οι τρεις ζώνες φωτός, σύμφωνα με τον Αρβανίτη, με μια ξεχωριστή υπο-ζώνη για το ελληνικό χωριό της δεκαετίας του ‘40, αυτό που θυμάται αμυδρά, μια κι έφυγε από το δικό του χωριό όταν ήταν πολύ μικρός…
Αυτή είναι η άλλη ιστορία, η πολιτική, κοινωνική και βαθιά προσωπική, αυτή που τρέχει κάτω από το σινεμά: ο μπαμπάς του έγινε αντάρτης, σκοτώθηκε πολύ νέος στα βουνά, η μαμά συνελήφθη ως σύζυγος αντάρτη και έμεινε 13 χρόνια στις φυλακές Αβέρωφ. Τα τέσσερα παιδιά, ο Γιώργος και τα τρία αδέρφια του, μεγάλωσαν σε θείους και θείες στη Νέα Πεντέλη, δουλεύοντας σκληρά από μικρά. Η Ελλάδα από το ‘41 που γεννήθηκε ο Αρβανίτης (σε ένα χωριό στην ορεινή Φθιώτιδα) χτυπήθηκε αλύπητα από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, με ατελείωτους εμφύλιους, φτώχεια, ταλαιπωρίες, προδοσίες και καταστροφές. Τα παιδιά είχανε «φάκελο» εξαιτίας των πολιτικών φρονημάτων των γονιών τους, και λόγω του φακέλου ο Γιώργος δεν έγινε δεκτός με υποτροφία σε σχολή ηλεκτρολόγων.
Οι ηλεκτρολόγοι έχασαν έναν ηλεκτρολόγο ακόμα, αλλά ο κινηματογράφος κέρδισε έναν τεράστιο καλλιτέχνη. Ο Αρβανίτης καταφέρνει να γυρνάει κάθε χτύπημα της μοίρας σε ένα απλό χάδι, να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, να μαθαίνει από τα λάθη του, να προχωράει χωρίς να σκάει για όσα συνέβησαν παρά να ψάχνει τι μπορεί να κάνει για αυτά που συμβαίνουν. Το βιβλίο είναι φιλοσοφημένο και φιλοσοφικό, άμεση αφήγηση μιας ζωής πραγματικά φωτισμένης – τόσο ο Αρβανίτης, που τα λέει υπέροχα και ζωντανά, όσο και η Χρονοπούλου, έχουν κυριολεκτικά κεντήσει με τις λέξεις πάνω σε έναν τομέα που θα πίστευε κανείς ότι δεν καλύπτεται από λέξεις…
Δεν λέω περισσότερα για να κρατήσει το μυστήριό του το βιβλίο, μη τα δώσω όλα, να πάτε να το πάρετε, ειδικά αν είστε «του χώρου», αν βρίσκεστε σε κάποια σχολή σχετική με τις σώου-μπίζνες, ή αν είστε άνω των 50 ετών, οπότε η Νεότερη Ελληνική Ιστορία σας ιντριγκάρει ακόμα. Αν έχετε δει έστω και μία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του Παντελή Βούλγαρη, του Γιώργου Καρυπίδη, του Γιάννη Σμαραγδή, της Πατρίς Βιβάνκος, του Φόλκερ Σλέντορφ, του Μάρκο Φερέρι, της Κατρίν Μπρεγιά, της Ναντίν Τρεντινιάν, της Ανιέσκα Χολαντ, της Ανιές Μερλέ, ή αν έχετε δει οποιαδήποτε ταινία, τελικά, στην οποία έβαλε το χρυσό του δαχτυλάκι ο Γιώργος Αρβανίτης, το «Μια ζωή στο φως» θα σας ανοίξει φωτεινά παράθυρα που είχατε ξεχάσει, ή είχατε αφήσει κλειστά για καιρό…
«Γιώργος Αρβανίτης Μια ζωή στο φως», Ελισάβετ Χρονοπούλου, εκδόσεις Πατάκης. Σελίδες 329, με γλωσσάρι, κατάλογο ταινιών και διακρίσεων, και πολλές ωραίες φωτογραφίες.
Δειτε περισσοτερα
Ο Kai Uwe Faust μιλάει στην Athens Voice για την pagan folk κολεκτίβα που κερδίζει το παγκόσμιο ενδιαφέρον με τη μουσική και τις παραστάσεις της
Η συνεργασία που ενθουσίασε fashionistas όλου του κόσμου
Πάντα αναρωτιόμουν πώς περνάνε οι μέρες του χειμώνα σ’ έναν μικρό τόπο όπως η Σίφνος
Τάκης Γιαννούτσος, Χρήστος Γεωργακόπουλος και Τάκης Δελάλης μιλούν στην Athens Voice για το new wave συγκρότημα των 80s
Πώς τα ρεύματα κάθε εποχής και οι προσωπικές εμπειρίες καταγράφονται στις βελόνες της ραφής και τρυπώνουν στη φόδρα των ρούχων