Είναι ένα επεισόδιο στην τηλεοπτική σειρά «Newsroom» όπου ο ήρωας, ο παρουσιαστής των ειδήσεων, έχει στο παράθυρο έναν πολιτικό ο οποίος κατηγορεί τον Ομπάμα. Νομίζω, αν θυμάμαι καλά, για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, το Obamacare. Ο πολιτικός λέει ότι θα κοστίσει ένα εξωφρενικό ποσό, ο άνκορμαν τον διορθώνει αμέσως, το νούμερο αυτό δεν είναι σωστό. Ο πολιτικός συνεχίζει, ξανά ο παρουσιαστής, τα στοιχεία αυτά δεν είναι σωστά. Δεν τον αφήνει να πει ούτε έναν αριθμό λάθος χωρίς να τον διακόψει. Στο τέλος, μόλις κλείσουν οι κάμερες, οι υπόλοιποι του δελτίου τον συγχαίρουν, τον τσάκισες τον Ρεπουμπλικάνο! Μα κι εγώ ρεπουμπλικάνος είμαι, απαντάει, τα στοιχεία όμως που έλεγε δεν ήταν σωστά.
Παρακολουθώ τις τελευταίες μέρες ένα ακόμα επεισόδιο αυτού που στην Ελλάδα ονομάζεται πολιτικός αγώνας. Πρότειναν οι Γερμανοί στην Ελλάδα το 2012 να μας δώσουν τη λίστα Μπόργιανς και η κυβέρνηση Σαμαρά αρνήθηκε; Ο τότε υπουργός Δ. Κούρκουλας με μια ανοιχτή επιστολή κατηγορεί τους βουλευτές του Σύριζα ότι, ενώ ξέρουν ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, χρησιμοποιούν τα προφανή ψεύδη για πολιτική συκοφάντηση. Ο τότε διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού κ. Μπούρας προχωράει σε μηνύσεις. Σύμφωνα με αυτή την πλευρά, όπως διαβεβαίωσε και ο ίδιος ο Μπόργιανς στην εκπομπή «Ιστορίες» του Σκάι, δεν υπήρχε λίστα εκείνο τον καιρό, η λίστα με τους Έλληνες καταθέτες έφτασε στα χέρια του το 2015. Για άλλα θέματα ήταν τότε η αλληλογραφία, να δεχτούμε τεχνική βοήθεια, Γερμανούς τελωνειακούς να βοηθήσουν τους Έλληνες. Ο κ. Κούρκουλας μάλιστα κατήγγειλε ονομαστικά και δημοσιογράφους της ΕΡΤ γιατί παρόλο που στο ρεπορτάζ ο Μπόργιανς επιβεβαιώνει αυτή την εκδοχή, το θέμα παρουσιάζεται ως σκάνδαλο μη παραλαβής της λίστας.
Την ίδια στιγμή όμως εφημερίδες κάνουν πρωτοσέλιδο το σκάνδαλο ή «σκάνδαλο» της λίστας Μπόργιανς, η κυβερνητική εκπρόσωπος, ο υπουργός Εξωτερικών, οι βουλευτές του Σύριζα επιμένουν, το ίδιο και κάποια Μέσα ενημέρωσης. Όμως εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα. Εδώ δεν μιλάμε για μια διαφορετική πολιτική, για διαφορετικές απόψεις, ούτε καν στο επίπεδο προπαγάνδας. Εδώ είναι απλά, ξερά γεγονότα. Όλα τα ΜΜΕ και όλοι οι δημοσιογράφοι θα έπρεπε να έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Αυτή είναι η δουλειά τους. Δεν μπορεί να δημοσιοποιούν τη μία ή την άλλη εκδοχή ανάλογα με ποια πολιτική κατεύθυνση έχουν. Δεν είναι η δουλειά τους η προπαγάνδα, δεν είναι δουλειά τους η υποστήριξη, η πολιτική στράτευση. Μπορεί να έχουν όποιες πεποιθήσεις θέλουν, όποιες πολιτικές προτιμήσεις επιθυμούν, αλλά δουλειά τους είναι τα γεγονότα. Στο παράδειγμα αυτό λοιπόν και σε όποια άλλα γεγονότα, θα ’πρεπε όλοι οι δημοσιογράφοι να συμφωνήσουμε. Αλλιώς, κάποιοι δεν είναι δημοσιογράφοι, κάποια Μέσα δεν είναι αξιόπιστα. Ή υπήρχε ή δεν υπήρχε η λίστα το 2012.
Με έκπληξη κάποιοι διαπιστώνουν ότι η τελευταία σύλληψη ανθρώπων του Τύπου με την κατηγορία του εκβιασμού περιλαμβάνει κάποιους γνωστούς «λαϊκούς αγωνιστές» του αντιμνημονιακού αγώνα οι οποίοι δεν έχαναν ευκαιρία να καταγγείλουν τους «γερμανοτσολιάδες που πληρώνονται από το ΔΝΤ». Είναι οι κατηγορούμενοι ως εκβιαστές Σύριζα; Όχι φυσικά. Είναι μήπως ΝΔ; Ούτε. Απλώς κάποιοι άνθρωποι πουλάνε υπηρεσίες στην εκάστοτε εξουσία, είναι τα χρήσιμα «μπιστόλια» που εκτελούν συμβόλαια και μετά απαιτούν την πληρωμή τους. Μπορεί αυτό, στην τελευταία περίπτωση, να έφτασε πέρα από τα όρια του νόμου και να κατέληξε στον εισαγγελέα, ωστόσο ως πρακτική είναι καθημερινό φαινόμενο. Οι υποψιασμένοι αναγνώστες ξέρουν ότι όταν τα media και οι δημοσιογράφοι «υπερβάλλουν», είναι «στρατευμένοι», επιθετικοί, όταν είναι πολύ πρόθυμοι για τη «βρώμικη» δουλειά, να συκοφαντήσουν, να διαβάλουν, σπανίως πρόκειται για αφελείς ιδεολόγους που κινούνται από κομματικό πατριωτισμό. Συνήθως οι «γενίτσαροι» έχουν την απαίτηση μετά να περάσουν από το ταμείο. Κι αν τόσα χρόνια απορείτε γιατί οι πασίγνωστες περιπτώσεις μένουν πάντα στο απυρόβλητο, είναι γιατί όλες οι εξουσίες χρειάζονται γενίτσαρους για τη βρώμικη δουλειά. Θα τους καταλάβετε, είναι οι πρώτοι που ήδη αντιλαμβάνονται την αλλαγή κλίματος, οι πρώτοι που διαβάζουν σωστά τις δημοσκοπήσεις και με τρόπο αρχίζουν τη μετακίνηση. Ετοιμάζονται για τον επόμενο εργοδότη.
Αυτοί όμως παρά το θόρυβο και τη δηλητηριώδη ζημιά που κάνουν, παρά τις πλαστές ταυτότητες που χρησιμοποιούν, δεν είναι το πρόβλημα των Μέσων ενημέρωσης. Είναι υποπροϊόντα των media και έτσι θα είναι πάντα. Το πρόβλημα των ΜΜΕ είναι η αξιοπιστία. Μου κάνει εντύπωση πως όλοι πια συζητάμε για τις απόπειρες να μας ωθήσουν στο Grexit, τα ραντεβού Σόιμπλε στα υπόγεια ξενοδοχείων, πως επανήλθαν πέρυσι, τα διάφορα περιστατικά, οι καταγγελίες. Όμως η κυβέρνηση που τώρα καταγγέλλει το Grexit και κάποια ΜΜΕ που μιλάνε για τις φορές που το αποφύγαμε ως κάτι δεδομένο, δεν είναι αυτοί που τα προηγούμενα χρόνια κατηγορούσαν όσους μετάδιδαν τις πληροφορίες, ως ενεργούμενα της τρόικας που επιχειρούν να τρομοκρατήσουν τον ηρωικό ελληνικό λαό; Κάποιος από όλους αυτούς ζήτησε συγγνώμη; Είπε έστω, σεμνά, δεν ήξερα, έκανα λάθος;
Σε ένα παλιό κόμικ του Ένκι Μπιλάλ, σε ένα μεταμοντέρνο Mad Max κόσμο, χαοτικό και επικίνδυνο, υπάρχει ένας ραδιοφωνικός σταθμός που μεταδίδει το εξής μήνυμα: «Μπορούμε να διαβεβαιώσουμε για την ακρίβεια μόνο των γεγονότων που μεταδίδουμε εμείς». Όχι μόνο η πολιτική τάξη αλλά και τα Μέσα ενημέρωσης έχασαν την αξιοπιστία τους στα χρόνια αυτής της κρίσης. Δεν φταίνε όμως μόνο οι πομποί. Πρέπει και οι δέκτες να βγάζουν τα συμπεράσματά τους. Στον τωρινό πυκνό πολιτικό χρόνο, όλοι και όλα κρίνονται. Η ίδια η πραγματικότητα γρήγορα αποδεικνύει τα πάντα. Η ενημέρωση δεν είναι προπαγάνδα. Δεν οφείλει να είναι ευχάριστη αλλά ακριβής. Τα Μέσα ενημέρωσης δεν είναι «δικά μας» και των «άλλων». Είναι σοβαρά ή δεν είναι Μέσα ενημέρωσης, είναι κομματικά παραρτήματα. Θέλεις να ξέρεις την αλήθεια ή να συμφωνείς μ’ αυτό που ακούς; Είναι μια ερώτηση που πρέπει να κάνει ο καθένας στον εαυτό του και η απάντηση δεν είναι τόσο προφανής.
