25η Μαρτίου 2021: Δεν ήταν ωραία χθες;

Μου φαίνεται πως η χθεσινή μέρα ήταν η καλύτερη μέρα εδώ και πάρα πολύ καιρό. Και η γιορτή ήταν η καλύτερη εθνική γιορτή από όσες θυμάμαι. Μπορεί να μην είχε κόσμο στους δρόμους ή θεατές στην παρέλαση, μπορεί να μην είχε εκδρομείς του τετραημέρου και ταβέρνες γεμάτες πεινασμένους για μπακαλιάρο συμπολίτες, αλλά είχε κάτι πολύ σημαντικότερο: είχε ομοθυμία. Είχε συμφωνία στα βασικά. Ήταν σαν να καταφέραμε επιτέλους να συμφωνήσουμε πως 1+1 κάνει 2.

Δεν ξέρω αν ήταν τα 200 χρόνια, που όσο να ’ναι δίνουν ένα άλλο βάρος στην επέτειο, δεν ξέρω αν ήταν οι περιορισμοί που δεν μας έδωσαν τη δυνατότητα να ξεδιπλώσουμε το απαράμιλλο ταλέντο μας στον τσακωμό (κατά πάσα πιθανότητα είναι και τα δύο), αυτό που ξέρω είναι πως από τη χθεσινή γιορτή απουσίαζαν και οι επικολυρικές υπερβολές αλλά και οι γραφικές εκδηλώσεις αυτοϊκανοποιητικής διαφοροποίησης. Ήταν γενέθλια στα οποία οι περισσότεροι φερθήκαμε όπως πρέπει κανείς να φέρεται σε γενέθλια: με χαμόγελο και ευχές.

Έτσι, με τις αναπόφευκτες εξαιρέσεις, που όμως ήταν τόσο λίγες ώστε να είναι μόνο διασκεδαστικές, δεν τσακωθήκαμε για την παρέλαση (βοήθησε και το ότι δεν παρέλασαν σχολεία) και για τον στρατιωτικό χαρακτήρα της γιορτής, δεν τσακωθήκαμε (παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μιας-δυο εφημερίδων) για τον χαρακτήρα της επανάστασης και δεν τσακωθήκαμε για την παρουσία των αντιπροσώπων των «μεγάλων δυνάμεων».

 

Ήταν σαν ξαφνικά να μεγαλώσαμε, να ωριμάσαμε και να καταλάβαμε ότι:

α) μια επέτειος που γιορτάζει την έναρξη πολεμικών επιχειρήσεων που οδήγησαν στη δημιουργία ενός έθνους-κράτους δεν μπορεί να μην έχει στρατό και εθνικά σύμβολα στο επίκεντρο. Σεβάσμια ή κιτς, αγαπημένα ή απεχθή, αυτά είναι ο πυρήνας της γιορτής και η ενόχληση από αυτά είναι αντίστοιχης γραφικότητας με την ενόχληση κάποιου επειδή τα αφιερώματα για την κατάκτηση του Γιούρο είναι γεμάτα ποδόσφαιρο.

β) η επανάσταση μπορεί να ήταν διαφορετικά πράγματα για τους πολλούς που συμμετείχαν (όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα μεγάλα γεγονότα) αλλά, είτε μας αρέσει είτε όχι και εκ του αποτελέσματος, πάνω και πρώτα απ’ όλα ήταν μια επανάσταση εθνικοαπελευθερωτική. Και μάλιστα σε μια εποχή που ο εθνικισμός ήταν δύναμη προόδου και όχι παράγοντας συντήρησης όπως είναι σήμερα (πάντα ενδιαφέρον ο τρόπος που το προοδευτικό του χθες μετατρέπεται στο συντηρητικό του σήμερα... ε, σύντροφοι;).

γ) όλα όσα γιορτάζουμε κάθε 25η Μαρτίου δεν θα είχαν γίνει πραγματικότητα χωρίς την παρέμβαση της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας. Δηλαδή χωρίς τη βοήθεια των ξένων. Όσο γενναίοι κι αν ήταν οι πρόγονοι που πολέμησαν πριν 200 χρόνια, μάλλον δεν θα κατάφερναν πολλά χωρίς τις «μεγάλες δυνάμεις» και χωρίς τη ναυμαχία που, 6 χρόνια μετά την έναρξη της επανάστασης, έγειρε την πλάστιγγα υπέρ των Ελλήνων. Προσκαλώντας και τιμώντας τους εκπροσώπους των τριών αυτών χωρών, αναγνωρίσαμε, χωρίς μικρομέγαλα κόμπλεξ, πως χωρίς αυτούς δεν θα είχαμε πολλά να γιορτάζουμε.

Ναι, ήταν πολύ ωραία η χθεσινή ημέρα και κυρίως πολύ ήρεμη. Είχε αυτή την ηρεμία που μόνο η ομοθυμία μπορεί να φέρει.

Προφανώς και καταλαβαίνω πως επρόκειτο για ένα διάλειμμα και πως από σήμερα θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό στο οποίο είμαστε πραγματικά καλοί: να τσακωνόμαστε ακόμα και για τα αυτονόητα. Όμως χθες πήραμε όλοι μια γεύση τού πόσο καλύτερη μπορεί να είναι η ζωή όταν συμφωνούμε στα πολύ βασικά. Όταν, ας πούμε, συμφωνούμε ότι καλό είναι που υπάρχουμε και ότι το συμφέρον μας είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε. Και μπράβο μας.