Την ώρα που η είδηση της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων 50 εκατομμυρίων αμερικανών χρηστών του facebook κάνει το γύρω του κόσμου, στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, τη Σόφια, διεξάγεται ένα συνέδριο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) με αυτό ακριβώς το θέμα. Πώς μπορεί να προστατευτεί ο πολίτης στη νέα ψηφιακή εποχή; Ποιες είναι οι προοπτικές ενός κόσμου απέναντι σε μια τεχνολογία που κανείς δεν γνωρίζει αν θα έχει τη μορφή καταιγίδας ή ηλιοφάνειας; Τι κάνει η Ευρώπη για να προστατέψει τους πολίτες της; Και μήπως τελικά όλο αυτό που σήμερα φοβίζει, είναι η ευκαιρία του αύριο; Μήπως ο μορφωμένος και συνδεδεμένος άνθρωπος, που σήμερα μπορεί να γίνεται αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης ή πολιτικής χειραγώγησης, είναι μόλις ένα κλικ μακριά από τη γνώση ολόκληρης της ανθρωπότητας;
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) οργάνωσε το συνέδριο με σκοπό την ενίσχυση και την προστασία των πολιτών απέναντι στη νέα οικονομία. Την ψηφιακή οικονομία. «Είμαστε εδώ για να συζητήσουμε τα ρίσκα αλλά και τις ευκαιρίες που η ψηφιακή οικονομία ενέχει» θα πει κατά την έναρξη του συνεδρίου ο Martin Siecker, Πρόεδρος του τμήματος της Ενιαίας Αγοράς, Παραγωγής και Κατανάλωσης της ΕΟΚΕ.
Martin Siecker, Πρόεδρος του τμήματος της Ενιαίας Αγοράς, Παραγωγής και Κατανάλωσης της ΕΟΚΕ
Στο πεδίο της τεχνολογίας έχουν υπάρξει τεράστιες αλλαγές και επίκεινται κι άλλες. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Stefano da Empoli, President I-Com-Institute for Competitiveness, η Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων είναι παρούσα και στις τεχνολογικές εξελίξεις. «Σημαντικό ψηφιακό χάσμα πλήττει την Ευρώπη» θα πει χαρακτηριστικά ο Stefano da Empoli και τα στοιχεία που δίνει το επιβεβαιώνουν. Τις καλύτερες επιδόσεις στη χρήση του διαδικτύου έχουν η Δανία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία, όπου μόνο το 2% των πολιτών δεν έκαναν χρήση του διαδικτύου το 2017. Αντίθετα τις χειρότερες επιδόσεις είχαν η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ελλάδα και η Ρουμανία, όπου περίπου το 30% των πολιτών την ίδια χρονιά δεν χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο.
Μεγάλο είναι και το ηλικιακό χάσμα στη χρήση του διαδικτύου μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών. Όπως είναι αναμενόμενο, το 92% των χρηστών είναι οι νεότερες ηλικίες μεταξύ 19-24 ετών, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες σταδιακά μειώνεται η χρήση του internet. Οι λόγοι είναι όχι μόνο η έλλειψη ψηφιακών γνώσεων και δεξιοτήτων, αλλά και τα διαφορετικά ενδιαφέροντα των ηλικιωμένων. Ωστόσο, αυτό δεν υποδηλώνει και γενεαλογικό ρήγμα με την τεχνολογία αφού δεν είναι λίγοι και οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι που τη χρησιμοποιούν. «Οι παλαιοί γέροι έχαναν τις σχέσεις με την νεότητα, όχι όμως με την κοινωνία. Σήμερα αυτό δεν ισχύει» θα μου πει ο πρώην Πρόεδρος της ΕΟΚΕ, Henri Malosse εξηγώντας τις μεγάλες ανισότητες και τον αποκλεισμό των ανθρώπων που θα φέρει η τεχνολογική εξέλιξη αν η Ευρώπη δεν φροντίσει για την ψηφιακή επιμόρφωση όλων των πολιτών της. Αντίστοιχοι κίνδυνοι θα υπάρξουν και μεταξύ πλούσιων και φτωχών.
«Η ΕΟΚΕ δουλεύει επάνω σε αυτό το θέμα συλλέγοντας διαφορετικές γνώμες και απόψεις» θα πει ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Βουλγαρίας, Lalco Dulevski, και προσθέτει ότι «οι νέες γενιές θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στη νέα εποχή και στη νέα οικονομία. Ωστόσο, οι κίνδυνοι που ενέχονται είναι μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Τα παιδιά των φτωχών που δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων θα απομονωθούν και οι ανισότητες στο μέλλον θα αυξηθούν».
Στο «new deal» του Προέδρου Γιούνκερ που έχει ως στόχο να προλάβει όλες αυτές τις ανισότητες που πρόκειται να εκδηλωθούν αλλά και στις οδηγίες της ΕΕ που σκοπεύουν να ενδυναμώσουν και να προστατέψουν τους χρήστες του διαδικτύου αναφέρθηκε ο Francisco Fonseca Morillo, Αναπληρωτής Διευθυντής για τα Δικαιώματα των Καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Μέχρι το 2020 όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν τους κανόνες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων» θα πει ο κ. Morillo.
Η ψηφιακή αγορά είναι μια γοργά αναδυόμενη οικονομία. Οι αγορές μέσω διαδικτύου, από 30% που ήταν το 2007, αυξήθηκαν μέσα σε 10 χρόνια κατά 27%, με τα ρούχα να βρίσκονται πρώτα στις προτιμήσεις των ψηφιακών καταναλωτών, ενώ ακολουθούν τα ταξίδια και οι διακοπές. Τρομακτική είναι και η αύξηση των διαδικτυακών τραπεζικών συναλλαγών. Ωστόσο, οι διαφορές είναι τεράστιες μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών. Για παράδειγμα, το 90% των Δανών πραγματοποιούν τις τραπεζικές τους συναλλαγές διαδικτυακά, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Βουλγαρία είναι 5% και στην Ελλάδα 25%. Στο μέλλον η οικονομική ανάπτυξη σχετίζεται άμεσα με την τεχνολογική επανάσταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Emilio da Empoli, η συνεισφορά της τεχνολογίας 5G στο παγκόσμιο ΑΕΠ κατά την περίοδο 2020-2035 αναμένεται να είναι της τάξης των 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ωστόσο, «οι έξυπνες συσκευές απαιτούν έξυπνους χρήστες» θα πει ο Meelis Kosk, Co-founder, Big Data Scoring. O Meelis Kosk επεσήμανε ότι αφενός χρειάζεται σωστή νομοθεσία από την πλευρά της ΕΕ προκειμένου να μη γίνεται κατάχρηση των πληροφοριών από τις εταιρείες, αφετέρου οι χρήστες του διαδικτύου θα πρέπει να έχουν τις δεξιότητες εκείνες που να τους επιτρέπουν να αποφεύγουν τις παγίδες. «Αυτό που χρειάζεται να κάνει η Ευρώπη είναι να δημιουργήσει προγράμματα προκειμένου οι πολίτες να αποκτήσουν δεξιότητες» συμπληρώνει ο Patrick Grant, Adviser, Business Europe.
«Ποιο θα είναι το τέλος της ιστορίας;» αναρωτήθηκαν οι σύνεδροι. Μια αναλογική κοινωνία; μια αναλογική οικονομία; Μάλλον όχι. Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μεγάλων αλλαγών. Ένα νέο είδος ανθρώπου, αυτό του μορφωμένου και δικτυωμένου ανθρώπου, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Αυτό το νέο είδος, αυτή η νέα γενιά θα είναι και ο φορέας ιστορικών αλλαγών.
13°
