Βρισκόμαστε όλοι σε σύγχυση ως προς το τι συμβαίνει αυτές τις ημέρες στη διαπραγμάτευση ελληνικής κυβέρνησης – θεσμών (πρώην τρόικας). Ο κ. Βαρουφάκης υποστηρίζει ότι του είχε παρουσιαστεί κείμενο συμφωνίας από τον κ. Μοσκοβισί που ήταν έτοιμος να υπογράψει αλλά στη συνέχεια ο κ. Ντάισεμπλουμ παρουσίασε άλλο «εντελώς διαφορετικό» και επομένως απαράδεκτο.
Το «Σχέδιο Ντάισελμπλουμ» βρίσκεται εδώ και το «Σχέδιο Μοσκοβισί» εδώ. Είναι ολοφάνερο πως δεν πρόκειται για ένα «εντελώς διαφορετικό κείμενο». Αντιθέτως, είναι ολόιδια αν εξαιρέσουμε πέντε σημεία – αυτά τουλάχιστον εντόπισα εγώ.
Στο «Σχέδιο Ντάισελμπλουμ»
1) Έχει προστεθεί η στην τρίτη παράγραφο η φράση «Οι ελληνικές αρχές έχουν δηλώσει ότι σκοπεύουν να ολοκληρώσουν επιτυχώς το πρόγραμμα λαμβάνοντας υπόψιν τα σχέδια της νέας κυβέρνηση». Είναι εμφανής η διαγραφή δια χειρός Βαρουφάκη της φράσης αυτής στο κείμενο που διέρρευσε.
2) Στην ίδια παράγραφο αναφέρεται αναλυτικά που πρέπει να γίνουν δομικές μεταρρυθμίσεις σε συνεργασία με τους θεσμούς (πρώην τρόικα) : «στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής, των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας, τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις συντάξεις». Ενώ στο Σχέδιο Μοσκοβισί γίνεται γενική αναφορά to secure agreed parameters for structural reforms.
3) Στην τέταρτη παράγραφο, που δεσμεύει την ελληνική κυβέρνηση να συνεχίσει να έχει δημοσιονομικά πλεονάσματα (χωρίς να προσδιορίζει όμως το ύψος τους) ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους, έχει προστεθεί η φράση «σύμφωνα με τους στόχους που συμφωνήθηκαν στο ανακοινωθέν του Eurogroup του Νοεμβρίου 2012».
4) Στην πέμπτη παράγραφο υπάρχει η φράση «Σε αυτή τη βάση, οι ελληνικές αρχές εξέφρασαν την πρόθεσή τους να ζητήσουν εξάμηνη τεχνική παράταση του υφιστάμενου προγράμματος ως ένα ενδιάμεσο βήμα. Αυτό θα γεφυρώσει το χρόνο που χρειάζονται οι ελληνικές αρχές και το Eurogroup για να εργαστούν πάνω σε μία ακόλουθη συμφωνία». Ενώ στο Σχέδιο Μοσκοβισί αναφερόταν «The above forms the basis for a request to extent the current loan agreement, taking the form of an intermediate step to a new arrangement, that will be discussed and decided during this period of six months».
5) Τέλος, το Σχέδιο Ντάισελμπλουμ βαφτίζει «ακόλουθη» (follow up agreement) τη συμφωνία που θα προκύψει από τις νέες διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, ενώ το Σχέδιο Μοσκοβισί τη βαφτίζει «νέα» (new)
Είναι φανερό πως η κυβέρνηση δεν θέλει να υπάρχει καμιά ρητή αναφορά για ολοκλήρωση του «τρέχοντος προγράμματος», δηλαδή του «μνημόνιου». Δέχεται όμως να γίνει «καλύτερη χρήση της υπάρχουσας ενσωματωμένης ευελιξίας του τρέχοντος προγράμματος» – αυτή η φράση υπάρχει και στο Σχέδιο Μοσκοβισί που ο κ. Βαρουφάκης δήλωσε πρόθυμος να υπογράψει. Η «ευελιξία» αναφέρεται προφανώς στο «τοξικό» 30% του προγράμματος, από το οποίο θέλει η κυβέρνηση να απαλλαγεί.
Επίσης, και στα δύο σχέδια υπάρχει ρητή αναφορά ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ζητήσει εξάμηνη παράταση – του «προγράμματος» στο Σχέδιο Ντάισελμπλουμ, της «δανειακής σύμβασης» στο Σχέδιο Μοσκοβισί. Επίσης η κυβέρνηση δέχεται να έχει δημοσιονομικά πλεονάσματα (μη προσδιοριζόμενα), δέχεται επίσης «οποιοδήποτε νέο μέτρο θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί και να μην θέτει σε κίνδυνο την χρηματοπιστωτική σταθερότητα», δέχεται το ΔΝΤ να συνεχίσει να παίζει το ρόλο του σε όποια νέα συμφωνία. Αυτές οι αναφορές υπάρχουν και στα δύο κείμενα.
Αυτό που συμπεραίνω είναι πως η κυβέρνηση
1) αποδέχεται τη λογική, τη δομική ουσία του μνημονίου, που είναι η εξασφάλιση πλεονασμάτων ώστε να μπορεί να αποπληρωθεί (υποτίθεται) το χρέος. Αυτό θέλει να το πουλήσει ως «τέλος της λιτότητας» – ενώ οι ισοσκελισμένοι και κατά μείζονα λόγο πλεονασματικοί προϋπολογισμοί είναι ο ορισμός της λιτότητας. Αν μειωθούν τα δημοσιονομικά πλεονάσματα, απλώς θα έχουμε περιορισμό της λιτότητας, όχι τερματισμό της.
2) Αποδέχεται τη λογική των «ισοδύναμων μέτρων» – δυνατότητα που την είχαν οι ελληνικές κυβερνήσεις κατά την πενταετία που πέρασε και την εφάρμοσαν με τον χειρότερο τρόπο, υπέρ της στήριξης του κράτους και της καταβαράθρωσης της οικονομίας.
3) Δεν θέλει με κανένα τρόπο η «ευελιξία» που της παρέχεται να διαμορφώσει το μνημόνιο-πρόγραμμα κατά 30% τους επόμενους έξι μήνες να δηλωθεί ως «ολοκλήρωση» του μνημονίου-προγράμματος. Θέλει να την πουλήσει ως «γέφυρα» διότι έχουμε φθάσει στην όχθη όπου τελειώνει το μνημόνιο.
Ουσιαστικά, το σημείο (3) είναι το σημείο της διαφωνίας, από όσο τουλάχιστον καταλαβαίνω εγώ. Το να θέλει να εμφανίζεται η κυβέρνηση ότι πραγματοποιεί ρήξεις, ότι απορρίπτει τελεσίγραφα και δίνει ηρωικές μάχες υπέρ του έθνους και της δημοκρατίας, ενώ έχει υποχωρήσει (και καλά έκανε) είναι απολύτως κατανοητό: εντάσσει τον εαυτό της στην καταστροφική μυθολογία περί του «αντιστασιακού ήθους του ελληνισμού», οι Τσίπρας-Βαρουφάκης εντάσσονται στο πάνθεον των ηρώων δίπλα στους Μεταξά και Βελουχιώτη, των πιο πρόσφατων ιστορικών «όχι» της Δεξιάς και της Αριστεράς.
Από την άποψη αυτή έχει δίκιο ο Μοσκοβισί που δήλωσε πως οι διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνονται με βάση τη λογική και όχι την ιδεολογία. Γιατί η όχθη μπορεί να αποδειχθεί όχθη αδιάβατου γκρεμού και όχι ποταμού.
Υποθέτω, μια που έπαιξε τον ρόλο του διαμεσολαβητή, ότι αναφερόταν στην ιδεολογία και των δύο πλευρών, την ελληνική και της Ευρωζώνης. Πολλές χώρες, πολλοί, λαοί, πολλές κυβερνήσεις σε αυτή – συμπυκνώθηκαν οι ιδεολογίες των λαών και τα πολιτικά συμφέροντα των κυβερνήσεων στο κείμενο του Ντάισελμπλουμ: συνέχεια και όχι ρήξη, συμβιβασμός και όχι ηρωισμός. Σε αυτά συμπύκνωσαν την αξιοπρέπεια τους – έχουν και αυτοί, δεν την μονοπωλούμε εμείς.
Έχουμε λοιπόν σύγκρουση πολιτισμών και όχι οικονομικών συμφερόντων; ‘Ισως. Αυτό δεν κάνει τα πράγματα ευκολότερα. Γιατί αν υπάρξει ρήξη τώρα, το ιδεολογικό-πολιτιστικό χάσμα θα βαθύνει, ίσως είναι πραγματικά οριστική ρήξη. Άλλου τύπου γέφυρα μοιάζει να χρειάζεται, πολιτιστική-ιδεολογική. Σίγουρα υπάρχουν οι μάστορες που μπορούν να την κατασκευάσουν – και βέβαια δεν είναι οπλίτες και αξιωματικοί της ΜΟΜΑ. Είναι πολίτες, πολιτικοί, διανοούμενοι, επιχειρηματίες, συνδικαλιστές και τραπεζίτες που βρίσκονται και στην Ελλάδα και στις χώρες της Ευρωζώνης. Ας ελπίσουμε ότι θα κινητοποιηθούν.
16°
