Η πλατεία Συντάγματος τότε και τώρα

Ο τρόπος που αναμετάδωσε το συλλαλητήριο ο ΣΚΑΙ χθες ήταν αποκαρδιωτικός. Η καρδιά της Ελλάδας χτυπάει στο Σύνταγμα, ο συγκλονιστικός λόγος του Μίκη Θεοδωράκη, οι Έλληνες που κατέφτασαν από όλη την Ελλάδα για να διαδηλώσουν πως η Μακεδονία μας είναι μία και είναι ελληνική. Η πλατεία του Συντάγματος ξυπνούσε μνήμες της τότε πλατείας και ο ΣΚΑΙ συνέβαλε στο εθνικό ντοπάρισμα κατά το μέγιστο, για να στείλουμε το μήνυμα σε κάθε γωνιά του κόσμου. Στις πολιτικές αναλύσεις που ακολούθησαν, ωστόσο, φιλοξενήθηκαν δημοσιογράφοι και αναλυτές όπως ο Παντελής Καψής, ο Τάσος Τέλλογλου και άλλοι που έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους, μίλησαν με τη φωνή της λογικής, με πολιτική υπευθυνότητα και ρεαλισμό. Για όσους μπόρεσαν να τους ακούσουν μετά από το ντόπινγκ εθνικής περηφάνειας που είχε προηγηθεί. 

Για το συλλαλητήριο οι ευθύνες πέφτουν και στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της, καθώς από την πλευρά της επιχείρησε εξαρχής να διαχειριστεί ένα μείζον εθνικό ζήτημα μικροπολιτικά. Τώρα έχει περάσει σε ευθεία αντεπίθεση, ζητώντας πολιτική υπευθυνότητα, αλλά δεν είναι πειστική η άνεση με την οποία προσπαθεί να το υποβαθμίσει. Εύλογη η αμηχανία της, μια και πρώτη φορά βρέθηκε στο στόχαστρο της μαζικότητας μιας συγκέντρωσης.

Το συλλαλητήριο δεν ήταν του 1 εκατομμυρίου, αλλά η έκτασή του και η σημασία του δεν είναι αμελητέα. Αυτό που μπορούσε κανείς να δει στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ με τη live αναμετάδοση, πέρα από τα εθνικιστικά παραληρήματα των ομιλητών, ήταν όχι τόσο τους γραφικούς με τις φουστανέλες και τους φασίστες, αλλά το πλήθος του απλού κόσμου που ταξίδεψε από μακριά για να παρευρεθεί και να διαδηλώσει ειρηνικά. Η κυβέρνηση επιχείρησε να τονίσει τον εθνικιστικό χαρακτήρα του συλλαλητηρίου και επιμένει σε αυτόν. Παραγνωρίζοντας πως όλος αυτός ο κόσμος συγκεντρώθηκε για να βροντοφωνάξει ένα μεγάλο ΟΧΙ για το όνομα, όπως παλιότερα βροντοφώναζε ένα μεγάλο ΟΧΙ για τη λιτότητα –και τα δύο εξίσου ανεδαφικά. Ο εθνολαϊκισμός αυτή τη φορά διεμβόλισε εκ δεξιών του πολιτικού τόξου, ο καιρός της κάτω και της πάνω παλτείας όμως δεν είναι μακριά. Οι αναγνώσεις διαφέρουν. Όταν τα προηγούμενα χρόνια η πλατεία Συντάγματος γέμιζε υποκινούμενη από πολιτικό οπορτουνισμό ήταν από το σύνολο του λαού, τώρα η κυβέρνηση βρήκε να μετρήσει τα εκατομμύρια των πολιτών που δεν πήγαν στη συγκέντρωση για να βγει δικαιωμένη. Ακόμα κι όταν καιγόταν η Αθήνα πάλι η αγανάκτηση ήταν που τον έβγαζε στο δρόμο. Καταδικάζουμε ναι μεν αλλά.

Και τότε, όπως και τώρα, στιγμές εθνικού μεγαλείου και υπερηφάνειας ζούσε ο λαός. Όταν κατακρίνεις τον αντίπαλο για εθνολαϊκισμό και πολιτικό καιροσκοπισμό πρέπει να έχεις κάνει πρώτα αυτοκριτική στα δικά σου πεπραγμένα, και αυτή η κυβέρνηση επιδόθηκε με τρομερή επιτυχία και στα δύο. Κι όσοι δεν μπορούσαν να το δουν τότε, είχαν πολλές ευκαιρίες να το αντιληφθούν μετά. Για αυτό προκαλούν αμηχανία αντιδράσεις όπως αυτές.

 Ή και η ανάρτηση του υπουργού Εξωτερικών στο Twitter, που είχε προηγηθεί:

Το «Αλήτες - προδότες - πολιτικοί» στα σκαλιά του Κοινοβουλίου αντηχούσε και τα προηγούμενα χρόνια. Άλλα μέτρα και άλλα σταθμά. Για ηθική αυτουργία θα μπορούσαν να κατηγορηθούν πολλά στελέχη αυτής της κυβέρνησης για τα γιουρτώματα, τα λιντσαρίσματα, ακόμα και για τους νεκρούς της Marfin. Πήρε ποτέ κανείς κάποια ευθύνη για το φανατισμό και τη μισαλλοδοξία;

Παλιά ιστορία, μπορεί να πει κανείς. Ή μια από τα ίδια, με τους πρωταγωινιστές σε διαφορετικές θέσεις. Ο Μίκης είναι άλλοτε προδότης εθνικιστής και άλλοτε ήρωας ανάλογα με το αν είναι μαζί μας ή εναντίον μας. Στο μεταξύ, όσοι βρίσκονται στη μέση προσπαθούν να σταθούν όρθιοι απέναντι στον από παντού εκπορευόμενο εθνολαϊκισμό.