Αν κάποιος επιχειρούσε να διδάξει σε ένα Πανεπιστήμιο τον ιδεατό τύπο του κρατισμού, θα έπρεπε, για την πληρότητα των νοημάτων και την παιδαγωγική αξία της περίπτωσης, να μιλήσει για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Το πολιτικά χαρακτηριστικά και τη διαδρομή του.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε στην Ελλάδα ο εκφραστής της αντίληψης ότι στο κράτος συμπυκνώνεται η υπόσταση μιας κοινωνίας. Το κράτος εκφράζει την οντότητά της. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μόνο με το κράτος και διά του κράτους μπόρεσε να «συναντηθεί» με την κοινωνία.
Αδυνατούσε να κατανοήσει την εσωτερική δυναμική της και τη διαλεκτική της υπόσταση. Και φυσικά, μέσα από όλες τις εκδηλώσεις και τη συνολική δημόσια στάση του, αποστρεφόταν το αίτημα της ελευθερίας. Αυτή η αποστροφή, ίσως αδυναμία κατανόησης, ίσως συνειδητή επιλογή αυτάρεσκης επιβολής, αποτελεί κατά τη γνώμη μου το διαχρονικό γνώρισμά του.
Από την άλλη πλευρά, η Αριστερά στην Ελλάδα, ακόμη και όταν απομακρύνθηκε από σταλινικά πρότυπα, δεν μπόρεσε να ξεφύγει από την αντίληψη της αναγόρευσης του κράτους σε κεντρικό και καθοριστικό συντελεστή των κοινωνικών λειτουργιών και εκδηλώσεων.
Σε αυτό τον τόπο, η κοινωνία έγινε αιχμάλωτη του κράτους. Και τους πικρούς καρπούς αυτής της αιχμαλωσίας γευόμαστε σήμερα. Δεξιά και Αριστερά στην Ελλάδα συναντήθηκαν στο βωμό της λατρείας του κράτους. Έτσι, αναπέμπουν και σήμερα, σαν αφοσιωμένοι ιερείς μιας κοινής θρησκείας, παρόμοιους δοξαστικούς ύμνους.
Προς τι λοιπόν, τα ερωτήματα και οι απορίες, επειδή ο κ. Τσίπρας θα συναντηθεί με το φάντασμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή;
20°
