Στην Ερμού άνοιξαν περίπου ένα στα τρία μαγαζιά, όπως τα υπολόγισα ανεβοκατεβαίνοντας. Καθόλου τυχαία, τα καταστήματα πολυεθνικών ήταν ανοιχτά και μάζεψαν τον περισσότερο κόσμο. Οι μικρότεροι ήταν αυτοί που το άφησαν. Ηταν άλλωστε μια βολική λύση, προκειμένου να αποφύγουν την πίεση από διαμαρτυρόμενους απεργούς εμποροϋπαλλήλους, οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις αποδοκίμασαν πελάτες και εργαζόμενους και ανάγκασαν τους καταστηματάρχες να κατεβάσουν τα ρολά. Για έναν τουρίστα η εικόνα θα ήταν πρωτοφανής: Διαδηλωτές που βγάζουν, φωνάζοντας, από το μαγαζί όσους πήγαν να ψωνίσουν την Κυριακή - όχι και πολύ κανονικό.
Δεν είναι βέβαιο, δεν μπορεί να το ξέρει κανείς, αν ήταν μόνο οι κινητοποιήσεις ο λόγος που δεν άνοιξαν πολλά καταστήματα την Κυριακή. Ισως μέτρησε και η ζέστη που θα κρατούσε πολλούς στην παραλία, ότι ο τουρισμός δεν είναι ακόμη στο ζενίθ, η αμφιβολία αν θα είναι τέτοια τα κέρδη ώστε να αξίζει τον κόπο να πληρωθεί το μεροκάματο του υπαλλήλου και βέβαια η απροθυμία του μαγαζάτορα να καθίσει ο ίδιος πίσω από την ταμειακή μηχανή.
Γεγονός είναι ότι ενώ το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές σε τουριστικές περιοχές της χώρας γίνεται πιλοτικά, επομένως έχει σημασία το αποτέλεσμα για να υπάρξει ή να μην υπάρξει συνέχεια, και ενώ έχουν σηκωθεί τόσες αντιδράσεις, οι αμέσως ενδιαφερόμενοι, οι καταστηματάρχες, πολλοί από αυτούς τέλος πάντων, το πήραν χαλαρά, αν όχι αδιάφορα, αν όχι αρνητικά.
Τα επιχειρήματα που έχουν διατυπωθεί εναντίον του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές είναι ότι τα κέρδη πηγαίνουν στους μεγάλους και όχι στους μικρούς. Γιατί; Αυτό δεν το εξηγούν με καθαρό τρόπο, αλλά αιωρείται ότι οι μικροί δεν μπορούν να πληρώσουν στον υπάλληλο την έξτρα αμοιβή. Το ερώτημα γιατί να μην δουλέψει ο ίδιος ο ιδιοκτήτης δεν μπαίνει, γιατί είναι εντελώς έξω από την κουλτούρα του μικρομεσαίου εμπόρου, ότι μια μέρα θα το κάνει μόνος του προκειμένου να ωφεληθεί η επιχείρησή του που μέχρι τώρα την κράταγε χάρη στα δάνεια και την υπερκατανάλωση. Εχουν ακουστεί και άλλα απίθανα, ότι η Κυριακή είναι μέρα για την εκκλησία ή και για το οικογενειακό τραπέζι, επομένως κινδυνεύουν οι εθνικές παραδόσεις.
Η μόνη σοβαρή αντίδραση έχει να κάνει με την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, για τις αμοιβές και τα ρεπό των εμποροϋπαλλήλων. Ως προς αυτό, ασφαλώς και θα έπρεπε να υπάρχει εγρήγορση και αυστηρότητα, ώστε να μην εκδηλωθούν φαινόμενα εκμετάλλευσης από την εργοδοσία.
Τα υπόλοιπα όμως, όταν πρόκειται για προαιρετικό μέτρο, αν θέλει κανείς ανοίγει το μαγαζί και αν δεν θέλει δεν το ανοίγει, πόσο μάλλον οι αποδοκιμασίες σε βάρος πελατών που τόλμησαν να πάνε για ψώνια Κυριακή, ανήκουν στη σφαίρα του παραλογισμού και της πολιτιστικής υπανάπτυξης. Ενας πραγματικός τραγέλαφος που εκθέτει τη χώρα όχι μόνο προς τα έξω αλλά και στα μάτια των πολιτών που επιθυμούν την ουσιαστική σύγκλιση με το ευρωπαϊκό παράδειγμα.
Στην πολιτική όπως και στη ζωή, καθένας κρίνεται και από τις μάχες που δίνει. Ποιο μέτωπο διαλέγει. Για ποιο πράγμα αναλώνει την ενέργειά του και τις δυνάμεις του. Είναι εξευτελιστικό για τη συλλογική εικόνα να μαίνεται σύγκρουση για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές σε περιοχές που έχουν τουρισμό. Και μόνο ότι διατυπώνονται επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα δείχνει βαθιά νοσηρότητα. Διακύβευμα είναι η ελευθερία του επιχειρηματία και του καταναλωτή, η απαλλαγή από κανόνες και ρυθμίσεις που επιβάλλονται είτε για να συντηρήσουν κλειστές δομές της οικονομίας είτε για να έχουν ρόλο και τα συναφή προνόμια οι συντεχνίες.
Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές έχει σημασία γιατί είναι αυτονόητο αλλά αντιμετωπίζεται ως έκφραση νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας, επιταγή της Τρόικας, επίδειξη κυβερνητικού αυταρχισμού και ύποπτο σχέδιο για την κατάργηση της ελληνικής υπέροχης ιδιαιτερότητας.
Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές έχει σημασία επειδή προσφέρει μια δυνατότητα που είναι πολύτιμη όπως κάθε δυνατότητα, είτε πρόκειται για τη διεύρυνση του ωραρίου των φαρμακείων είτε για τα πολυθέσια ταξί.
Το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές έχει σημασία για έναν ακόμη λόγο, επειδή υπέρ και κατά τάσσονται όσοι θέλουν αλλαγή του χρεοκοπημένου μοντέλου και εκείνοι που επιθυμούν τη διάσωσή του. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα κερδίσουν οι πρώτοι.
21°
