Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ, ο μεγιστάνας που έγινε σταρ από τα ριάλιτι, ανακοίνωσε πως επιθυμεί να λάβει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών με σκοπό την εκλογή του στην προεδρία των ΗΠΑ, πολύς κόσμος γέλασε. Μη σου πω, όλος ο κόσμος… Αλλά όπως λέει ο σοφός λαός, γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Και τελευταίος γέλασε ο Ντόναλντ Τραμπ. Μπορεί να γελάει ακόμα. Νιώθω ότι ακούω στα αυτιά μου ένα υπόκωφο γελάκι, του Τραμπ πρέπει να είναι.
Οι δημοσκόποι ανά τον κόσμο δεν έλεγαν να βάλουν μυαλό. Εκεί που τα έκαναν θάλασσα με το δημοψήφισμα για το Brexit, επανέλαβαν τα ίδια και χειρότερα με τις αμερικανικές εκλογές, σε μια προεκλογική περίοδο που χαρακτηρίστηκε από μικροπρέπεια, λαϊκισμό, χτυπήματα κάτω από τη μέση και τεράστια πόλωση.
Δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει το γεγονός πως οι Αμερικάνοι είδαν στο πρόσωπο του απολύτως συστημικού Τραμπ, έναν αντισυστημικό πρόεδρο
Για εμάς στην Ελλάδα που ζήσαμε ένα δημοψήφισμα και είδαμε πώς είναι να ψηφίζει ένας λαός οργισμένος με το πολιτικό σύστημα και που είδαμε την επανάληψή του στη Μεγάλη Βρετανία, δεν θα έπρεπε να μας ξαφνιάζει το γεγονός πως οι Αμερικάνοι είδαν στο πρόσωπο του απολύτως συστημικού Τραμπ, έναν αντισυστημικό πρόεδρο.
Οι δυτικές κοινωνίες έχουν βαρεθεί το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Έχουν μπουχτίσει διαπλοκή – τουλάχιστον τη διαπλοκή όπως την έχουν μάθει τα τελευταία 72 χρόνια, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και ηλικιακά να το δεις, και με τα νέα συνταξιοδοτικά κριτήρια να το δεις, το υπάρχον πολιτικό σύστημα και οι νόρμες του γέρασαν, είναι για σύνταξη.
Πριν από 8 χρόνια, ο Ομπάμα αντιπροσώπευε την αλλαγή, ενώ η Χίλαρι τη συνέχεια
Πριν από 8 χρόνια, ο Μπαράκ Ομπάμα αντιπροσώπευε την αλλαγή για τις ΗΠΑ. Ένας Αφροαμερικανός με προοδευτικές ιδέες και με στόχο την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους μέσα σε μια Αμερική «λαβωμένη» από την κρίση του 2008 και το τσουνάμι της κατάρρευσης των Lehman Brothers. Ένας νέος γερουσιαστής από το Ιλινόις, άφθαρτος, χαμογελαστός, με κανονική οικογένεια, όπου στο σπίτι η γυναίκα κάνει κουμάντο και ένας πολιτικός που προέρχεται από μειονότητα. Όταν εκλέχθηκε για πρώτη φορά, στις ΗΠΑ και ειδικά στην κοινότητα των Αφροαμερικανών, επικρατούσε πανηγυρικό κλίμα. Κάτι αντίστοιχο με ό,τι έγινε στην Ελλάδα το 1981. Η αλλαγή για τους Αμερικανούς είχε ξεκινήσει. Και την ήθελαν τόσο πολύ που έδωσαν μια τεράστια περίοδο χάριτος στον Μπαράκ Ομπάμα και περίμεναν μέχρι την επόμενη τετραετία για να περάσει το περιβόητο «Obamacare», που πέρασε κουτσουρεμένο και με τα χίλια ζόρια, γιατί στις ΗΠΑ το Κογκρέσο… κάνει κουμάντο και στο Κογκρέσο κουμάντο έκαναν οι Ρεπουμπλικάνοι.
Οι προσδοκίες στο πρόσωπο του άκρως επικοινωνιακού Ομπάμα, στο όνομα του οποίου οι Αφροαμερικανοί πίνουν ακόμα νερό και για αυτό έριξαν τον εκλογικό οβολό τους στη Χίλαρι Κλίντον μιας και τους το ζήτησε ο εκλεκτός της καρδιάς τους πρόεδρος, ήταν τεράστιες, γιατί ο ίδιος τις είχε καλλιεργήσει. Για το μέσο Αμερικανό όμως δεν ευοδώθηκαν, τουλάχιστον στον βαθμό που ήθελε εκείνος.
Η Χίλαρι Κλίντον από την άλλη, ούσα μια άκρως αποτυχημένη υπουργός Εξωτερικών, ήρθε ως συνέχεια του συστήματος. Ζήτησε την ψήφο των πολιτών υποσχόμενη πως θα συνεχίσει το έργο του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, ότι θα συνεχίσει δηλαδή να θρέφει το υπάρχον γερασμένο πολιτικό σύστημα, στο οποίο αποδείχθηκε με τον καιρό ότι ανήκει και ο απερχόμενος πρόεδρος.
Την ίδια ώρα, κατά την προεκλογική περίοδο έπαθε «αντι-Τραμπ» παροξυσμό και μάζεψε γύρω της κάθε πικραμένο που δεν ήθελε για πρόεδρό του –και ορθώς κατά την ταπεινή μου άποψη– έναν πάμπλουτο παράφρονα που πετούσε όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν ρατσιστικές κορόνες, πιάνοντας στο στόμα του από τους Μεξικανούς μέχρι τους Μουσουλμάνους. Καλλιτέχνες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της βιομηχανίας του θεάματος την στήριξαν με μανία. Η Μαντόνα μέχρι και πεολειχίες στους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών μοίραζε από πολιτεία σε πολιτεία. Ένα ολόκληρο «σύστημα» και πάλι διαλαλούσε την τοποθέτησή του υπέρ της Χίλαρι Κλίντον. Το ένα σύστημα, δηλαδή, φώναζε υπέρ του άλλου.
Ο Τραμπ έμεινε εποικοδομητικά μόνος ενάντια στο... σύστημα
Έτσι, ο Τραμπ έμεινε εποικοδομητικά μόνος… Επιφανείς Ρεπουμπλικάνοι, μεταξύ των οποίων και πολιτικοί, δήλωσαν ανοιχτά κι εξαρχής πως διαφωνούν με την εκλογή του Τραμπ. Άλλωστε ο Τραμπ δεν είναι ούτε τυπικός Ρεπουμπλικάνος, ούτε φυσικά κομμάτι από το κόμμα. Επί της ουσίας, είναι ένας ρεαλιστής επιχειρηματίας που έγινε αεροπειρατής παίρνοντας το πιλοτήριο του κόμματος και αλλάζοντάς του κατεύθυνση, πέτυχε να το προσγειώσει στον Λευκό Οίκο.
Το ότι ο Τραμπ δεν βγήκε από τα σπλάχνα του κόμματος ήταν ένας ακόμη παράγοντας που τον βοήθησε να ανέλθει στην προεδρία των ΗΠΑ. Ήταν ένας ακόμη τρόπος να φανεί αντισυστημικός. Στα μάτια του μέσου ψηφοφόρου ο Νεοϋορκέζος μεγιστάνας ήταν ο αντισυστημικός υποψήφιος που προκειμένου να εκλεγεί πρόεδρος επέλεξε το συγκεκριμένο κόμμα χωρίς να είναι ένα με το κόμμα, ένα με τη διαπλοκή του ή το κακό παρελθόν του.
Ο Τραμπ, ο Μπερλουσκόνι της Αμερικής, είναι ο ορισμός του American Dream
Ο Τραμπ, ο Μπερλουσκόνι της Αμερικής, είναι ο ορισμός του American Dream. Αυτοδημιούργητος, πάμπλουτος, με παιδιά που τον αγαπούν και τον στηρίζουν και μια εκθαμβωτικά όμορφη σύζυγο. Ό,τι θέλει να γίνει ένας μέσος πολίτης το βλέπει στο πρόσωπο του Τραμπ και θεωρεί πως αξίζει να του δώσει μια ευκαιρία.
Ακόμα και οι γυναίκες, παρά τα όσα μισογύνικα και υποτιμητικά άκουσαν να βγαίνουν από το στόμα του, τον εμπιστεύτηκαν. Δεν είναι τυχαίο που η Σούζαν Σάραντον, γνωστή υποστηρικτής των Δημοκρατικών σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, δήλωσε μία ημέρα πριν από τις εκλογές πως «δεν θα ψηφίσω με το αιδοίο μου», επικρίνοντας την επικοινωνιακή πολιτική της Κλίντον που απαιτούσε την ψήφο των γυναικών, μόνο και μόνο επειδή και η ίδια είναι γυναίκα κι όχι επειδή την αξίζει. Ακόμα και πολλοί ισπανόφωνοι, τους οποίους ο Τραμπ χαρακτήρισε μέχρι και βιαστές, δεν ψήφισαν Χίλαρι Κλίντον, αλλά Ντόναλντ Τραμπ. Άλλωστε δεν είναι λίγοι, οι Μεξικανοί που εργάζονται στις επιχειρήσεις του μεγιστάνα. «Κάστρα» των Δημοκρατικών, όπως η Πενσυλβάνια «έπεσαν» σε ρεπουμπλικάνικα χέρια.
Και όση απογοήτευση κι αν έπεσε στα προοδευτικά «στρατόπεδα» ανά τον κόσμο, αλλά και όσος ενθουσιασμός στα αντίστοιχα ακροδεξιά, ο Τραμπ με την πρώτη κιόλας μετριοπαθή ομιλία του μετά το εκλογικό αποτέλεσμα απέδειξε πως δεν είναι ένα τέρας με μυτερά αυτιά και γαμψά νύχια που λιγουρεύεται να καταλύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς. Οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με την Ιταλία που είχε βρει ο Μπενίτο Μουσολίνι το ’21 και το ’22, οπότε και μπόρεσε να καταλύσει κάθε έννοια δημοκρατίας. Ο Τραμπ εκλέχθηκε πρόεδρος μιας χώρας βαθιά θεσμοποιημένης, με πολύ οριοθετημένες αρμοδιότητες και με ενδελεχή έλεγχο από το Κογκρέσο. Στο διάστημα των δύο μηνών που απομένουν μέχρι την ορκωμοσία του, ο Τραμπ έχει όλο τον χρόνο να κατεβάσει τους τόνους και να δει πώς είναι να αναλαμβάνεις καθήκοντα πλανητάρχη. Από την άλλη βέβαια, οι λαοί δεν είναι πάντα σοφοί, καμιά φορά κάνουν και λάθη και μπορεί αυτό το αποτέλεσμα να είναι ένα από αυτά...
18°
