Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήµης στο πανεπιστήµιο Yale Στάθης Καλύβας γράφει εύστοχα σχόλια με μορφή σύντομων παρατηρήσεων για την εμπειρία του (μας) γύρω από το φαινόμενο του λαϊκισμού στην Ελλάδα, που αναρτά αυτές τις μέρες στο τουίτερ. Το ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως σημειώνει ο ίδιος, είναι οι αντιδράσεις των αναγνωστών των τουίτς αυτών (και είναι πολλοί): τα ίδια ισχύουν, γράφουν, στη Νιγηρία, τη Πολωνία, την Βρετανία, τις Φιλιππίνες, τη Βενεζουέλα κ.λπ. και βέβαια στις ΗΠΑ. Ο Απόστολος Δοξιάδης μετέφρασε κάποια από αυτά, προσθέτοντας στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook:
«Εδώ και τρεις μέρες, ο Stathis Kalyvas άρχισε να ανεβάζει στο Τwitter πράγματα που, όπως λέει, έμαθε από την Ελλάδα: “Things I learned from Greece”. Το γεγονός ότι τα αναπαρήγαγε η J. K. Rowling, γνωστή –εκτός από τον Χάρι Πότερ!– και για τη μάχη της κατά του Brexit, και του λαϊκισμού γενικότερα, τους έδωσε τρομερή δημοσιότητα. Mεγάλοι ιστορικοί, όπως ο Simon Schama και η Anne Applebaum, όπως και δεκάδες σημαντικοί διεθνείς αναλυτές τα παρακολουθούν και τα αναπαράγουν. Aλλά μη τα διαβάσετε γι’ αυτό. Διαβάστε τα για αυτό που μας δίνουν. Με λίγα λόγια, μια καταλυτική ανατομία των λαϊκιστών».
1. H αβυσσαλέα ανικανότητα των λαϊκίστικων κυβερνήσεων δημιουργεί τη λανθασμένη πεποίθηση ότι δε θα κρατήσουν πολύ.
2. Για μεγάλο διάστημα νομίζεις ότι έχεις δει τα χειρότερα. Αλλά ακόμη δεν έχεις δει τίποτε.
3. Πράγματα που σου φαίνονται εντελώς φρικιαστικά, κάποιοι, ίσως και η πλειοψηφία, τα χειροκροτούν.
4. Προσπαθώντας να αξιολογήσεις τη δράση μιας λαϊκίστικης κυβέρνησης, είναι πολύ δύσκολο να αποφασίσεις αν αυτά που κάνουν δείχνουν απλή ανικανότητα ή προκύπτουν από κάποιο σκοτεινό σχέδιο.
5. Mια λαϊκίστικη κυβέρνηση είναι ιδανική για να επανανομιμοποιήσει τους «παλιούς πολιτικούς». Φτάνει να επιβιώσει η χώρα στο μεταξύ.
6. Ο καλύτερος τρόπος για να ενισχύσεις τη λαϊκιστική ρητορική και τους λαϊκιστές υποψήφιους είναι να απευθυνθείς στους ειδικούς για να δείξουν γιατί έχουν άδικο.
7. Τα λαϊκίστικα κόμματα είναι κινήματα διαμαρτυρίας. Συχνά θέτουν τα σωστά ερωτήματα. Αλλά δεν διαθέτουν ούτε τις απαντήσεις, ούτε καν τα στοιχεία για το πως αυτές θα προκύψουν.
8. Οι λαϊκιστές κερδίζουν κατηγορώντας τις «ελίτ» για διαφθορά. Αλλά μόλις πάρουν την εξουσία τις ξεπερνούν σε διαφθορά.
9. Οι λαϊκίστικες κυβερνήσεις δε θα πέσουν επειδή τα πάνε χάλια. Μπορεί να παραμείνουν στην εξουσία, αν η αντιπολίτευση παραμείνει ανοργάνωτη.
10. Επειδή οι λαϊκίστικες κυβερνήσεις δεν έχουν να επιδείξουν επιτεύγματα, κατασκευάζουν πόλωση, διχασμό και μίσος.
11. Ο χειρότερος εχθρός των αντιπάλων του λαϊκισμού είναι η πεποίθηση ότι «δεν πάει άλλο, έπιασαν πάτο».
12. Η πιο ανησυχητική διαπίστωση είναι πως το τέλος του λαϊκισμού ενδέχεται να περνάει μέσα από μια μεγάλη καταστροφή.
13. Τα πιο συνηθισμένο όπλο των λαϊκιστών κατά των αντιπάλων τους, στην Ελλάδα είναι η κατηγορία «Δεν είστε αρκετά Έλληνες».
14. Είναι λάθος να θεωρεί κάποιος πως ο κόσμος θα στραφεί εναντίον μιας λαϊκίστικης κυβέρνησης με το που φανεί πως απέτυχε να εκπληρώσει τους στόχους της…
15. …αλλά είναι εξίσου λάθος να θεωρεί πως ο κόσμος θα υποστηρίζει μια λαϊκίστικη κυβέρνηση στο διηνεκές, ανεξάρτητα από την απόδοσή της.
Τα τελευταία βιβλία του Σ.Κ.: «Πού είμαστε και πού πάμε;» (Μεταίχμιο, 2016), το συλλογικό «Εμφύλια πάθη», (Μεταίχμιο, 2016, 2017) και «Καταστροφές και θρίαμβοι», (εκδ. Παπαδόπουλος, 2015)
Διαβάστε τη συνέντευξη του Στάθη Καλύβα στην Αγγελική Μπιρμπίλη.
