Θα περίμενε κανείς να προκληθεί πολιτικός σεισμός στη χώρα από τη δήλωση της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι δέχθηκε απειλές για τη ζωή της και αναγκάστηκε να ενισχύσει την ασφάλειά της όταν μίλησε για τη φοροδιαφυγή της ελληνικής οικονομικής ελίτ. Αντί γι αυτό, σιωπή. Μόνο η παρέμβαση του Α. Τσίπρα που βρήκε τη δήλωσή της συγκλονιστική και την επικαλέστηκε ως εξήγηση για τις περίφημες λίστες μεγαλοφοροφυγάδων που υπάρχουν αλλά δεν έχουν ελεγχθεί. Αλλά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χάνει σε αξιοπιστία όταν βρίσκει φερέγγυα την Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ αντιμετωπίζει τον οργανισμό που εκπροσωπεί, το ΔΝΤ, ως εχθρό. Ομως, μικρότερη σημασία από τις αντιφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, στο συγκεκριμένο ζήτημα, έχει η απάθεια της κυβέρνησης.
Από τότε που ξέσπασε η κρίση η εξαίρεση της ολιγαρχίας από υποχρεώσεις έναντι του κράτους αποτελεί ταμπού και το κουτί παραμένει ερμητικά κλειστό. Με αυτή την έννοια, το τέλος του μνημονίου που υπόσχονται με διαφορετικά επιχειρήματα/συνθήματα κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση σημαίνει και διατήρηση της ελληνικής ιδιαιτερότητας ως προς τις βαθιές δομές της οικονομίας και τον στρεβλό -αν όχι τρομακτικό- τρόπο λειτουργίας του ελληνικού καπιταλισμού.
Ισως η καρδιά του προβλήματος, στην περίπτωσή μας, να είναι ακριβώς η ανομολόγητη συμφωνία του πολιτικού συστήματος στο στόχο της επιστροφής στο παρελθόν και της συντήρησης των εξαιρέσεων από το ευρωπαϊκό παράδειγμα.
Η παρουσία του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη ΔΕΘ ήταν πολύ χαρακτηριστική αυτής της πραγματικότητας. Ο Α. Σαμαράς είχε πολύ Ανθιμο στο κάδρο, πολλές αναφορές στην ορθοδοξία, την ένδοξη μακεδονική γη και το ελληνικό μεγαλείο, για να ικανοποιήσει το δεξιό ακροατήριο. Ο Α. Τσίπρας έβαλε πολλή ΕΡΤ, αναφορές στις αυτοκτονίες, στην πείνα, σε θανάτους μετά από διακοπή ρεύματος για να υπογραμμίσει την κοινωνική ευαισθησία της αριστεράς. Ως προς το οικονομικό πρόγραμμα, όμως, δεν υπάρχει διαφορά στη φιλοσοφία αλλά στη δοσολογία. Δηλαδή, ο πρωθυπουργός ήταν εγκρατέστερος στην παροχολογία σε σχέση με τον προέδρο του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος περιέγραψε ένα πρόγραμμα έκρηξης των δημόσιων δαπανών το οποίο στηρίζεται στη διαγραφή χρέους (που δεν συζητείται από τους εταίρους) και στην προεξόφληση εσόδων που δεν είναι καθόλου βέβαια (από τη φοροδιαφυγή, την αύξηση της ζήτησης κοκ).
Η αντίληψη που διαπνέει τις εξαγγελίες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης είναι κοινή: Μιλάνε για το τέλος του μνημονίου και της Τρόικας, έχοντας δαιμονοποιήσει το μνημόνιο και την Τρόικα, υπόσχονται -σε διαφορετικές αναλογίες- αποκατάσταση αδικιών, success story λέει ο ένας, ανάπτυξη τώρα λέει ο άλλος, κανείς δεν αναγνωρίζει ειλικρινά τις εθνικές αιτίες για τη χρεοκοπία, δεν παραδέχεται ότι περισσότερη Ευρώπη (ολοκλήρωση) σημαίνει περισσότερος έλεγχος για τη δημοσιονομική ισορροπία, δεν ομολογεί ότι η ευημερία που ξέραμε, στηριγμένη στην υπερκατανάλωση με δανεικά, δεν μπορεί να υπάρξει ξανά, δεν λέει ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, να έρθουν επενδύσεις και να ενισχυθεί η απασχόληση. Αφού δεν συζητιούνται αυτά, δεν γίνεται και το επόμενο βήμα, τι θα πει μεταρρύθμιση για παράδειγμα - είναι, άραγε, μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή η απόλυση των καθαριστριών του ΥΠΟΙΚ;
Τώρα που έκλεισε ο κύκλος της ΔΕΘ, αναδεικνύεται πολύ καθαρά ότι το τρένο χάνεται επειδή οι πρωταγωνιστές στο πολιτικό παιχνίδι θέλουν αυτό που είχαμε, την Ελλάδα πριν από την κρίση. Λείπει μια ρεαλιστική και εμπνευσμένη πολιτική πρόταση με εκφραστές που θα δίνουν άλλη απάντηση στο δίλημμα μεταξύ επιστροφής στις συνθήκες που οδήγησαν στη χρεοκοπία και της ανατροπής τους. Υπάρχει κοινό, υπάρχει ιστορική ανάγκη, υπάρχουν τα πρόσωπα, αλλά υπάρχει και η νοσηρότητα της δημόσιας ζωής, μια δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα, που λειτουργεί αποτρεπτικά / υπονομευτικά για κάθε υγιή προσπάθεια, ακόμη και σκέψη. Οπως συνήθως συμβαίνει, δεν είναι καθόλου προβλέψιμο αν τελικά θα επικρατήσει το παλιό εμποδίζοντας το νέο, αν πρέπει να πάμε ακόμη πιο κάτω για να ωριμάσουν -ίσως- βίαια οι συνθήκες κάποια στιγμή, αν χρειάζεται χρόνος ή αν, αντίθετα, δεν έχουμε καθόλου χρόνο.
