Θα προσπαθήσω να περιγράψω την κατάσταση με βάση την ανάλυση των hard facts της οικονομίας:
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου (κοντά στα $26 το οποίο είναι χαμηλό 12 ετών) επιδρά θετικά στην οικονομία της ευρωζώνης, άρα και στην ελληνική. Σε συνδυασμό με την υποτίμηση του ευρώ από το 1,3930 τον Μάιο του 2014, σε 1,13 σήμερα και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας (το οποίο αναμένεται να ενισχυθεί), δημιουργείται ένα θετικό υπόβαθρο για περεταίρω ανάπτυξη της οικονομίας της ευρωζώνης.
Ανακοινώθηκε ότι η γερμανική οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, το γερμανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% κατά το 4ο τρίμηνο του 2015. Για το σύνολο του 2015, η γερμανική οικονομία εκτιμάται ότι επεκτάθηκε κατά 1,7%. Τέλος η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά, και οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 2,5% κατά το 2015, το οποίο είναι η υψηλότερη αύξηση από το 2008. Αυτό είναι θετικό για το σύνολο της οικονομίας της ευρωζώνης άρα και της ελληνικής, η οποία θα ωφεληθεί λόγω των επενδύσεων (τύπου Fraport), των εξαγωγών και του τουρισμού.
Παρόλα αυτά, η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες ενδεχομένως να την επηρεάσουν αρνητικά στο μέλλον (ακόμα δεν έχει συμβεί). Αναφέρομαι στη μείωση των εξαγωγών λόγω επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα και στις άλλες αναδυόμενες οικονομίες, και την ενδεχόμενη ανακοπή της ανάπτυξης στις ΗΠΑ. Υπάρχει όμως και το ζήτημα της ασύμμετρης απειλής των προσφύγων, που εντείνεται λόγω της ραγδαίας πτώσης της τιμής του πετρελαίου και της αναδιάταξης των γεωπολιτικών συσχετισμών στη Μέση Ανατολή.
Η αύξηση της αβεβαιότητας καταγράφεται στην πτώση των χρηματιστηρίων και στην πτώση του γερμανικού δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης τους τελευταίους δύο μήνες.
Στην Ελλάδα, παρά τα θέματα πολιτικής σταθερότητας που έχουν ως αίτια α) το ασφαλιστικό σε σχέση με τις σχέσεις μας με τους δανειστές (κουαρτέτο) και β) παρά το προσφυγικό, η οικονομία δείχνει στοιχεία αντοχής και δυναμικότητας. Πιο συγκεκριμένα:
• Aνακοινώθηκε αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 5,2% τον Δεκέμβριο λόγω της ενίσχυσης της παραγωγής ηλεκτρισμού και ορυχείων.
• Είχαμε όμως κι αύξηση στους περισσότερους κλάδους της μεταποίησης με το σχετικό δείκτη να αυξάνεται κατά 3,3%. Και φαίνεται ότι αυτό δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο επειδή ο συγκεκριμένος δείκτης κινείται ανοδικά από τον Σεπτέμβριο (με εξαίρεση τον Οκτώβριο)
• Οι εξαγωγές (εκτός πετρελαιοειδών) αυξήθηκαν κατά 2,7% τον Δεκέμβριο, ενώ αυξήθηκαν κατά 7,9% κατά το 2015. • Καταγράφονται σημαντικές επιδόσεις στους κλάδους των βιομηχανικών προϊόντων (+6,8%), των μηχανημάτων (+14,2%), των αγροτικών προϊόντων+12,8% και κυρίως του λαδιού (+122,7%).
Πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση άμεσα για να δοθεί βάθος στην ελληνική οικονομία. Επιπροσθέτως, η οικονομία χρειάζεται ισχυρό πολιτικό κέντρο (ηγεσία), το οποίο θα δημιουργήσει ευνοϊκό, σταθερό περιβάλλον για να έρθουν επενδύσεις.
Η οικονομία περνά μία αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, κατά την οποία παραδοσιακοί εσωστρεφείς κλάδοι της οικονομίας καταρρέουν (δημόσιο, κατασκευή κατοικίας κ.λπ.), ενώ οι νέοι εξωστρεφείς κλάδοι της οικονομίας (τουρισμός, εξαγωγές κ.λπ.) καλύπτουν μέχρι στιγμής το κενό. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 0,6% κατά το 4ο τρίμηνο του 2015. Αυτό το στοιχείο, αν και αποτελεί αρνητική εξέλιξη, με βάση το τι έχει προηγηθεί αποτελεί ισχυρή ένδειξη της δυναμικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης, η επικείμενη ορθολογική διαχείριση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων θα δημιουργήσει μείωση των θέσεων εργασίας λόγω του κλεισίματος των εταιριών ζόμπι ή του κύματος εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Τα capital controls δείχνουν να μην επηρεάζουν σημαντικά τον ανταγωνιστικό, εξωστρεφές τμήμα της οικονομίας. Επίσης τα στοιχεία δείχνουν μικρή αλλά σταθερή αύξηση της απασχόλησης, και το σημαντικότερο των ασφαλισμένων (λόγω έλλειψης μετρητών). Επίσης, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται ακόμα είναι κυρίως κάτω από τα 900 ευρώ μηνιαίως και σε μεγάλο βαθμό αφορούν μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησή.
Η οικονομία χρειάζεται επενδύσεις για να καλυφθεί το κενό που δημιουργείται από την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Να αναφέρω κλάδους που θα επηρεαστούν αρνητικά, τράπεζες, αγρότες, μικρομεσαίοι. Ειδικά οι πρώην τραπεζικοί, με σωστή διαχείριση θα μπορούσαν να γίνουν ισχυρός μοχλός ανάπτυξης εάν χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινο δυναμικό στην πραγματική οικονομία.
Ενώ το βασικό ρίσκο της περσινής χρονιάς ήταν το ζήτημα του ευρώ, η βασική ασύμμετρη απειλή που αντιμετωπίζουμε είναι το προσφυγικό. Παρόλα αυτά, κι εφόσον γίνει ορθολογική διαχείριση στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, μπορεί να αποδειχθεί κι ως καταλύτης ανάπτυξης και γεωπολιτικής ενίσχυσης.
21°
