1. Η ελληνική οικονομία είχε πρόβλημα πριν και ανεξάρτητα από την παγκόσμια κρίση. Το ότι πωλείται το ελληνικό γιαούρτι φθηνότερα στη Γερμανία και στην Ιταλία απ’ ό,τι εδώ, δεν φταίει καμία παγκόσμια κρίση. Η ανικανότητα και η ανοχή της κυβέρνησης στην αισχροκέρδεια φταίνε (αν δεχθούμε την επιεικέστερη εκδοχή, γιατί υπάρχει κι η άλλη, της συνενοχής, που δείχνει πιθανότερη στο θέμα της τιμής της βενζίνης που δεν πέφτει…). Άλλωστε, με βάση το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2007 (3,5%), η ελληνική οικονομία οδεύει προς νέα επιτήρηση, την οποία μόνο από σπόντα, χάριν της παγκόσμιας κρίσης και της χαλάρωσης των ορίων του Συμφώνου Σταθερότητας, μπορεί να αποφύγει.
2. Μας λένε ότι για το πακέτο στήριξης των τραπεζών (28 δις ευρώ) το ελληνικό Δημόσιο δεν θα εκταμιεύσει ούτε ένα ευρώ. Μισή αλήθεια, άρα χυδαιότερο το ψέμα:
Το να παραχωρεί εγγυήσεις το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να μη συνεπάγεται απαραίτητα την εκταμίευση ζεστού χρήματος (χωρίς αυτό όμως να αποκλείεται ότι θα συμβεί στο μέλλον – και μακάρι να μη συμβεί), αποτελεί όμως ανάληψη υποχρέωσης, η οποία λαμβάνεται υπόψη στα οικονομικά του κράτους (ιδιαίτερα, στον υπολογισμό του ελλείμματος) και περιορίζει τις δυνατότητές του να στηρίξει άλλες δραστηριότητες που θα ωφελούσαν το κοινωνικό σύνολο, όπως την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση (που κινδυνεύει να καταρρεύσει, χάριν και των δομημένων ομολόγων – αλήθεια κανείς δεν θα τιμωρηθεί γι’ αυτά;) κ.λπ. Τα ίδια ισχύουν και για την έκδοση ομολόγων του Δημοσίου (που αποτελούν ένα μέρος του πακέτου των 28 δις), με τη διαφορά ότι γι’ αυτά οπωσδήποτε θα υπάρξει εκταμίευση ζεστού χρήματος, αφού τα ομόλογα πρέπει να πληρωθούν κατά τη λήξη τους.
Όσα λοιπόν εντέχνως διαδίδονται τελευταία, με σκοπό να μας πείσουν ότι, σε τελική ανάλυση, το πακέτο των 28 δις στις τράπεζες δεν είναι και τίποτε σπουδαίο, είναι φτηνή προπαγάνδα. Αν ήταν έτσι, γιατί το Δημόσιο δεν εγγυάται και τα δικά μας στεγαστικά δάνεια και δεν μας δίνει κανένα ομόλογο να κάνουμε κι εμείς τα κουμάντα μας;
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Τα 28 δις μπορεί να μην είναι ζεστό χρήμα, είναι όμως λεφτά του Δημοσίου, δικά μας λεφτά, με τα οποία χρηματοδοτούνται άλλοι.
3.Το πακέτο των 28 δις εξαγγέλθηκε για να στηρίξει τις ελληνικές τράπεζες. Ηλίθια ερώτηση: Δηλαδή, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πρόβλημα και χρειάζονται στήριξη και μάλιστα τέτοιου τεράστιου μεγέθους;
Στο ερώτημα αυτό απάντηση δεν θα πάρετε! Ή, μάλλον, αν πιστέψουμε τις ανακοινώσεις των ίδιων των τραπεζών, της Τράπεζας της Ελλάδος που τις εποπτεύει, του υπουργού Οικονομίας, του ίδιου του πρωθυπουργού, η απάντηση είναι αρνητική! Όλοι λένε ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι μια χαρά και δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα. Τότε γιατί η στήριξη με 28 δις; Μήπως ο Αλογοσκούφης ξύπνησε μια ωραία πρωία και δεν είχε τι να κάνει και για να περάσει την ώρα του είπε να φτιάξει ένα σχέδιο χρηματοδότησης των τραπεζών με 28 δις, και για να μην είναι μόνος του φώναξε και εκπροσώπους όλων των τραπεζών να το φτιάξουνε παρέα;
Η αλήθεια είναι προφανώς διαφορετική. Κάποιες τράπεζες ασφαλώς έχουν πρόβλημα και μάλιστα σοβαρό, αλλά δεν θέλουν να το πουν (ούτε κανείς αρμόδιος βγαίνει να μας ενημερώσει) για να μην το μάθουμε. Τι θα γίνει λοιπόν, πώς αυτές θα στηριχτούν, χωρίς ο πολύς κόσμος να καταλάβει τι στ’ αλήθεια συμβαίνει; Απλό. Λέμε γενικώς ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και, ταυτόχρονα, κάνουμε ένα σχέδιο στήριξης για ΟΛΕΣ τις Τράπεζες. Έτσι, αυτές που έχουν ανάγκη θα στηριχτούν χωρίς να γίνει γνωστό το πρόβλημά τους, κι αυτές που δεν έχουν ανάγκη θα βολευτούν ακόμη καλύτερα, αφού κι αυτές θα επωφεληθούν από την απλόχερη χρηματοδότηση του Δημοσίου.
Η ελληνική κουτοπονηριά σ’ όλο της το μεγαλείο.
4. Επειδή ακριβώς, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σ’ όλες τις άλλες –σοβαρές– χώρες, το ελληνικό πακέτο των 28 δις είναι αποτέλεσμα αυτής της κουτοπόνηρης σύλληψης, η σχετική νομοθετική ρύθμιση πάσχει σοβαρά σε κρίσιμα σημεία της:
Πρώτον –και σπουδαιότερο–, δεν προσδιορίζει τις προϋποθέσεις με τις οποίες μια τράπεζα δικαιούται ή όχι να χρηματοδοτηθεί. Δηλαδή, όσο και αν θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, δεν προσδιορίζονται καθόλου συγκεκριμένα οικονομικά μεγέθη από τα οποία να τεκμηριώνεται η ανάγκη χρηματοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι μια τράπεζα μπορεί να συμμετάσχει στο πακέτο των 28 δις ακόμη κι αν δεν αντιμετωπίζει κανένα απολύτως πρόβλημα, αφού αυτό είναι απολύτως αδιάφορο για το νομοθέτη!
Δεύτερον. Το Δημόσιο προσφέρει απλόχερα τη στήριξή του στις τράπεζες, χωρίς καν να ζητήσει από τους μετόχους τους να κάνουν το ίδιο. Αν η δική σας επιχείρηση έχει οικονομικό πρόβλημα, αυτός που καταρχήν, αν θέλει να τη σώσει, πρέπει να τη χρηματοδοτήσει, είσαστε εσείς. Ακόμη και δάνειο να προσπαθήσετε να πάρετε, όρος απαράβατος πάντοτε είναι η παράλληλη δική σας συμμετοχή. Στην προκειμένη περίπτωση αυτό ξεχάστηκε. Το κράτος θα στηρίξει τις τράπεζες, όχι μόνο χωρίς να εξαρτά τη στήριξή του αυτή από τη στάση των μετόχων τους, αλλά και χωρίς καν προηγουμένως να κληθούν οι μέτοχοι να δηλώσουν αν μπορούν ή αν θέλουν να παράσχουν οι ίδιοι κάποια, έστω, κεφαλαιακή στήριξη στην τράπεζά τους.
Τρίτον. Υποτίθεται ότι το πακέτο των 28 δις αποβλέπει όχι μόνο στη στήριξη των τραπεζών, αλλά μέσω αυτών και –υποτίθεται κατά κύριο λόγο– στη στήριξη της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή των μικρομεσαίων ιδίως επιχειρήσεων, οι οποίες στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας, με κίνδυνο είτε να κλείσουν είτε ν’ αναγκασθούν να προβούν σε απολύσεις είτε να μειώσουν τη δραστηριότητά τους, με συνέπεια τη μείωση της ζήτησης και την καθίζηση της αγοράς.
Και όμως. Στη σχετική νομοθετική ρύθμιση δεν προβλέπεται –ενώ θα έπρεπε να αποτελεί βασικό όρο– ότι στις τράπεζες που θα συμμετάσχουν στο πακέτο των 28 δις, το κράτος θα έχει λόγο (και μάλιστα αποφασιστικό, με δικαίωμα βέτο):
α) Στη διαμόρφωση των επιτοκίων κάθε τράπεζας. Έτσι, δεν διασφαλίζονται διόλου οι όροι χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, ενώ οι τράπεζες θα μπορούν ανενόχλητες να συνεχίζουν την –ελληνικής μοναδικότητας– ληστρική απόκλιση μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και επιτοκίων καταθέσεων (ήδη τα επιτόκια στις πιστωτικές κάρτες έφτασαν το 22%!!).
β) Στην επενδυτική πολιτική κάθε τράπεζας. Έτσι, κάθε τράπεζα που θα συμμετέχει στο πακέτο των 28 δις και θα έχει χρηματοδοτηθεί από το Δημόσιο, θα μπορεί συγχρόνως να συνεχίζει ανενόχλητη να επενδύει όπου θέλει, χωρίς το Δημόσιο να έχει καν λόγο γι’ αυτό, ενώ ακριβώς οι ανεξέλεγκτες επενδυτικές επιλογές των τραπεζιτών ήταν η αιτία που δημιούργησε την κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
γ) Στη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της τράπεζας (για όσους δεν το γνωρίζουν, ο κάτοχος προνομιούχων μετοχών δεν έχει δικαίωμα ψήφου στην εκλογή Δ.Σ.) και στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων του Δ.Σ. προς το Διευθύνοντα Σύμβουλο ή σε Εντεταλμένους Συμβούλους. Είναι προφανές ότι το Δημόσιο, όταν παρέχει μια τέτοια χρηματοδότηση, δικαιούται –ορθότερα: οφείλει– να έχει λόγο στην επιλογή των προσώπων που θα διοικούν (ή, τουλάχιστον, στον αποκλεισμό προσώπων που ευθύνονται για ζημιογόνες αποφάσεις του παρελθόντος), καθώς και να ελέγχει τη διάχυση της διοικητικής εξουσίας προς μεμονωμένα πρόσωπα.
5. Και κάτι τελευταίο – και θυμηθείτε το: Η διαχείριση του δημοσίου χρήματος και η διάθεσή του σε ιδιώτες πρέπει να γίνεται με τρόπο απόλυτα διάφανο, αλλά και τεκμηριωμένο. Κανείς δεν μπορεί να χαρίζει δημόσια περιουσία, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι δική του, αλλά δική μας.
Αν το κάνει, ίσως χρειασθεί να λύσει την ακόλουθη άσκηση: πόσα Βατοπέδια χωράνε σε 28 δις;
13°
