Η κρίση των επισφαλών στεγαστικών δανείων, που πρωτοεμφανίσθηκε το καλοκαίρι του 2007 στις ΗΠΑ, προκάλεσε την άμεση και δραματική αύξηση της τιμής του πετρελαίου αλλά και των τροφίμων, αφού οι «επενδυτές» βιάστηκαν να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους σε περισσότερο επικερδή «χρηματιστηριακά προϊόντα».
Οι δύο αυτές «παράπλευρες απώλειες» επέδρασαν ως επιταχυντής επί της διεθνούς οικονομικής κρίσης, που κορυφώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ επιπλέον καταδίκασαν στην απόλυτη ένδεια τις φτωχότερες χώρες και τις περισσότερο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Όπως σχετικά επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), η ραγδαία αύξηση των τιμών των τροφίμων (αλλά και του πετρελαίου) κατά την περίοδο 2007 - 2008 έχει επιδεινώσει τον εφιάλτη της πείνας. Έτσι ο αριθμός των ατόμων που υποφέρει από πείνα αυξήθηκε κατά 75 εκατ., ανεβάζοντας το συνολικό πληθυσμό που αντιμετωπίζει προβλήματα σίτισης σε περισσότερες από 900 εκατ. ψυχές.
Ο διεθνής οργανισμός ανησυχεί για τις εν λόγω εξελίξεις για δύο πρόσθετους λόγους: καταρχήν γιατί, όπως σημειώνει, κατά το τρέχον έτος η διεθνής επισιτιστική βοήθεια μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο που παρατηρήθηκε εδώ και 40 χρόνια και, ακόμα, γιατί προκειμένου να αντιμετωπιστεί οριστικά η επισιτιστική ασφάλεια, απαιτούνται 30 δις δολάρια ετησίως.
Πράγματι, το ποσό δεν είναι ευκαταφρόνητο. Είναι όμως πολύ μικρό αν σκεφτούμε (α) ότι το θέμα αφορά ανθρώπινες υπάρξεις, (β) ότι η Δύση δεν είναι άμοιρη ευθυνών σε σχέση με την «ασύμμετρη απειλή» της πείνας που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες του Νότου, (γ) ότι στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής κατά της κρίσης, οι χώρες της ευρωζώνης (μαζί με το Η. Βασίλειο) αποφάσισαν να διαθέσουν στο πιστωτικό σύστημα το ποσό των 1,3 τρις!!!
Αφού η απελευθερωμένη αγορά δεν μπόρεσε να «αυτορρυθμιστεί» όταν βρέθηκε στο κενό, κατέφυγε στο «γραφειοκρατικό κράτος» προκειμένου αυτό να καλύψει τις ζημιές που προκάλεσε η επεκτεινόμενη «οικονομία του τζόγου».
Η κρίση όμως δεν περιορίζεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Δύσης, αλλά επεκτείνεται διαβρωτικά προς τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Όπως σημειώνει η τελευταία Έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), οι συγκεκριμένες χώρες θα αντιμετωπίσουν μείωση των εξαγωγών τους, συρρίκνωση των άμεσων επενδύσεων που κατευθύνονται προς αυτές, περιορισμό της αναπτυξιακής βοήθειας που λαμβάνουν. Και όμως, γι’ αυτό το «τσουνάμι» της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της πείνας δεν προβλέπεται κάποιο αντίστοιχο σχέδιο «εξόδου από την κρίση».
Είναι λοιπόν προφανές ότι απαιτείται άμεσα ένα πολύ ευρύτερο σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο δεν θα επιβραβεύει το «οικονομικά αποδοτικό» αλλά, πρωτίστως, το «κοινωνικά αναγκαίο». Αυτό σημαίνει ότι η σημερινή κρίση θα πρέπει να εκληφθεί ως ιστορική ευκαιρία επαναπροσδιορισμού της οικονομικής στρατηγικής στην προοπτική της ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.
18°
