Χαίρομαι που στη σημερινή μας συνάντηση, ανάμεσα σε όλους εσάς που μας τιμάτε με την παρουσία σας, έσφιξα με συγκίνηση το χέρι τόσων παλιών φίλων και συντρόφων από τα ωραία χρόνια της αριστεράς, από τα χρόνια της ωραίας αριστεράς. Και χαίρομαι που είμαστε τόσοι πολλοί που πιστεύουμε στο σημαντικό ρόλο μιας μεγάλης ενωμένης προοδευτικής παράταξης στην εξισορρόπηση του πολιτικού σκηνικού και στην χάραξη της αναπτυξιακής ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.
Ξεκινώντας μια καινούργια προσπάθεια δεν μπορεί παρά να γυρίσουμε το κεφάλι προς τα πίσω, να αξιοποιήσουμε την πείρα που έχει συσσωρευτεί, να αποφύγουμε τα λάθη που έγιναν.
Κι αυτό χρειάζεται πολύ περισσότερο στην περίπτωσή μας, αφού οι εμπειρίες από προηγούμενες ανάλογες προσπάθειες είναι περισσότερο αρνητικές και τα λάθη πολλά και μεγάλα.
Χρειάζεται βέβαια στις πρωτοβουλίες μας να παίρνουμε υπ’ όψη μας τις συνθήκες μέσα στις οποίες ξεδιπλώνονται. ιδιαίτερα σήμερα που η πρωτοφανής και πολύχρονη κρίση σε συνδυασμό με την εξουσία της «πρώτη φορά αριστερά» έχουν δημιουργήσει ένα νέο, πρωτοφανώς δυσμενές περιβάλλον.
Πολύς λόγος έχει γίνει για τις αιτίες που απέτυχε τελικά η πρωτοβουλία των «58» παρά το μεγάλο ενθουσιασμό και τις προσδοκίες που δημιούργησε όταν εκδηλώθηκε.
Θέλω να αναφερθώ στις πιο βασικές, κατά τη γνώμη μου, αιτίες.
· Η έλλειψη αποφασιστικότητας και διαθεσιμότητας από την πλευρά των προσωπικοτήτων που ηγήθηκαν. Είναι άλλο να μπαίνεις μπροστά για την υλοποίηση ενός σχεδίου και άλλο να το εξαγγέλλεις και να καλείς άλλες δυνάμεις «να τα βρουν» και να υλοποιήσουν το στόχο.
· Η αιώνια και αγιάτρευτη αιτία των μικροκομματικών συμφερόντων και των αρχηγικών βλέψεων. Είναι διαφορετικό πράγμα να έχει κάποιος τη φιλοδοξία να ηγηθεί, και άλλο να μην διανοείται να είναι άλλος αρχηγός.
· Η πιο σημαντική βέβαια αιτία ήταν η έλλειψη πολιτικού στίγματος και σαφούς προσανατολισμού. Είναι πια φανερό ότι τα γενικόλογα συνθήματα – ευχολόγια δεν οδηγούν πουθενά. Είναι ωραίο «να είμαστε όλοι μαζί». Αλλά όλοι μαζί για να πάμε πού; Το «όλοι μαζί» έχει έννοια μόνο όταν μιλάμε για την υλοποίηση ενός συγκεκριμένου σχεδίου εξόδου από την κρίση, όταν μιλάμε για μια αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, όταν μιλάμε για μια Ελλάδα κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής ομοσπονδιακής προοπτικής. Είναι ωραίο το «ενωμένη κεντροαριστερά», αλλά ενωμένη για να κάνει τι; Γιατί κεντροαριστερά είναι και αυτή που διεκδικεί σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ με τη συνδρομή, δυστυχώς, και των Ευρωπαίων σοσιαλιστών.Η χώρα ωστόσο έχει ανάγκη από μια κεντροαριστερά που να προτείνει και να αγωνίζεται για τις μεγάλες αλλαγές και τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να αλλάξει σελίδα.
· Το συμπέρασμα εξάλλου από την εμπειρία της «Ελιάς» ήταν, για μια ακόμα φορά, ότι η τακτική των «λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων» δεν έχει προοπτική. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: οι λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις έβαλαν πλάτη για μια ομολογουμένως καλή εκλογική επίδοση, που δεν έχει επαναληφθεί από τότε, και σε συνέχεια διαλύθηκαν… ησύχως έχοντας εκπληρώσει το ρόλο τους.
Αναλαμβάνοντας αυτή τη νέα πρωτοβουλία που ξεκινάει ουσιαστικά σήμερα, είναι πολύ σπουδαίο να μην επαναλάβουμε τα προηγούμενα σφάλματα. Πολύ περισσότερο που τα αδιέξοδα της χώρας έχουν πολλαπλασιαστεί και η επερχόμενη ακραία πόλωση δεν παρέχει την πολυτέλεια της ατέρμονης συνέχισης ενός διαλόγου χωρίς αποτέλεσμα.
Τα λάθη που προανέφερα μπορούν να αποφευχθούν με πολύ συγκεκριμένους τρόπους:
· Οι αναλαμβάνοντες αυτήν την πρωτοβουλία θα πρέπει να καλέσουν τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις να συμβάλουν στην εκ του μηδενός και σε ισότιμη βάση συνδιαμόρφωση ενός νέου φορέα του προοδευτικού κέντρου.
· Η ανάδειξη του αρχηγού δεν μπορεί να προσυμφωνηθεί ούτε να είναι αποτέλεσμα διαγωνισμού μηχανισμών. Όσοι και όσες εγγραφούν ως μέλη του νέου κόμματος, θα κληθούν να επιλέξουν το νέο ηγέτη μεταξύ των υποψηφίων.
· Το πόρισμα των θέσεων που επεξεργάστηκε η κοινή επιτροπή, ολόκληρου του χώρου, για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις αποτελεί μια στέρεα πολιτική βάση. Θα πρέπει ωστόσο και το πολιτικό στίγμα να είναι σαφές. Δεν θέλουμε να φτιάξουμε ένα κόμμα που θα προσπαθεί συνεχώς να επιβεβαιώσει με τη μεζούρα τις ίσες αποστάσεις του από τις δυνάμεις του δικομματισμού. Θέλουμε ένα κόμμα που θα μετράει την απόσταση που χωρίζει τη χώρα από την έξοδο από την κρίση και θα αγωνίζεται να την μικρύνει. Αυτό θα καθορίσει τις πολιτικές του και τις συμμαχίες του.
· Και, τέλος, δεν μπορεί να γίνεται πλέον λόγος για «λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις». Οι δημοκρατικές προοδευτικές δυνάμεις της χώρας και οι πολίτες που το επιθυμούν θα συμμετάσχουν στο εγχείρημα σε ισότιμη βάση αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους απέναντι στο μέλλον της χώρας.
Η προσπάθεια για την συγκρότηση του νέου φορέα, αν θέλουμε να στεφθεί από επιτυχία, πρέπει να είναι από όλες τις πλευρές ειλικρινής και να μην στοχεύει, για μια ακόμη φορά, στην αλληλο-επίρριψη των ευθυνών μιας πιθανής αποτυχίας. Ούτε και μπορεί η όποια αντιπαράθεση να γίνεται με όρους φτηνού λαϊκισμού και επικοινωνιακών κόλπων.
Ψάχνουμε γι΄ αυτά που μπορούν να μας ενώσουν σε μια μελλοντική πορεία, και όχι για όσα τυχόν μας χώρισαν στο παρελθόν σε συλλογική ή προσωπική βάση. Ο καθένας έχει την δική του ξεχωριστή πολιτική διαδρομή και δεν μπορούμε να βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι όλους όσους υπηρέτησαν την χώρα από διάφορα αξιώματα, παραγνωρίζοντας τις σημαντικές προσπάθειες που έγιναν για την πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό της. Κάποιοι επιχείρησαν σπουδαίες μεταρρυθμίσεις στους θεσμούς, την οικονομία, την παιδεία, το ασφαλιστικό σύστημα, τις οποίες αν είχαμε αποδεχθεί και εφαρμόσει θα είχαμε ίσως αποφύγει τη βάσανο των μνημονίων.
Ας σταθούμε αυτή τη φορά στο ύψος των περιστάσεων. Ήρθε η ώρα να πούμε όχι στη μιζέρια των μικρομάγαζων. Η πόρτα το παραδείσου δεν είναι η πόρτα της εισόδου κάθε κόμματος στη Βουλή, αλλά η πόρτα εξόδου της χώρας μας από την κρίση.
Μικροπολιτικές λογικές δεν χωρούν.
Οι πρωτοφανείς συνθήκες της κρίσης έχουν επηρεάσει καταλυτικά τις συνειδήσεις των πολιτών. Ας μην αυταπατώνται οι ηγεσίες ότι τους έχουν στο τσεπάκι τους. Ακόμα και τα κόμματα με τις μεγαλύτερες τσέπες υποχρεώθηκαν να χώσουν βαθιά το χέρι τους μια μέρα για να βρουν ψηφοφόρους.
Το κάλεσμα για την συνδιαμόρφωση του νέου προοδευτικού κινήματος έχει πολλούς παραλήπτες:
· Είναι το Ποτάμι και οι εθελοντές του, που έφεραν μια καινούργια πνοή σε ένα φθαρμένο πολιτικό σύστημα, που βάλθηκαν «να τ’ αλλάξουν όλα χωρίς να γκρεμίσουν τη χώρα», που βλέπουν ότι οι απόψεις και οι προτάσεις τους μπορούν να γίνουν η μαγιά του καινούργιου. Ως επικεφαλής της επιτροπής διαλόγου του Ποταμιού, είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που συνέβαλα, όπως και όλα τα μέλη της επιτροπής μας, στη διαμόρφωση ενός καθαρού μεταρρυθμιστικού λόγου, κι ακόμα που ο επικεφαλής του Ποταμιού και τα στελέχη του κρατάνε σταθερό το μεταρρυθμιστικό τιμόνι, πληρώνοντας βαρύ πολιτικό κόστος. Ο λαϊκισμός, βλέπετε, στον οποίο έχουν διαπαιδαγωγηθεί από χρόνια οι πολίτες – διαπαιδαγώγηση που συνεχίζουν να καλλιεργούν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ – έχει προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στη χώρα, ανοίγοντας το δρόμο σε παλιούς και νέους Σώρρες.
· Είναι τα μέλη και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και των σοσιαλδημοκρατικών κινήσεων που στήριξαν την δημοκρατική παράταξή σε δύσκολα χρόνια, που συνέβαλαν στο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα του Κώστα Σημίτη, που είδαν τις δυνάμεις τους να συνθλίβονται μέσα στην κρίση, που δεν βολεύονται με επικοινωνιακές μετεγγραφές και αλαζονικούς πανηγυρισμούς για μονοψήφια ποσοστά.
· Είναι τα μέλη της ΔΗΜΑΡ, των «ΜΕΤΑρρυθμιστών της αριστεράς» και όλων των πολιτών που πίστεψαν στο όραμα της «κυβερνώσας αριστεράς» και διαψεύστηκαν με τον χειρότερο τρόπο από την ηγεσία τους.
· Πάνω απ’ όλα όμως είναι οι δεκάδες απογοητευμένοι από την πολυδιάσπαση προοδευτικοί πολίτες που βαρέθηκαν να διαλέγουν το μικρότερο κάθε φορά κακό και οδηγήθηκαν στην αποχή και την αποστράτευση. Πιο πολύ βέβαια οι νέοι άνθρωποι που, αν δεν φεύγουν στο εξωτερικό αναγκάζονται να συμφιλιωθούν με την ισοπέδωση, την αναξιοκρατία και τον πέλεκυ της τρομακτικής ανεργίας.
· Και είμαστε και όλοι εμείς, του ’60 οι εκδρομείς, που ανεξάρτητα από την πολιτική διαδρομή του καθενός, το μόνο που διεκδικούμε για περισσότερο από σαράντα χρόνια τώρα είναι το δικαίωμα στο όνειρο μιας μεγάλης ενωμένης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης.
Ήρθε η ώρα των κρίσιμων και υπεύθυνων αποφάσεων για όλους μας!
16°
