Τέσσερις μήνες μετά τις εκλογές φαίνεται ότι το Ποτάμι είναι το μοναδικό κόμμα της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης που έχει θετική δυναμική και αυτό του δίνει τη δυνατότητα να επιχειρήσει το μεγάλο άλμα. Προφανώς δεν είναι ένας ο λόγος για τον οποίο το Ποτάμι ανεβαίνει, έστω οριακά, ενώ οι άλλοι πέφτουν, αλλά οπωσδήποτε έχει να κάνει με το γεγονός ότι η στάση του δεν καθορίζεται από εμπάθεια, μικροκομματικούς υπολογισμούς και προσαρμογή του δημόσιου συμφέροντος στους αρχηγικούς σχεδιασμούς.
Την ώρα, δηλαδή, που ΝΔ-ΠΑΣΟΚ εκπέμπουν βιασύνη για τη «δικαίωσή» τους μέσα από την καταστροφή (του ΣΥΡΙΖΑ και της χώρας), το Ποτάμι δείχνει ότι θέλει να πάνε καλά τα πράγματα παρόλο που διαφωνεί με την κυβερνητική στρατηγική και δεν πιστεύει στις δυνατότητες του συστήματος εξουσίας να οδηγήσει το καράβι σε ασφαλές λιμάνι. Είναι κατά κάποιον τρόπο στην ίδια όχθη με τους περισσότερους πολίτες που δεν μισούν, δεν φανατίζονται, δεν ουρλιάζουν και δεν επιτίθενται, που είναι κουρασμένοι, απογοητευμένοι, ίσως και παραιτημένοι, ανησυχούν, αγωνιούν και αμφιβάλλουν αλλά δεν επιζητούν την κορύφωση της ελληνικής τραγωδίας μόνο και μόνο για να χορέψουν μετά μέσα στα ερείπια – αφού δεν θα υπάρχει νικητής.
Η πρώτη κοινοβουλευτική ομάδα του Ποταμιού έχει δημιουργήσει καλές εντυπώσεις, γιατί συμπεριφέρεται με μέτρο και υπευθυνότητα (έτσι κι αλλιώς είναι τόσο χαμηλά ο πήχυς…), δεν έχει γίνει κανένα σοβαρό λάθος και δεν έχουν επιβεβαιωθεί οι διάφοροι μύθοι που καλλιεργήθηκαν γύρω από το νέο κόμμα: ότι έχει κρυφή ατζέντα συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ ή (το αντίθετο) ότι θα συνεγαστεί με το «παλιό» απέναντι στην «πρώτη φορά Αριστερά», ότι καθοδηγείται από σκοτεινά διαπλεκόμενα κέντρα, ότι λειτουργεί η ενός ανδρός αρχή και καμία συλλογική διαδικασία, ότι στερείται πολιτικού βάθους.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης έχει δώσει καθαρές απαντήσεις: Θα ψηφίσουν τη συμφωνία με τους πιστωτές στη Βουλή «για να κρατηθεί η χώρα», δεν θα συμμετάσχουν σε καμία περίπτωση στην κυβέρνηση, δεν θα συνεργαστούν με ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο «ευρωπαϊκής συμπαράταξης» ούτε θα κάνουν κοινό μέτωπο με το «παλιό» απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν ζητούν εκλογές, ζητούν νέα κυβέρνηση από αυτή τη Βουλή και όχι για να γίνουν υπουργοί στελέχη του Ποταμιού.
Από εκεί και πέρα, το Ποτάμι πιέζει για ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας στα ΜΜΕ και για «σύγκρουση με την ολιγαρχία» στην πράξη και όχι στα λόγια, ενώ ακόμη και αν διαφωνεί κανείς με κάποιες θέσεις του (για παράδειγμα, όπως εγώ, με κάποιες απόψεις στο φορολογικό και το μεταναστευτικό) δεν μπορεί να πει ότι δεν υπάρχουν συγκροτημένες θέσεις που μάλιστα βρίσκονται υπό διαρκή επεξεργασία και αναδιαμορφώνονται χωρίς δογματισμούς.
Η Κοινοβουλευτική Ομάδα συνεδριάζει κάθε εβδομάδα και ο επικεφαλής του Ποταμιού συζητά όλα τα θέματα και τις αποφάσεις εκεί, όπως και στην ομάδα πολιτικού σχεδιασμού, οπότε δεν αποδεικνύεται εύκολα ότι το κόμμα είναι ακραία αρχηγικό (περισσότερο, άραγε, από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ;).
Μένει η κριτική για έλλειμμα πολιτικού βάθους, με την οποία καθένας μπορεί να εννοεί κάτι διαφορετικό, αλλά είναι δίκαιο να πει κανείς ότι το Ποτάμι ακόμη δεν έχει πείσει ότι μπορεί να γίνει από κόμμα του 6% ο ισχυρός τρίτος πόλος που θα λειτουργήσει εξισορροπητικά –ίσως λυτρωτικά– για ένα πολιτικό σύστημα που καθορίζεται από μια λαϊκιστική Αριστερά και μια αναχρονιστική Δεξιά. Ακριβώς επειδή δεν λειτουργεί εδώ το σύνηθες ευρωπαϊκό μοντέλο Κεντροαριστερά/Κεντροδεξιά η σημασία της τρίτης πολιτικής δύναμης είναι πολύ μεγάλη, ειδικά εφόσον αποκτήσει ρυθμιστικό ρόλο για το σχηματισμό κυβέρνησης και την παραγωγή πολιτικής.
Το Ποτάμι κυλάει ανάμεσα σε δύο άγονες όχθες και αναζητά το δρόμο του. Για να τον βρει θα πρέπει να λύσει θέματα ιδεολογικού αυτοπροσδιορισμού και να απαντήσει –με τον δικό του τρόπο– στα διλήμματα των συνεργασιών: Εντάξει με τον ευρωπαϊκό μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό αλλά σε ποια πλευρά του πολιτικού χάρτη; Γιατί ο ορισμός των μεταρρυθμίσεων έχει πολιτική/αξιακή φόρτιση και η αντίληψη για την πορεία της ΕΕ επίσης, εξελίσσονται ιδεολογικές συγκρούσεις στο διεθνές επίπεδο και η ιστορία δεν αφήνει σε ησυχία τους ουδέτερους. Ίσως οι απαντήσεις δοθούν στην πράξη με την επόμενη διεύρυνση του Ποταμιού, που είναι αναπόφευκτη, γιατί υπάρχει φιλοευρωπαϊκό κοινωνικό ρεύμα που αναζητά εκβολή σε μια μεγάλη, καθαρή θάλασσα.
19°
