Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη έχει προκαλέσει μια σειρά έντονων συζητήσεων σε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνικής ζωής της χώρας. Το συνειδητοποίησα, όταν με ρώτησε η μητέρα μου, τι γνώμη έχω για το Ποτάμι. Ποιο, της απάντησα με έκπληξη που με ρωτάει γι' αυτό. Και για μην αποκαλύψω τη δική της ηλικία, θα πω ότι εγώ είμαι 45.
Το Ποτάμι έχει απασχολήσει την καθημερινότητα της πολιτικής και των ΜΜΕ και όλοι αναρωτιούνται για τη συνέχεια του εγχειρήματος. Σίγουρα πολύ περισσότερο από την κίνηση των 58! Μπροστά στη φρεσκάδα και τη συμπαθητική εικόνα του Σταύρου, οι 58 έμοιαζαν με σύναξη απόστρατων πρασινοφρουρών και συνταξιούχων ρηγάδων που αναπολούσαν τη σοσιαλιστική μετάλλαξη της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.
Η ταραχή που έχει προκληθεί στον «υπερρεαλιστικό» κόσμο του διαδικτύου και των ΜΜΕ είναι πολλαπλά μεγαλύτερη και εντονότερη από την αναστάτωση που έχει προκληθεί στον πραγματικό κόσμο. Δεν έχει ταραχτεί κανένας πολιτικός «ογκόλιθος». Κανένας κομματικός σχηματισμός δεν προέβη σε επίσημη δήλωση και κανένα σωματείο, συντεχνία, θεσμικός ή συνδικαλιστικός φορέας δεν εκφράστηκε υπέρ ή κατά του «Ποταμιού». Κάτι ειρωνικά σχολιάκια διέρευσαν μόνο. Ποιους πραγματικά αφορά; Όσους συμμετέχουν στις εκλογές αλλά όπως γνωρίζουμε δεν πολυασχολούνται με το διαδίκτυο ή τους νέους των social media οι οποίοι δεν πηγαίνουν στις κάλπες να ψηφίσουν;
Η διαφορετική αντίδραση του «υπερρεαλιστικού» και του «πραγματικού» κόσμου είναι ενδεικτική των διχασμών που βιώνει σήμερα η Ελλάδα. Τον διχασμό του κόσμου των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης με τον πραγματικό, των κόμματων με την κοινωνία, των γερασμένων θεσμών με τα νέα κοινωνικά κινήματα, του κόσμου της οργής με τον κόσμο της καρτερικότητας, των νέων με το γερασμένο κατεστημένο.
Ποια είναι όμως, αλήθεια, η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και πώς αυτή εκφράζεται; Μέσα από την αβάστακτη φλυαρία των social media, μέσα από τον «θόρυβο» των μέσων μαζικής ενημέρωσης, ή μήπως στις ατελείωτες συνεδριάσεις των θεσμικών οργάνων, στα έδρανα του κοινοβουλίου και στις πλατείες και στα αστικά χαρακώματα;
Ο λόγος του Σταύρου, γράφουν κάποιοι, είναι απολιτίκ. Ναι, η γλώσσα της κοινής λογικής είναι πια απολιτίκ. Στην Ελλάδα ο πολιτικός λόγος έχει καταντήσει να ειναι η γλώσσα της μπαρουφολογίας και του τίποτα. Του να κάνουμε μια ομάδα, επιτροπή, σύσκεψη (όπου θα βάλουμε τους δικούς μας, εννοείται) να το συζητήσουμε, να κάνουμε μια μελέτη, να την υποβάλουμε προς έγκριση στην ολομέλεια, να διαβουλευθούμε με την κοινωνία και μετά να την φέρουμε προς συζήτηση και οριστική διαβούλευση αφού την παραπέμψουμε για διορθωτικές παρατηρήσεις και καταλήξουμε σε μια τελική μορφή που θα υποβάλλουμε τελικά για χρηματοδότηση στο επόμενο ευρωπαικό χρηματοδοτικό πλαίσιο... Δηλαδή να μην υλοποιήσουμε ποτέ. Η πολιτική πράξη και μόνο αυτή οφείλει να είναι ο σύγχρονος πολιτικός λόγος. Όλα τα άλλα τα έχει βαρεθεί ο κόσμος.
Υπάρχουν κινήματα που ξεκινάνε από πάνω, από εναν «ηγέτη» και κινήματα που ξεκινάνε από κάτω, από την ανάγκη της κοινωνίας να αντιδράσει. Ένα κίνημα που ξεκίνησε από την ανάγκη, του αρχηγού του να ξεχωρίσει στην ελληνική πολιτική σκηνή ήταν και η Πολιτική Άνοιξη του Αντώνη Σαμαρά. Ενός αρχηγού που τότε δεν κόμιζε τίποτα νέο έξω από το πλαίσιο ιδεών και αρχών της Νέας Δημοκρατίας. Η ίδρυση της «Άνοιξης» εξυπηρετούσε μόνο τη φιλοδοξία ενός πολιτικού άνδρα, που είχε κουραστεί να περιμένει τη σειρά του και θέλησε να υπερβεί την επετηρίδα. Το αποτέλεσμα ήταν η «Άνοιξη» να μην έρθει ποτέ στην εξουσία. Σε αντίθεση με τον εμπνευστή της που σε μια απίστευτη ειρωνεία της ιστορίας έγινε πρωθυπουργός με το κόμμα που στο παρελθόν θέλησε να διαλύσει.
Αντίθετα, με την «Άνοιξη», η «Πρωτοβουλία» του Γιάννη Μπουτάρη γεννήθηκε από τη σύμπραξη ανθρώπων που ένιωσαν ότι... δεν πάει άλλο. Δεν πάει άλλο η Θεσσαλονίκη να παρακμάζει μέσα από ένα διεφθαρμένο τοπικό πολιτικό σύστημα που δούλευε μόνο για την αναπαραγωγή του, σε βάρος της ανάπτυξης και της προόδου της πόλης. Η «Πρωτοβουλία» ξεκίνησε το 2005, πέρασε τις εκλογές του 2006 συλλέγοντας ένα μοναχικό 17%, έμεινε στις επάλξεις της τοπικής αυτοδιοίκησης με πείσμα και κόπο ως το 2010, για να έρθει το πλήρωμα του πολιτικού χρόνου και μέσα από μια γενικότερη κινητοποίηση δυνάμεων να αναλάβει τα ηνία του δήμου. Δεν τα παρατήσαμε όταν ολόκληρο το κομματικο-πολιτικό σύστημα μάς απέρριπτε. Δεν φοβηθήκαμε όταν χάσαμε το 2006. Δεν μας τρομοκράτησε η πολιτική μοναξιά των χρόνων 2006-2010. Αντίθετα, δουλέψαμε μεθοδικά για την επόμενη μέρα, συνθέσαμε το πρόγραμμα μας, ξεκαθαρίσαμε τις αρχές μας και οριστικοποιήσαμε την αυτοδιοικητική μας ατζέντα. Η προσωπικότητα του Γιάννη Μπουτάρη στην ηγεσία της Πρωτοβουλίας προήλθε και ενδυναμώθηκε από την πολιτική τριβή και από την όσμωση με την κοινωνία.
Το ερώτημα για το Ποτάμι, είναι αν ο δημιουργός του είναι ο ηγέτης που ψάχνει την ιστορική δικαίωσή του ή το ξεκίνημα ενός κινήματος που εκφράζει τα κομμάτια της κοινωνίας τα οποία αναζητούν ρόλο διεμβολίζοντας ένα κλειστό και στεγανό πολιτικό σύστημα. Ο χρόνος θα δείξει. Οι Ευρωεκλογές θα είναι ένα τεστ, οι εθνικές εκλογές μια πραγματική δοκιμασία και ίσως το 2020 το έτος ανάληψης της εξουσίας. Έτσι γίνονται οι αλλαγές στην πραγματική πολιτική ζωή. Απαιτείται χρόνος, υπομονή και μια επίπονη προσπάθεια για την κοινωνική, πολιτική ανατροπή. Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα πρόκειται για τίποτα άλλο παρά για ένα event ή ένα social group στο facebook.
19°
