Η επικαιρότητα τρέχει. Ακούτε για αυτήν. Τώρα έχετε τη δυνατότητα να μιλήσετε για αυτήν. Κάθε εβδομάδα και για ένα διαφορετικό θέμα. Η Prorata θέτει κάθε Παρασκευή μία και μόνο ερώτηση για ένα θέμα επικαιρότητας στους εγγεγραμμένους στη λίστα ηλεκτρονικών διευθύνσεών της και παρουσιάζει κάθε Δευτέρα τις απαντήσεις τους στην Athens Voice. Αν επιθυμείτε και εσείς να εγγραφείτε στη λίστα της Prorata, πατήστε εδώ.
Η ανοχή απέναντι στην ακρότητα της Χρυσής Αυγής
Οκτώ χρόνια έχουν περάσει από τότε που το ευρύ κοινό άκουσε πρώτη φορά για αυτήν. Ήταν Νοέμβριος του 2010 όταν η Χρυσή Αυγή συγκέντρωνε ποσοστό άνω του 5% στον Δήμο Αθηναίων, κερδίζοντας έδρα στο δημοτικό συμβούλιο και, το κυριότερο, μιντιακή προβολή των αντί-δημοκρατικών και ξενοφοβικών δηλώσεων και συμπεριφορών του εκλεγμένου αρχηγού της και του στενού πυρήνα της ηγετικής ομάδας της. Μόλις ενάμιση χρόνο μετά, η Χρυσή Αυγή είχε πλέον την ορατότητα που της εξασφάλιζε μια θέση μεταξύ των δυνητικών επιλογών ψήφου εκατοντάδων χιλιάδων ψηφοφόρων σε όλη την επικράτεια και τελικά κέρδιζε το 7% των ψήφων τον Μάιο του 2012, ποσοστό που διατήρησε αναλλοίωτο στις επόμενες τέσσερις αναμετρήσεις κατά την περίοδο 2012-15.
Η σταθερότητα της απήχησης της Χρυσής Αυγής, συνδυαστικά με τον καταγεγραμμένο υψηλό βαθμό συσπείρωσης των οπαδών της, σε ένα βάθος πέντε και πλέον ετών, καταρρίπτει τις επιφανειακές ερμηνείες που αποδίδουν μονοσήμαντα την ανάδυσή της στην οικονομική κρίση ή στην άφιξη ενός μεγάλου αριθμού μεταναστών στα αστικά συγκροτήματα, και στρέφει την προσοχή μας προς ερμηνείες που συνδέουν την ψήφο για τη Χρυσή Αυγή με έναν εγγενή αυταρχισμό, εκδηλωμένο έως τότε μόνο κοινωνικά, ο οποίος βρήκε την πολιτική του έκφραση στη Χρυσή Αυγή.
Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι η απήχηση του κόμματος παρέμεινε σταθερή ακόμα και μετά τις αποκαλύψεις για την εγκληματική δράση των πιο κεντρικών στελεχών του κόμματος, κορυφαία εκδήλωση της οποίας υπήρξε η στυγερή και εκκρεμούσα δολοφονία του Παύλου Φύσσα τέτοιες μέρες, τον Σεπτέμβριο του 2013.
Η συμπλήρωση οκτώ χρόνων αδιάλειπτης παρουσίας της Χρυσής Αυγής στο προσκήνιο και το διαφαινόμενο βάθος της υποστήριξής της από σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος δημιουργούν την αίσθηση της κανονικοποίησης ενός εξτρεμιστικού κόμματος με βίαιη και εγκληματική δράση. Στην Ερώτηση της (τρέχουσας) Εβδομάδας, η Prorata έθεσε στους συμμετέχοντες της λίστας εγγεγραμμένων της το ερώτημα του τρόπου με τον οποίο εκείνοι θα αντιδρούσαν στην πρόθεση ενοικίασης του ισόγειου καταστήματος της πολυκατοικίας τους από τη Χρυσή Αυγή, με προφανή στόχο να καταγράψει τα περιθώρια ανοχής των εκλογέων απέναντι στην οργανωμένη ακρότητα του κόμματος, η οποία αποδεδειγμένα συντονίζεται από τις τοπικές οργανώσεις όπως αυτή που θα μπορούσε να στεγαστεί στο ισόγειο.
Το 65% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα αντιδρούσαν εκφράζοντας δυσαρέσκεια για το γεγονός, ενώ μόλις το 4% δήλωσε ότι θα αντιδρούσαν εκφράζοντας ικανοποίηση, ποσοστό που παραπέμπει στους κατ’ ανοιχτή δήλωσή τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής και στις έρευνες πρόθεσης ψήφου. Όμως το πλέον εντυπωσιακό εύρημα βρίσκεται στο ποσοστό εκείνων (21%) που απάντησαν ότι θα αδιαφορούσαν τελείως για το γεγονός, ένα ποσοστό που έφτασε και υψηλότερα μεταξύ των ανδρών και των αποφοίτων λυκείου.
Στην αδιαφορία, από την οποία έχει αφαιρεθεί το συναίσθημα του φόβου (καταγράφηκε στο 8% στο δείγμα της έρευνας), κρύβεται η ανοχή στην ακρότητα της Χρυσής Αυγής. Μάλιστα, η συσχέτιση της αδιαφορίας με την αυτό-τοποθέτηση στο δεξιό άκρο του άξονα «αριστερά-δεξιά» (26% όσων τοποθετούνται στο δεξιό άκρο δήλωσαν ότι θα αδιαφορούσαν για την ενοικίαση) ενισχύει την υπόθεση ότι η έκφραση αδιαφορίας για τον ερχομό της Χρυσής Αυγής στην εξώπορτά μας είναι το προκάλυμμα της ανοχής μας για αυτήν, ανοχή που είναι ακόμα ευκολότερη για όσους από τους εκλογείς τοποθετούνται στο δεξιό άκρο του άξονα.
Οι αντιστάσεις μας έναντι της Χρυσής Αυγής δείχνουν να είναι χαμηλές. Είναι άραγε πιο χαμηλές σήμερα από όσο ήταν λίγα χρόνια πριν; Έρευνα με το ίδιο ερώτημα που διεξήχθη στον Δήμο Αθηναίων το 2012 αποκαλύπτει ότι το ποσοστό εκείνων που θα εξέφραζαν ικανοποίηση ήταν το ίδιο, όμως το ποσοστό εκείνων που θα εξέφραζαν δυσαρέσκεια ήταν τότε χαμηλότερο από αυτό που καταγράφηκε στην Ερώτηση της (τρέχουσας) Εβδομάδας και το ποσοστό εκείνων που θα εξέφραζαν αδιαφορία ήταν υψηλότερο.
Παρότι η σύγκριση των ευρημάτων των δύο ερευνών δεν είναι εύκολη λόγω διαφορετικού πληθυσμού (η μία αφορούσε τον Δήμο Αθηναίων και η άλλη το σύνολο της χώρας) και μεθόδου συλλογής (η μία ήταν τηλεφωνική και η άλλη διαδικτυακή), είναι βάσιμο να ισχυριστούμε ότι η ανοχή για τη Χρυσή Αυγή μειώθηκε ελαφρώς σε σχέση με το 2012, ίσως κατά 20%-25%, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι τα ποσοστά ανοχής δεν παραμένουν ακόμα υψηλά. Η δράση της Χρυσής Αυγής ευθυγραμμίζεται με τις αξίες και τις προθέσεις σημαντικού τμήματος του εκλογικού ακροατηρίου και για αυτό δεν ωφελεί να ξορκίζουμε τη Χρυσή Αυγή χωρίς να προσπαθούμε για την αλλαγή του αξιακού συστήματος αυτού του τμήματος του κοινού.
17°
