Η πρόταση ειναι απλή. Κάθε πόλη διαμορφώνει τη δική της στρατηγική για την κυριακάτικη αγορά της, ανάλογη της φυσιογνωμίας της. Οι πόλεις είναι η ώρα να αποκτήσουν πλέον στην πράξη έναν ουσιαστικό αυτοδιοίκητο χαρακτήρα. Το κράτος δεν μπορεί να παρεμβαίνει πια στην ανοιχτή σχέση καταστημάτων και πολιτών ή επισκεπτών, εμπορίου και κοινωνίας. Είναι βαθιά αναχρονιστικό. Δεν ειναι ανεκτό να καθορίζει με λεπτομέρεια ακόμη και τους δρόμους που θα μένουν ανοιχτά ή κλειστά τα μαγαζιά. Η κάθε πόλη μπορεί να καθορίσει αυτόνομα και υπεύθυνα τον τρόπο λειτουργίας της, ανάλογα με τον ιδιοχαρακτήρα της.
Η χώρα μας οφείλει επιτέλους να αναγνωρίσει τον υγιή, ελεύθερο ανταγωνισμό των δυνάμεων της αγοράς, με απόλυτο σεβασμό βέβαια της εργασίας. Η κρατική παρέμβαση όμως περιττεύει. Θίγει το αυτοδιοίκητο της πόλης, την αναπτυξιακή δυναμική, την τουριστική προοπτική. Εκθέτει την υποτιθέμενη πολιτική βούληση, περί ουσιαστικής διοικητικής αποκέντρωσης.
Ο χρόνος στη μετανεωτερική εποχή δεν σταματά ποτέ. Δεν υπάρχουν πράγματα που σταματούν τις Κυριακές. Ειναι και η Κυριακή μέρος της ζωής, για το καθένα με διαφορετικό τρόπο, βεβαίως. Οι ανοιχτές αγορές τις Κυριακές είναι μία δυνατότητα για τους σκληρά και καθημερινά εργαζόμενους και κυρίως για τους τουρίστες, αλλά και μία ζωντανή απόλαυση αστικής περιπατητικής ψυχαγωγίας για όλους.
Η πόλη, προσλαμβάνεται άλλωστε υπέροχα κυρίως από τους περιπατητές της. Τα ελκυστικά ισόγεια, και η γοητεια της αγοράς, είναι μέρος της αμφίδρομης επαφής πολης - πολίτη ή πόλης - τουρίστα και παίζουν και αυτά έναν καθοριστικό ρόλο, για την ανάγνωση της εμπειρίας μίας επίσκεψης, ενός ταξιδιού. Πολλές πόλεις της Ευρώπης στηρίζονται αποκλειστικά ή ισχυρά συμπληρωματικά στον τουρισμό της εμπορικής αγοράς. Η ελαχιστη τόνωση της τουριστικής υπεραξίας μίας πόλης, συμβάλλει καθοριστικά στο συλλογικό όφελος. Η Θεσσαλονίκη διατηρεί πάντα το ισχυρό χαρτί της βαλκανικής ενδοχώρας, των επισκεπτών της Τουρκίας, και του Ισραήλ, αλλα και εσωτερικά της ευρύτερης περιοχής της Βορείου Ελλαδος, σαν εμβληματικό ιστορικό και εμπορικό κέντρο, ως επίνειο της Μεσογείου.
Κάθε εμπορική δραστηριότητα δημιουργεί νέο τζίρο και νέες θέσεις εργασίας. Το αμφισβητούν μόνο όσοι αδυνατούν να καταλάβουν τους απλούς νόμους της αγοράς. Οι εμπορικές αγορές των σύγχρονων πόλεων –δεν είναι ένας ακόμη– αλλά ο κρίσιμος κινητήριος μύθος τους, μία εκ βαθέων αυτοαφήγηση. Η Τσιμσική και η Oxford street, για παράδειγμα, δεν δικαιούνται να κλείνουν ολοσχερώς, όπως ακριβώς δεν κλείνουν τα λεωφορεία, τα ΤΑΧΙ, τα εστιατόρια, τα καφέ, τα ζαχαροπλαστεία, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια σε ολόκληρο τον κόσμο. Εάν κλείσουν όλα αυτά κατεδαφίζεται ο υπαρξιακός πυρήνας της πόλης. Είναι μία ορθολογική συμφωνία επί της αρχής, ότι οι εργαζόμενοι όλων των επιχειρήσεων δουλεύουν, έτσι ώστε, να μεγιστοποιείται η συλλογική ευημερία όλων. Από την άλλη η περιφρούρηση των εργασιακών σχέσεων είναι αδιαπραγμάτευτο στοιχείο. Και αυτό πραγματικά ειναι μία αρμοδιότητα και υποχρέωση του κράτους. Εδώ πρεπει να επικεντρώσει η κεντρική κυβέρνηση.
Στον αντίλογο αυτών αναπτύσσονται δύο άκαμπτες λογικές, εκπροσωπώντας αντίστοιχα δύο αρχαϊκά ιδεολογήματα. Το υπερσυντηρητικό, όπως διατυπώθηκε κάποτε απο μία αναπάντεχη προσωρινή απόφαση των δικαστηρίων, που αναφερόταν «στην άσκηση της θρησκευτικής λατρείας», σαν η ανθρώπινη εσωτερικότητα της πίστης να συσχετίζεται με την ημέρα, και το μονίμως αμυντικό και καχύποπτα συντεχνιακό, που εικάζει με βεβαιότητα και προκαταβολικά ότι δε θα πληρωθούν οι εργαζόμενοι των Κυριακών, σαν το πρόβλημα της μαύρης ή ανασφάλιστης εργασίας να σχετίζεται με την ημέρα ή ακόμη σαν να μην είναι εκατοντάδες οι επιχειρήσεις που δουλεύουν όλη την εβδομάδα, περιστρέφοντας με βάρδιες το προσωπικό τους ανάλογα.
Η αγορά, όπως και η οικονομία, είναι ψυχολογία. Πέραν βέβαια των ψυχολογικών προσεγγίσεων, και ίσως πέραν και της πολιτικής όλων των σύγχρονων πόλεων, που δουλεύουν σε «φουλ - τάιμ» ρυθμούς, μεγιστοποιώντας τα οφέλη του τουρισμού, ας δούμε το θέμα και με την ψυχρή λογική των αριθμών. Αναγνωρίζοντας έστω ότι 10.000 ανοικτά εμπορικά καταστήματα επι 40 Κυριακές, για παράδειγμα, δημιουργούν 400.000 ανθρωποημέρες νέων θέσεων εργασίας, σε μια πόλη μίας χώρας που χειμάζεται απο την ανεργία, δεν θα ήταν μάλλον γεγονός ευκαταφρόνητο. Στο κάτω - κάτω, η πρόταση είναι ο καθένας να μπορούσε να ανοίγει προαιρετικά. Το εμπόριο και η αγορά είναι η μήτρα της φιλελευθερης προσέγγισης της ζωής. Μιας προοδευτικά και κοινωνικά φιλελεύθερης ανάγνωσης που τόσο έχει υποτιμηθεί στην Ελλάδα, και που συστηματικά αλλοιώνεται, στο όνομα στρεβλών ιδεολογικών και νοηματικών παρεξηγήσεων.
Σε μία σύγχρονη εποχή, σε έναν ανοιχτό κόσμο οι πόλεις διαμορφώνουν την πολιτική που τους ταιριάζει. Οι συντελεστές της αγοράς αυτορυθμίζονται και βρίσκουν σημεία ισορροπίας στη βάση του συλλογικού συμφέροντος. Τείχη και περιορισμοί περισσεύουν, αναχαιτίζουν τη δημιουργική αυτοαναφορά, την ελευθερία της εξέλιξης.
21°
