Αν φτάσει κανείς στο λιμάνι του Πειραιά, στο Σταθμό Λαρίσης ή στο ΚΤΕΛ του Κηφισού, θα συναντήσει ταξιτζήδες μακριά από τα αυτοκίνητά τους να ψαρεύουν πελάτες. Αν κάνει το λάθος και τους ακολουθήσει, θα βρεθεί εγκλωβισμένος σε ένα ταξί όπου θα περιμένει να μαζέψει ο ταξιτζής κι άλλους επιβάτες που να πηγαίνουν προς την ίδια κατεύθυνση. Θα φθάσει στον προορισμό του, όχι από την πιο σύντομη διαδρομή αλλά από εκείνη που βολεύει τον οδηγό για τη διανομή των πελατών.
Αυτό που σήμερα είναι η εξαίρεση, μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν ο κανόνας. Ο επιβάτης των ταξί ήταν ένα είδος ομήρου. Ήταν υποχρεωμένος να ανεχτεί τις πολλαπλές μισθώσεις, τη δυνατή μουσική, τον καπνό, την βρωμιά, την αγένεια. Συχνά, εκτός από τα παραπάνω, αντιμετώπιζε και τις υπερβολικές χρεώσεις.
Τα πράγματα άλλαξαν όταν εμφανίστηκε η εφαρμογή taxibeat. Εκτός από την ευκολία εύρεσης ταξί, ο πελάτης απέκτησε δύο σημαντικές δυνατότητες. Μπορεί να επιλέγει και να αξιολογεί. Το ταξί απέκτησε ταυτότητα και η συμπεριφορά του οδηγού βαθμολογείται μαζί με την κατάσταση του οχήματος. Οι επιβάτες επιλέγουν τους οδηγούς με υψηλή αξιολόγηση και οι οδηγοί έχουν κίνητρο να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Το επάγγελμα παραμένει κλειστό, όμως ο ανταγωνισμός άρχισε να λειτουργεί. Όχι στο επίπεδο των τιμών, αλλά στην παροχή των υπηρεσιών. Η αξιολόγηση του κάθε πελάτη βοηθάει τη δυνατότητα επιλογής των άλλων πελατών. Η επιλογή αναγκάζει τους επαγγελματίες να βελτιωθούν, αν δεν θέλουν να βρεθούν στο περιθώριο του επαγγέλματος.
Για πολλά χρόνια οι Έλληνες καταναλωτές δεν είχαν τη δυνατότητα επιλογής σε βασικούς τομείς της οικονομίας. Υπήρχαν κρατικά μονοπώλια τα οποία παρείχαν κακές υπηρεσίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι τηλεπικοινωνίες και οι αεροπορικές μεταφορές. Θεωρούσαμε δεδομένο τον συνδυασμό υψηλών τιμών και κακών υπηρεσιών και πολλοί πίστευαν την κινδυνολογία πολιτικών και συνδικαλιστών για τα κακά που θα μας βρουν αν στερηθούμε τη σιγουριά των κρατικών μονοπωλίων.
Στη σημερινή Ελλάδα υπάρχει ένα αγαθό πολύ πιο πολύτιμο από τη χρήση των ταξί, που η κατάστασή του θυμίζει τους απαράδεκτους ταξιτζήδες των περασμένων χρόνων. Πρόκειται για την εκπαίδευση. Όποιος δεν έχει τη δυνατότητα να πάει σε ιδιωτικό σχολείο χάνει κάθε δυνατότητα επιλογής. Αν του τύχει καλό σχολείο με ευσυνείδητους εκπαιδευτικούς, έχει καλώς. Αν όμως του τύχει ένα σχολείο με κατεστραμμένες υποδομές και κυρίως με αδιάφορους διδάσκοντες, δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να αποφύγει τη μοίρα του.
Είναι φανερό ότι όσο πιο φτωχή είναι μια οικογένεια, τόσο πιο εκτεθειμένη είναι στις συνέπειες της κακής εκπαίδευσης. Όποιος έχει χρήματα μπορεί να αναπληρώσει τις ελλείψεις του σχολείου με φροντιστήρια και ιδιαίτερα. Τα φτωχά παιδιά θα πρέπει να αρκεστούν στο δημόσιο σχολείο. Μόνο όσα έχουν μεγάλη θέληση και χαρίσματα μπορούν να προχωρήσουν, τα υπόλοιπα κινδυνεύουν να ξεκινήσουν τη ζωή χωρίς εφόδια και να καταδικαστούν στη μόνιμη φτώχεια.
Στη Σουηδία αποφάσισαν να δώσουν την ευκαιρία στις οικογένειες να διαλέξουν το σχολείο των παιδιών τους. Για κάθε μαθητή υπάρχει ένα κουπόνι που αντιστοιχεί στη δημόσια δαπάνη για την εκπαίδευσή του και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Το κουπόνι δίνει και στους φτωχούς τη δυνατότητα της επιλογής, την οποία είχαν μόνον οι εύποροι. Κανείς δεν υποχρεώνεται να παραμείνει σε σχολείο δεύτερης κατηγορίας.
Το κουπόνι της εκπαίδευσης κάνει κάτι που κάνει και το taxibeat. Παρέχει τη δυνατότητα να αποφασίσεις πού θα δώσεις τα χρήματά σου (ή τους πόρους του κράτους που προορίζονται για σένα), ώστε να μη μπορεί κανείς να σε εγκλωβίσει και να σε αναγκάσει να πληρώνεις για κακές υπηρεσίες.
Βέβαια, όλα αυτά ακούγονται σε πολλούς σαν νεοφιλελεύθερες αναλγησίες. Ενώ το να καταδικάζονται οι φτωχοί στην κακή εκπαίδευση και στην αναπαραγωγή της φτώχειας είναι, υποτίθεται, σοσιαλιστικό και κοινωνικό δίκαιο. Με μαθητές και γονείς ομήρους της νοοτροπίας του βολέματος και της καθυστέρησης. Σαν τους επιβάτες των ταξί, πριν το taxibeat.
19°
