Πρώτη επιδημία παροιμιών που έπληξε την πολιτική ζωή του τόπου ανάγεται στην εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο βαρήκοος πολιτικός με την αβυσσαλέα φιλοδοξία, το λιτό λόγο και την άθλια άρθρωση βρήκε στις παροιμίες το ιδανικό καταφύγιο για να στέλνει τα αμφίσημα μηνύματά του, επενδυμένα με την αθάνατη ντε-και-καλά λαϊκή σοφία. Με την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης κατόπιν και τη δραστική περικοπή του διαθέσιμου χρόνου για τις δηλώσεις των πολιτικών σε μερικά δευτερόλεπτα, πολλοί μιμήθηκαν το παράδειγμα του Καραμανλή και δεν άφησαν παροιμία για παροιμία σε χλωρό κλαρί. Εάν μπορούσες να φυλάξεις τα ρούχα σου για να έχεις τα μισά, μπορούσες εξίσου εύκολα να πάρεις κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει, χώρια που αγάλια-αγάλια γίνεται η αγουρίδα μέλι. Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας. Στουρνάρας για στουρνάρια.
Οι παροιμίες, όπως και οι προβλέψεις των αστρολόγων κι εν γένει οι κοινοτοπίες, έχουν το ίδιο πλεονέκτημα με τα πρεταπορτέ ενδύματα: ταιριάζουν σε όλους σχεδόν τους πελάτες, αν και σε κανέναν εντελώς. Υπάρχουν όμως μερικές παροιμίες που ταιριάζουν περισσότερο από τις άλλες, λες και ο θεός της μπαναλιτέ, τη μέρα που τις σκαρφίστηκε, βρισκόταν σε άγρια κέφια. Μία από αυτές είναι η περίφημη «Μαζί με το βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα». Για τη φάρα των πολιτικών ιδίως, όπου η υστεροβουλία τείνει να επικρατήσει ως δεύτερη φύση, η εν λόγω παροιμία μπορεί να χρησιμεύσει σαν μπούσουλας ερμηνείας κάθε πολιτικής απόφασης. Δεν βρίσκω τίποτε εγγύτερό της από τις καραμπόλες στο μπιλιάρδο. Θέλεις να βάλεις την κόκκινη μπίλια στην τρύπα και σημαδεύεις την άσπρη. Ή τούμπαλιν.
Πάρτε για παράδειγμα το δικαστικό χτύπημα στη Χρυσή Αυγή, πέρυσι το φθινόπωρο. Ανάλογη επίδειξη ανελέητης αποφασιστικότητας απέναντι στους φασίστες μετά από μήνες βασανιστικής κυβερνητικής αμφιθυμίας δεν μπορεί παρά να έχει ως ανομολόγητο στόχο το εκλογικό τους ξεπουπούλιασμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν συμβάλλει ταυτόχρονα και στη διαδικασία περιθωριοποίησης μιας εγκληματικής παραστρατιωτικής οργάνωσης – εάν μάλιστα η κυβέρνηση δεν αρκεστεί σε μισές δουλειές και, με δική της κοινοβουλευτική πρωτοβουλία, τεθεί εντέλει το ναζιστικό μόρφωμα εκτός νόμου, ίσως και κάποιοι να παραβλέψουν ότι βραχυπρόθεσμα θα προσποριστεί η ίδια τα περισσότερα από τα ορφανά ψηφαλάκια.
Ακόμη πιο τρανταχτό είναι το πρόσφατο παράδειγμα με το σταυρό αντί για λίστα στις ευρωεκλογές. Εικάζω ότι οι αρχιμάγειροι, ο κύριος Σαμαράς και ο κύριος Βενιζέλος, ως κατά τεκμήριο αδίστακτοι, δεν περιμένουν από εμάς να πιστέψουμε ότι κοιλοπόνεσαν αίφνης για το απαράδεκτο αρχηγικό προνόμιο στον καταρτισμό της λίστας –ουσιαστικά, στο διορισμό των εκλεκτών τους– και αποφάσισαν να παραχωρήσουν αυτή την τόσο βολική ευχέρεια στο μέχρι πρότινος κλασμένο εκλογικό σώμα. Έως και η 6χρονη κόρη μου, που ψηφίζει με μοναδικό γνώμονα την αρρενωπότητα των μνηστήρων, είναι σε θέση να καταλάβει ότι η απρόσμενη γενναιοδωρία των δύο αρχηγών αποσκοπεί αποκλειστικά στο ν’ ανακόψει το ξέφρενο καλπασμό της Κουμουνδούρου προς το Μέγαρο Μαξίμου. Προφανώς –και πολύ σωστά– κάποια επικοινωνιακά τζιμάνια ψιθύρισαν στους κρατούντες ότι οι Συριζαίοι ως υποψήφιοι παρουσιάζουν έλλειμμα αναγνωρισιμότητας από το μέσο τηλεθεατή-ψηφοφόρο και δύσκολα θα τα φέρουν βόλτα σ’ ένα στίβο με σταυρό, συν την Ελλάδα ως ενιαία εκλογική περιφέρεια. Πονηρούληδες. Το πιάσαμε το υπονοούμενο. Χωρίς αυτό και πάλι να σημαίνει ότι μια προνομία που περνάει από τους αρχηγούς στο εκλογικό σώμα δεν είναι από μόνη της και μια νέα δημοκρατική κατάκτηση. Η γλάστρα, που λέγαμε.
21°
