Με την προβολή ενός video για το περιβάλλον που είχαν ετοιμάσει μικροί Δανοί μαθητές άνοιξε τις εργασίες της η Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη.
Στην παραμυθένια πρωτεύουσα της Δανίας βρίσκονται από τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου ηγέτες από 192 χώρες, εκπρόσωποι της παγκόσμιας επιχειρηματικής κοινότητας, περιβαλλοντικές οργανώσεις, αντιπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και πλήθος δημοσιογράφων και τηλεοπτικών συνεργείων. Η όμορφη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα –συνοδευόμενη από τσουχτερό κρύο–, τα πολιτιστικά events, πάντα με θέμα το περιβάλλον, που έχουν οργανώσει οι Δανοί σε διαφορετικά σημεία της πόλης, και τέλος οι ευφάνταστες διαδηλώσεις χιλιάδων ανθρώπων που είναι ντυμένοι πιγκουίνοι και πολικές αρκούδες, δίνουν την αίσθηση ενός φεστιβάλ, μιας γιορτής και όχι ενός σημαντικού «κλειστού» πολιτικού γεγονότος. Μακάρι αυτό το κλίμα να συνεχιστεί μέχρι το τέλος της Διάσκεψης, πράγμα που θα σημαίνει ότι οι ηγέτες της παγκόσμιας κοινότητας θα πάρουν τις αποφάσεις που πρέπει. Μέχρι στιγμής γίνεται ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω.
Από τη δεύτερη κιόλας μέρα άρχισαν οι αντιπαραθέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αναδεικνύοντας το μέτωπο μεταξύ αναπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου. Η Κίνα και η Ινδία ζητούν μεγαλύτερες περικοπές των εκπομπών άνθρακα από ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ιαπωνία και συνδέουν τη δική τους συνεισφορά για δεσμεύσεις βάσει της χρηματοδότησης των ανεπτυγμένων χωρών. Η Δύση από την πλευρά της ζητά από τις αναδυόμενες οικονομίες να αναλάβουν κι εκείνες της ευθύνες τους. Όλη αυτή η εξέλιξη –που ήταν άλλωστε αναμενόμενη– θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία μιας συμφωνίας στην Κοπεγχάγη. Θετικό ήταν όμως για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων το μήνυμα που έστειλε η αμερικάνικη κυβέρνηση μέσω της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, ότι τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Σε απάντηση η Κίνα δήλωσε ότι συζητάει να μειώσει τις εκπομπές της έως και 50%, φτάνει οι πλούσιες χώρες να κάνουν περισσότερες περικοπές και μεγαλύτερη προσφορά χρημάτων. Αναμένουμε το κλείσιμο της διάσκεψης στο τέλος της εβδομάδας, όπου θα δώσουν το παρών τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα όσο και ο Κινέζος πρωθυπουργός Ουέν Ζιαμπάο.
Η Παρασκευή ήταν μια μέρα αισιοδοξίας, αφού οι ηγέτες της Ε.Ε. βρέθηκαν στην πρωτοπορία συμφωνώντας να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων 30% από τα επίπεδα του 1990, έως το 2020. Στο παρελθόν οι Γάλλοι και οι Άγγλοι είχαν «κλειδώσει στο 20% τη μείωση, με την προϋπόθεση να μειώσουν 30%, εάν και οι υπόλοιπες χώρες ανά τον κόσμο κάνουν το ίδιο. Επίσης συμφώνησαν να δοθούν 2,4 δις ευρώ ανά έτος μέχρι το 2012 δηλαδή 7,2 δις την τριετία 2010-2012, στις φτωχότερες χώρες για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή. «Μόλις 12 χλμ. χωρίζουν την Αφρική από την Ευρώπη. Πιστεύετε ότι εάν αυτοί αποτύχουν, αυτό δεν κοστίζει και σε μας ακριβά;» είπε χαρακτηριστικά στην ομιλία του ο Νικολά Σαρκοζί από το βήμα των Βρυξελλών. Τα σχόλια από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις ήταν ότι αυτό αποτελεί μια αρχή, αλλά τα χρήματα αυτά είναι ελάχιστα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στον Τρίτο Κόσμο. Τα σχόλια αυτά αποδείχτηκαν αληθινά, αφού ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία τη Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου η απόφαση των αφρικανικών χωρών να απέχουν από τις συζητήσεις της Κοπεγχάγης. Οι αφρικανικές χώρες, λόγω της χαμηλής οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης, είναι οι χώρες που ρυπαίνουν ελάχιστα μπροστά στον ανεπτυγμένο κόσμο και συγχρόνως οι χώρες που θα πληγούν περισσότερο από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα αιτήματά τους είναι για χρηματοδότηση 100 δις δολαρίων για να επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Μέσα στο Μπέλα Σέντερ, όπου διεξάγεται το συνέδριο στην Κοπεγχάγη, εκατοντάδες άνθρωποι σηκώθηκαν όρθιοι φωνάζοντας το σύνθημα «υποστηρίζουμε την Αφρική».
Οι εντάσεις βέβαια δεν έλειψαν και την προηγούμενη εβδομάδα, με τη διαρροή ενός προσχεδίου συμφωνίας που φαίνεται να ετοιμάζουν παρασκηνιακά τα ανεπτυγμένα κράτη. Η δημοσιοποίηση αυτού του εγγράφου προκάλεσε την οργή των αναπτυσσόμενων κρατών, που θεωρούν ότι γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου του Ο.Η.Ε. και επιβολή άνισων όρων μείωσης των εκπομπών άνθρακα μεταξύ των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Οι θεωρήσεις αυτές των αναπτυσσόμενων χωρών δεν είναι αβάσιμες, αφού οι πλούσιες και ανεπτυγμένες χώρες δεν δείχνουν διάθεση να μειώσουν τις εκπομπές αερίων γιατί αυτό θέτει σε κίνδυνο την αναπτυξιακή τους πορεία. Είναι τρελό αν σκεφτεί κανείς ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που διαπραγματεύονται γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν δεν περιοριστεί η άνοδος της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας το πολύ στους 2 βαθμούς Κελσίου η επιβίωση του ανθρώπου πάνω στον πλανήτη είναι αδύνατη. Παρ’ όλα αυτά, οι διαφορές μεταξύ των χωρών δείχνουν να είναι σημαντικότερες από τη διάσωση του πλανήτη.
Χιλιάδες άνθρωποι –με αποκορύφωμα την Κυριακή που πέρασε– διαδηλώνουν καθημερινά στην Κοπεγχάγη, με συνθήματα όπως «Δεν υπάρχει δεύτερος πλανήτης» και «Πλούσιοι πληρώστε το κλιματικό σας χρέος», εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων και πιέζοντας τους αρχηγούς των κρατών για τη λήψη αποφάσεων στις τρεις μέρες που απέμειναν για τη λήξη της διάσκεψης.
