Πάνω από τους μισούς βουλευτές που εξελέγησαν με το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν δεν είχαν ποτέ στη ζωή τους επαφή με τα κομματικά θερμοκήπια. Δεν γνωρίζουν να ομιλούν την κοινοβουλευτική διάλεκτο, ούτε πως έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν «γραφείο με κρεβάτι» στη Βουλή για να ξεκουράζονται. Είναι εκτός πολιτικού συστήματος. Πριν από ένα χρόνο, όταν ο σημερινός πρόεδρος έβαζε μπροστά τις μηχανές, στήθηκαν σε κάθε γωνιά της Γαλλίας επιτροπές πρωτοβουλίας. Η κοινωνία των πολιτών πλαισίωσε αυτές τις επιτροπές. Επαγγελματίες, καθηγητές, δάσκαλοι, γιατροί και δικηγόροι, επιστήμονες κάθε τομέα, απλοί άνθρωποι με συλλογική συνείδηση και προσωπική - ατομική ευθύνη. Βεβαίως και στήθηκαν μηχανισμοί ελέγχου όσον αφορά την εγγραφή μελών και στη συνέχεια ως προς την επιλογή υποψηφίων για το βουλευτικό αξίωμα. Το σχέδιο αυτό λειτούργησε ως φαινόμενο πλημμυρίδας. Φτάσαμε στις βουλευτικές εκλογές. Το «σύστημα Μακρόν» κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία. Περίπου το 60% με 70% των υποψηφίων προέρχονταν από τον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Όχι το θερμοκήπιο του σοσιαλιστικού κόμματος. Αλλά από την κοινωνία. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Μία πρωτόγνωρη ανανέωση του πολιτικού προσωπικού. Μία αναγκαστική λόγω εκλογικής κατάρρευσης αναδόμηση εκ βάθρων των παραδοσιακών σχηματισμών. Μία έντονη παρουσία στην Εθνοσυνέλευση μιας διαφορετικής ποιότητας ανθρώπων που δεν είναι επαγγελματίες πολιτικοί, προέρχονται από την κοινωνία και δεν επικοινωνούν με κλισέ και συνθήματα. Αυτό στην πολιτική καθομιλουμένη αποκαλείται Ανατροπή.
Κανείς δεν μπορεί να ξέρει εάν ο γάλλος «Ζαν Λυκ», αντίστοιχος του έλληνα «Κώστα», ή η «Μισέλ», αντίστοιχη της «Κατερίνας», θα πετύχουν στο νέο ρόλο που τους επιφύλασσε η πολιτική εξέλιξη στη Γαλλία. Αυτό που με σιγουριά μπορεί να αναγνωρίσει ο παρατηρητής είναι πως πολύ σπάνια στις συστηματοποιημένες μεταπολεμικές κοινωνίες της Ευρώπης συμβαίνει μία τόσο βαθιά αναδιάρθρωση του πολιτικού προσωπικού. Θα έλεγε κανείς πως με καθυστέρηση δεκαετιών συνέβη στη γαλλική κοινωνία κάτι που λογικά θα έπρεπε να έχει καταγραφεί μία δεκαετία μετά τον Μάη του ’68. Μία σαρωτική αλλαγή των κανόνων και των συμπεριφορών στη γαλλική πολιτική ζωή. Δεν συνέβη τότε παρά μόνο σε επίπεδο κοινωνίας. Τα κομματικά θερμοκήπια εξακολούθησαν να παράγουν την τακτική συγκομιδή στελεχών σύμφωνα με νόρμες και καλούπια που οι κομματικοί μηχανισμοί επέβαλαν. Στο σοσιαλιστικό θερμοκήπιο της δεκαετίας του ’70 και του ’80 συγκροτήθηκε μία άτυπη αριστερή πτέρυγα με βασική επιρροή αυτή του Ροκάρ και λιγότερο του Σεβενεμάν. Ο πολύ νεαρός τότε και επιμελής λόγιος, αλλά πρακτικά τεχνοκράτης, Εμανουέλ επηρεάστηκε από το ρεύμα Ροκάρ. Στην ανώτατη σχολή που φοίτησε αντελήφθη πως οι σύγχρονες κοινωνίες αλλάζουν μόνον κατόπιν μεθοδευμένου «εισοδισμού» στον πυρήνα της πολιτικής δραστηριότητας. Η πολιτική ασκείται όπως ακριβώς ένας πόλεμος. Χρειάζεται στράτευμα, μεσαία και ανώτατη ηγεσία, επιμελητεία, εφεδρείες, αλλά πάνω απ’ όλα καλό ηθικό και καλό σχέδιο. Διότι ο Κλάουζεβιτς είναι παρών στον τρόπο σκέψης της σημερινής πολιτικής ηγεσίας της Γαλλίας. Όχι τόσο το «De la Guerre» όσο η ανάλυση των εκστρατειών του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, η καταγραφή των λαθών και των πλεονεκτημάτων του.
Γιατί γράφονται όλα τα παραπάνω; Για έναν και μοναδικό λόγο. Τα επόμενα στάδια έκφρασης μιας σύγχρονης πολιτικής σκέψης και συμπεριφοράς των δυτικών κοινωνιών ως απάντηση στο μοντέλο ανισοτήτων που έχει επιβληθεί από το σύστημα της παγκόσμιας κατανομής εργασίας θα είναι η επαναφορά των κοινωνιών στο προσκήνιο της Ιστορίας και όχι στη σκιά της. Ζούμε στη φάση της «ψηφιακής μετάβασης», της «Transition Numerique» σε καθεστώς παγκοσμιοποιημένης οικονομίας αλλά με βασικό στοιχείο τον ενεργειακό παράγοντα, που παράλληλα με την ψηφιακή επανάσταση αποτελούν τα κλειδιά της σύγχρονης οικονομικής δραστηριότητας. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο Πικετί με θάρρος περιέγραψε τα αδιέξοδα που προκαλούνται και «μέτρησε» το τίμημα. Περιέγραψε την κρίση κέρδους στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία. «Μέτρησε» και τις μεταβλητές που προσδιορίζουν την κατάσταση «Μη πολέμου» αλλά παρατεταμένου αδιεξόδου που βιώνει ο σύγχρονος κόσμος. Τι μένει λοιπόν; Ο προσδιορισμός του μοντέλου της «Αλληλέγγυας Οικονομίας», του εργαλείου δηλαδή που θα επιτρέψει στις αναπτυγμένες κοινωνίες κατά αρχάς και στη συνέχεια στις αναπτυγμένες οικονομίες να τιθασεύσουν τις εσωτερικές και τις διεθνείς ανισότητες, που είναι και το πανθομολογούμενο καρκίνωμα το οποίο προκαλεί τα σημερινά οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα. Τα μεγέθη είναι μετρήσιμα και τεχνοκρατικά απολύτως αξιόπιστα. Ο μόνος τρόπος να υιοθετηθεί αυτή η νέα νοοτροπία είναι η εισαγωγή στο πολιτικό και άρα το κυβερνητικό γίγνεσθαι των αναπτυγμένων κοινωνιών της Κοινωνίας των Πολιτών.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με εμάς; Απόλυτη. Η ελληνική κοινωνία ζει το δραματικό φινάλε του αναχρονιστικού Κοτζαμπασιμού που διοικεί τη χώρα από το 1826 έως σήμερα με παραλλαγές και εκδοχές. Η κρίση του 2010 είναι η θερμοκοιτίδα όπου αναμοχλεύονται τα στοιχεία τα οποία καθόρισαν την ιστορική πορεία του τόπου κυρίως από την Επανάσταση του Γουδή έως και τη Μεταπολίτευση. Έφτασε η ώρα... ή μάλλον η ιστορική περίοδος που διανύουμε απαιτεί τη διαμόρφωση ενός νέου «κοκτέιλ» πολιτικής χημείας. Λόγω σαρωτικής ανεπάρκειας του σημερινού πολιτικού προσωπικού εκτός ελαχίστων και φευ... συγκεκριμένων εξαιρέσεων, η μόνη πηγή άντλησης νέου πολιτικού προσωπικού είναι η Κοινωνία των Πολιτών. Αυτό τρομάζει το πολιτικό σύστημα, που γνωρίζει να διοικεί μέσω μιας πεπατημένης: Πολιτική - Θεσμικός Υπόκοσμος - Δημόσιο Κράτος - Κρατικοδίαιτη Οικονομία - Ομφαλοσκοπική Παιδεία - Αναξιόπιστη Δικαιοσύνη. Υπήρξαν παρενθέσεις και οραματικές περίοδοι. Για λίγο. Ο ιστορικός Κοτζαμπασισμός πάντα επικρατούσε με άνεση στο τέλος για να επιβάλει νέους κύκλους.
Αυτός ο ιστορικός συρμός πάνω σε προκαθορισμένες ράγες είναι ήδη καταδικασμένος. Η ελληνική κοινωνία βιώνει τους σπασμούς ενός συστήματος που δεν μπορεί να ανασάνει. Ασφυκτιά μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που αλλάζει. Αργά ή γρήγορα αλλά λόγω ανάγκης, κάποια πολιτική πρωτοβουλία θα στραφεί στη δεξαμενή που μόνον αυτή μπορεί να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό διότι ακριβώς δεν αποτελείται από παράγωγα κομματικών θερμοκηπίων. Η Κοινωνία των Πολιτών. Τώρα μας φοβίζει η προοπτική. Αύριο θα μας ανακουφίσει.
18°
