Είμαι πεπεισμένος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αντιγράψει ή εμπνευστεί μέρος της μιντιακής του καμπάνιας από μια ταινία. Στη μεθεπόμενη παράγραφο παρατίθενται κάποιες ύποπτα προφανείς ομοιότητες, ας περιγράψουμε όμως για λίγο την ταινία, για όσους δεν την έχουν δει.
Το φιλμ «Νο» (Όχι) του Pablo Larraín, το οποίο ήταν υποψήφιο για Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2013, μας δείχνει ένα νεαρό στέλεχος διαφημιστικής εταιρίας (Gael Garcia Bernal) που αναλαμβάνει να ηγηθεί της καμπάνιας των αντιδικτατορικών δυνάμεων για το δημοψήφισμα του 1988 στη Χιλή, στο οποίο θα αποφασιζόταν εάν θα παρέμενε ή όχι στην εξουσία ο Πινοσέτ. Σε αντίθεση με κάποιες κλασικές πολιτικές δυνάμεις της δημοκρατικής πλευράς και με ορισμένες παραδοσιακές αριστερές παρατάξεις, ο νεαρός αποφασίζει να εκσυγχρονίσει την αισθητική της εκστρατείας, αλλά και να αποβάλει τη «σοβαρότητά» της: ρίχνει το βάρος όχι στις σκοτεινές μέρες της δικτατορίας, στην καταπίεση και τα βασανιστήριά της, αλλά σε μια αισιόδοξη πλευρά. Επικεντρώνει στις μέρες που έρχονται και όχι σε εκείνες που πέρασαν. Βάζει μέσα στο παιχνίδι χρώματα, τραγούδια, ουράνια τόξα και το κεντρικό σύνθημα είναι το «Η ευτυχία έρχεται» («La alegria ya viene»).
Κεντρικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές τις εκλογές είναι το «Η ελπίδα έρχεται». Το logo του συνθήματος είναι γραμμένο μέσα σε μια πανδαισία χρωμάτων (τουλάχιστον έξι), όπως ήταν και οι αφίσες του «La alegria ya viene». Πάνω σε αυτό το σλόγκαν έχει στηριχθεί και η διεθνής εκστρατεία του ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Hope is on the way». Στο φιλμάκι που το συνοδεύει η λέξη «μέλλον» κυριαρχεί στην τελική του κορύφωση, η αισιοδοξία παίζει τον πρώτο ρόλο, ενώ τα πρόσωπα είναι περισσότερο χαμογελαστά, παρά «αγωνιστικά». Το ύφος, παρά τη μουσική που παίζεται στα τελευταία λίγα δευτερόλεπτα, παίρνει αποστάσεις από μια παραδοσιακή αριστερή αισθητική.
Προσεχώς θα φανεί εάν αυτή η τακτική θα αποδώσει. Φαίνεται όμως ότι οι ενέργειες της άλλης πλευράς, που κινούνται στον αντίποδα, μάλλον βοηθούν τον ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε, η τακτική των επιτελών της Κουμουνδούρου πιθανότατα σχεδιάστηκαν βάσει αυτής ακριβώς της πρόβλεψης, αφού διαφαινόταν με βεβαιότητα πως η κυβέρνηση θα στήριζε την εκστρατεία της κυρίως σε «φοβικά» αντανακλαστικά. Και πράγματι, η ΝΔ έχει επιλέξει τρεις πυλώνες για να στηρίξει την καμπάνια της: έξοδος από το ευρώ, μετανάστευση, τρομοκρατία.
Η καμπάνια αυτή της ΝΔ πάσχει σε πολλά επίπεδα. Καταρχήν, μετά από περιόδους δυστυχίας και κρίσης, οι πολίτες προτιμούν συνήθως τα αισιόδοξα μηνύματα. Στη μεταπολεμική Ελλάδα είχε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα το όραμα της ανάπτυξης («Ανασυγκρότηση») από εκείνο που παρότρυνε σε «νέους αγώνες». Άνθρωποι από όλες τις πολιτικές πλευρές αναγνωρίζουν σήμερα ότι η Ελλάδα εκείνης της εποχής προτιμούσε σε μεγάλο βαθμό να πηγαίνει στα πάρτι, στα γήπεδα και στο Μανώλη Χιώτη, παρά στις φυλακές.
Ο κόσμος επιλέγει τη λήθη σε αυτές τις περιπτώσεις. Χωρίς να είναι σαφές το μέλλον, φαίνεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να πείσει τους πολίτες ότι τα άσχημα έμειναν πίσω. Εδώ και κάποιες μέρες μπορεί να στηριχθεί και σε δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων που έχουν πάψει να ρίχνουν απανωτές χυλόπιτες στην Κουμουνδούρου, και συχνότερα πια δηλώνουν ότι θα συζητήσουν με όποια κυβέρνηση προκύψει στην Ελλάδα μετά τις εθνικές εκλογές. Και ακριβώς οι δηλώσεις αυτές είναι που αλλοιώνουν το μήνυμα που πάει να περάσει η ΝΔ, ενώ έως πρόσφατα το σιγόνταραν. Αυτό ήταν και το μεγάλου ατού της ΝΔ.
Οι άλλοι δύο πυλώνες δεν έχουν ιδιαίτερη δυναμική. Η τρομοκρατία μας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου και η σύνδεση που προσπάθησε να κάνει με τα γεγονότα στη Γαλλία ο κ. Σαμαράς λίγο ενδιαφέρει τον κόσμο, που έχει στην ατζέντα του άλλες προτεραιότητες προβλημάτων. Η προβολή του θέματος Ξηρού δε δίνει την αίσθηση απειλής στους πολίτες, που δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι κινδυνεύουν από έναν τρομοκράτη που φλερτάρει με το look της Κιμ Μπάσιντζερ.
Το μεταναστευτικό, από την άλλη, είναι ένα θέμα που έχει την σημασία του σε μια χώρα που αντιμετωπίζει προβλήματα στην ένταξη των μεταναστών, που έχει υπάρξει πύλη εισόδου μεταναστών προς την Ευρώπη και που είναι σε γενικές γραμμές συντηρητική. Σε αυτό ποντάρει και ο πρωθυπουργός, ο οποίος συνδέει αυτό το ζήτημα με ευρύτερα θέματα πολιτισμικής ταυτότητας (θρησκεία, εθνικά χαρακτηριστικά κτλ) και τελικά πρόκειται για κάτι που λειτουργεί ως σημείο συσπείρωσης για πολύ κόσμο. Όλα αυτά αντιπαραβάλλονται σε ένα πολιτικό και αισθητικό ύφος που παράγεται από κάποια κομμουνιστικογενή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως της Αριστερής Πλατφόρμας. Παρ’ όλ’ αυτά, η γενικότερη αίσθηση είναι ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα έχει ξεθωριάσει το τελευταίο διάστημα, ενώ για όσους επιλέγουν να ψηφίσουν με βάση αυτό, υπάρχουν και άλλα κόμματα που διεκδικούν την ψήφο τους. Επίσης, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως έχει κατανοήσει την σημασία αυτών των θέσεων και προσπαθεί να καθησυχάσει και αυτήν την Ελλάδα επισκεπτόμενος το Άγιο Όρος και το Βατικανό ή αμολώντας περιστέρια τα Θεοφάνεια στον Πειραιά.
Φυσικά, δεν μπορεί να προβλέψει κάποιος την έκβαση μιας εκλογικής αναμέτρησης μόνο με βάση το προφίλ κάποιας διαφημιστικής καμπάνιας, ούτε καν μόνο με βάση τις πολιτικές θέσεις των κομμάτων. Υπάρχουν άλλωστε και ‘τεχνικά’ ζητήματα που κρίνουν το αποτέλεσμα. Ο εκλογικός νόμος για παράδειγμα. Η δυνατότητα ψήφου σε συγκεκριμένες ομάδες (η προσπάθεια της κυβέρνησης να μην ψηφίσουν οι 18άρηδες εκεί στοχεύει). Ούτε θα κριθούν όλα από το πολιτικό περιεχόμενο και το διαφημιστικό ύφος μόνο των δύο αυτών κομμάτων. Η πόλωση όμως που ενισχύει τον νέο δικομματισμό, τοποθετεί σε δεύτερη μοίρα άλλα διαφημιστικά σποτάκια. Κρίμα, γιατί θα είχε πολύ πλάκα η ενασχόληση με το τρενάκι του Αλέξη και άλλα συναφή θεάματα της φετινής προεκλογικής εκστρατείας. Αυτά όμως είναι θέματα που μπορείτε να παρακολουθήσετε και την προσεχή Δευτέρα, στο Ράδιο Αρβύλα.
11°
