«Οι περισσότεροι τους φωνάζουν γύφτους. Άλλοι τους λένε τσιγγάνους», γράφει ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για τους Ρομά. Μια κοινωνία που γνώρισε από κοντά με την παλιότερη ιδιότητά του, αυτή του δημοσιογράφου.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης συνεχίζει: «Κάποτε οι μελετητές μάλωναν για την καταγωγή τους. Η γλώσσα τους όμως έλυσε τον γρίφο. Η Ρομανί μας οδηγεί στη βορειοδυτική Ινδία.
Φανταστείτε το! Ένα ατέλειωτο καραβάνι διασχίζει το σημερινό Πακιστάν, το Αφγανιστάν, την Περσία και λίγο πριν την Τουρκία σκορπά.
Κάποιοι επιλέγουν την Αίγυπτο. Για πολλούς πρώτος σταθμός είναι η Ελλάδα. Και για άλλους η Ρουμανία και η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Ισπανία, τα νησιά της Βρετάνης, η Σκανδιναβική Χερσόνησος.
Από το 1.000 μ.Χ έως το 1.500 μ.Χ., τα εκατομμύρια των τσιγγάνων σκορπίζουν.
Σήμερα τους λέμε Ρομά. Και αυτοί μας λένε γκατζέ. Ξένους δηλαδή.
Οι κλειστές κοινωνίες των Ρομά, διέσωσαν τη μουσική στην Ευρώπη, λένε οι ειδικοί. Το Φλαμένκο στην Ισπανία, τα κρουστά στα Βαλκάνια, το κλαρίνο στην Ελλάδα. Οι βασιλιάδες τους κυνήγησαν, η Ιερά Εξέταση τους έκαιγε, ο Τσαουσέσκου τους υποχρέωνε σε στείρωση και στο Άουσβιτς υπήρχε ειδικό τμήμα γι’ αυτούς. Και η 8η Απριλίου ορίστηκε ως παγκόσμια ημέρα για τους Ρομά.
Έζησα πολλά χρόνια με τους τσιγγάνους. Τους φωτογράφιζα, κάναμε μαθήματα, φτιάχναμε εκπομπές, ανάβαμε φωτιές, στήναμε γλέντια αλλά και διαμαρτυρίες.
Και για να σας βοηθήσω, παραθέτω εδώ μόνο ασπρόμαυρες εκδοχές από τη ζωή τους (στην τελευταία φωτογραφία είμαι και εγώ – ανάμεσα στα παιδιά της Λαϊκής Επιμόρφωσης στην Αγία Βαρβάρα).
Στο protagonistes.gr θα βρείτε τις εκπομπές αλλά και πολλές φωτογραφίες από τον καιρό των δικών μου τσιγγάνων».
18°
