Πολλοί έχουν χαρακτηρίσει τη μεταδικτατορική Ελλάδα ως το τελευταίο κομμουνιστικό κράτος της Ευρώπης. Ωστόσο η πολιτειακή μας συγκρότηση και η διαμόρφωση της κοινωνικής δομής στη χώρα μας διαφέρει αρκετά από τις αντίστοιχες των αλήστου μνήμης «λαοκρατικών» καθεστώτων της ηπείρου μας. Ειδικότερα…
Εκεί κυριαρχούσε, δέσποζε και απολάμβανε τα αποτελέσματα της πολιτικής της κυριαρχίας μια διεφθαρμένη νομενκλατούρα του ενός και μοναδικού κόμματος. Αυτή –σε καθεστώς που επαγγελλόταν την… αταξική κοινωνία– ουσιαστικά είχε μετατραπεί σε νομοκατεστημένη ηγετική τάξη, μια τάξη εξαιρετικά επίζηλη των προνομίων της και με ικανότητα σκληρού φιλτραρίσματος των νέων εισδοχών στους κόλπους της (βλ. Θαν. Διαμαντόπουλου, «Τα πολιτικά καθεστώτα», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, Δεκέμβριος 2008). Τα ανώτερα, μάλιστα, κομματικά στελέχη αποτελούσαν κάτι σαν ιερατείο αυτού του νέου κοινωνικού κατεστημένου, που στην κάρπωση των ζηλευτών προνομίων του σώρευε προκλητικότητα, επίδειξη και απουσία αναστολών.
«Παρ’ ημίν», αντίθετα, η κρατικοδίαιτη νομενκλατούρα –η οποία ακόμη και στις κατώτερες βαθμίδες της βρισκόταν πάντα σε πολύπλευρα και πολύμορφα πλεονεκτική θέση έναντι των «ειλώτων» που επίμοχθα σιτίζονταν στην ελεύθερη οικονομία¬– «επιστεφόταν» από μια συνδικαλιστική ελίτ, η οποία διέθετε διακομματική υποστήριξη και διείσδυση. (Χαρακτηριστικό είναι πως ακόμη και ο Κων. Μητσοτάκης είχε αντιπαλέψει το άρθρο 4 του νόμου Αρσένη, που προέβλεπε αφαίρεση από τους συνδικαλοπατέρες του δικαιώματος να προκηρύσσουν κατά βούληση απεργία, χωρίς απόφαση της βάσης των εργαζομένων…). Αυτή, δε, η συνήθως κρατικοδίαιτη συνδικαλιστική ελίτ, υπό το πρόσχημα –που εμπεριείχε και σπέρματα αλήθειας– της υπεράσπισης ή της διεύρυνσης των «κεκτημένων» των εντολέων της, σώρευε, διασφάλιζε και θεσμοθετούσε προκλητικά προνόμια για τα εκλεκτά της μέλη, τέτοια που κανένα άλλο κοινωνικό κατεστημένο δεν αποτόλμησε ποτέ να διεκδικήσει «αλλαχού» της υφηλίου: αργομισθίες, ειδικά συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, έξοδα δημοσίων σχέσεων, διογκωμένα επιδόματα και αναρίθμητες καλοαμειβόμενες συμμετοχές σε συμβούλια, επιτροπές και κάθε λογής διαδικασίες ξεκοκαλίσματος του προϊόντος του μόχθου των αγοροδίαιτων, αυτοαπασχολούμενων, εργοδοτών και μισθωτών. (Κατά κανόνα, μάλιστα, στα συμβούλια αυτά οι συνδικαλιστές, άσχετοι βεβαίως προς το αντικείμενο, ενέκριναν τυπικά και διαδικαστικά τις εισηγήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων και στη συνέχεια επιδίδονταν σε απόλαυση των προσφερόμενων μεζέδων, συχνά με παράπονα για τον όχι επαρκή πλούτο του παρεχόμενου μπουφέ).
Μια δεύτερη διαφορά –πέραν της μονοκομματικής ή της πολυκομματικής/διακομματικής τους στήριξης– ανάμεσα στις νομοκατεστημένες νομενκλατούρες των λαοκρατικών δημοκρατιών και τους κρατικοδίαιτους προνομιούχους συνδικαλι(η)στές της μεταδικτατορικής Ελλάδας βρίσκεται στα θύματα της εκμετάλλευσής τους: εκεί ήταν μόνο οι σύγχρονοί τους, οι –εκτός κατεστημένου, εκτός συστήματος, εκτός κόμματος– μη προνομιούχοι, ιδιαίτερα οι καταγόμενοι από «εχθρούς του λαού», που έπρεπε, με κάθε είδους στερήσεις ή καθυστερήσεις στην απόλαυση και των στοιχειωδέστερων, να πληρώνουν τα προνόμια των ολίγων. «Παρ’ ημίν» αντίθετα, με την άκαμπτη εμμονή των κρατικοδίαιτων συνδικαλιστών στη διασφάλιση και διαιώνιση των ασφαλιστικών «δικαιωμάτων» των κλάδων τους, θύματα της εκμετάλλευσής τους γίνονταν όχι μόνο όσοι την ίδια περίοδο δεν είχαν πρόσβαση σε κάποιο ευγενές ταμείο, αλλά και οι μελλοντικές γενεές, καταδικασμένες σε ασφαλιστικό «Νταχάου». Ένα Νταχάου αναπόφευκτο για τους επερχόμενους, αφού, την εποχή της ανεύθυνης και χαζοχαρούμενης μεταπολιτευτικής δημοσιονομικής ευωχίας, ακόμη και οι πιο υπεύθυνοι πολιτικοί ενέδιδαν στις απαιτήσεις των προνομιούχων ή/και προέτρεχαν της διατύπωσής τους: η κυβέρνηση του μεγάλου Καραμανλή στη 10ετία του 1970, για παράδειγμα, με αρμόδιο υπουργό τον Ι. Βαρβιτσιώτη, είχε δώσει συντάξεις σε… 28χρονους (πανεπιστημιακούς βοηθούς με τεσσεράμισι χρόνια πραγματικής υπηρεσίας)!
Τέλος, η τρίτη διαφορά συνίσταται στη διαχείριση της πτώσης των δύο κατεστημένων. Στα επίσημα κομμουνιστικά καθεστώτα, όταν τα πράγματα γύρισαν άσχημα, στις περισσότερες περιπτώσεις οι κομματικοί προύχοντες προσπάθησαν, με σχετική αιδημοσύνη, να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Οι θρασύτατοι δικοί μας, όμως, επιμένουν, σχεδόν ακόμη και σήμερα, να εμφανίζουν κάθε ρωγμή στο τερατώδες σύστημα προνομίων, που δημιούργησαν και προστάτευσαν, ως πλήγμα που στρέφεται κατά της… κοινωνίας! Αντί, βέβαια, για ομολογία του αυταπόδεικτου, ότι η κοινωνία καλείται να πληρώσει σήμερα τα επίχειρα των «κατακτήσεών» τους.
Έχουν, ωστόσο, οι βολεμένοι και οι συνδικαλιστικοί τους εκπρόσωποι ένα σχετικό ιδεολογικό πλεονέκτημα, που καθιστούσε έως πολύ πρόσφατα ανεκτό το θράσος τους: είχαν καταφέρει να δώσουν στην εκμετάλλευση της κοινωνίας επίχρισμα δημοκρατικής νομιμοποίησης. Η παταγώδης αποτυχία και η διαφαινόμενη εξαέρωση της κοινωνικής αποδοχής του ακόμη κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ –που στηρίχτηκε σ’ αυτούς για να εκπορθήσει την εξουσία– δείχνει να σημαίνει την αρχή του τέλους της ιδεολογικής ηγεμονίας των εκφραστών της ιδιότυπης αυτής ταξικής δικτατορίας…
Μόνο που η ζημιά έχει ήδη συντελεστεί και το κόστος της βίαιης προσαρμογής στην πραγματικότητα/Νταχάου πρωτίστως το επωμίζονται οι –περίπου– αθώοι (ή οι λιγότερο ένοχοι)…
• Στο προηγούμενο άρθρο μου «Ποτάμια και φράγματα» χρησιμοποιούσα τις λέξεις «θέαμα» και «αύθαδες». Δαιμονιώδης παρέμβαση του δαίμονα του τυπογραφείου τις έκανε «θέμα» και «αυθάδες»...
Σκορπολοΐδια
Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος. Άνθρωπος του πνεύματος και των διανοημάτων σε μια χώρα όπου κυριαρχούν, ενίοτε και κυβερνούν, άνθρωποι του Νεάντερταλ και των βοθρολυμάτων. Όνομα που στα λεξικά του μέλλοντος, θα πρέπει να αναφέρεται ως συνώνυμο τριών λέξεων. Ήθους, νηφαλιότητας, παιδείας.
Εμπειρότατος δημοσιογράφος, με κοινοβουλευτική θητεία, μου σχολίαζε την αναβαθμισμένη και με πολλούς συνοδούς επίσκεψη του Πρωταριστερού στο Ιράν. Και διερωτάτο μήπως η ερμηνεία του επενδυτικού και πολιτικού ενδιαφέροντος τόσο πολλών για την εν λόγω χώρα βρίσκεται στις μίζες που θα ακολουθήσουν τις περί το πετρέλαιο συμφωνίες. Για ιδεολογική οικειότητα του αγοριού με το εκεί καθεστώς δεν έκανε λόγο.
Φράσεις όπως «βαρέου οπλισμού» σε ιδιωτικά κανάλια συνιστούν ασέλγεια επί της γλώσσας. Στην ΕΡΤ συνιστούν ασέλγεια επί του δημοσίου χρήματος…
15°
