Σκέφτομαι, ανεξάρτητα από το κόμμα που θα ψηφίσει ο καθένας μας, ποια μπορεί να είναι τα λεγόμενα ‘σενάρια της επόμενης μέρας’:
Α) Αυτοδύναμη κυβέρνηση. Μοιάζει μάλλον απίθανο σενάριο, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Εκτός εάν μας ταράξει ο Σαμαράς στις εκλογές και μετά από καμιά δεκαριά εκλογικές αναμετρήσεις και αφού θα έχουμε φαλιρίσει, βγει τελικά η ΝΔ για να κυβερνήσει τη χώρα όπως θα την έχει καταντήσει, πριν ακόμα την αναλάβει.
Β) Κυβέρνηση συνεργασίας – ανοχής πάνω σε μια πολιτική βάση. Δύσκολο σενάριο. Οι βασικοί πολιτικοί διαχωρισμοί αυτή τη στιγμή είναι: ο κλασικός Δεξιά – Αριστερά, ο νέος Μνημονιακός –Αντιμνημονιακός και ο παρεμφερής πλην όμως όχι ταυτόσημος με τον τελευταίο Ευρωπαϊστές – Αντιευρωπαϊστές. Έχουμε για παράδειγμα το ΚΚΕ που είναι αριστερό, αντιευρωπαϊκό και αντιμνημονιακό και τη ΔΗΜ.ΑΡ. που είναι επίσης αριστερή και ελαφρώς αντιμνημονιακή, αλλά φιλοευρωπαϊκή. Το ότι μπορούν να συνεννοηθούν σε δύο από τα τρία, δε σημαίνει ότι κάνουνε και χωριό. Η ευρωπαϊκή προοπτική είναι ιδιαίτερα σημαντική στον καθορισμό της πολιτικής τους ταυτότητας, για να μην μιλήσουμε για το πόσο διαφορετική είναι η ‘αριστεροσύνη’ του ΚΚΕ από εκείνη της ΔΗΜ.ΑΡ. Άλλο παράδειγμα: τη δεξιά ΝΔ και τους δεξιούς Ανεξάρτητους Έλληνες τους ενώνει η δεξιά τους ταυτότητα και μία θολή ευρωπαϊκή προοπτική και τους χωρίζει το Μνημόνιο. Δύσκολα θα μπορούσαν να τα βρουν, αφού ο Καμμένος μόλις αποχώρησε από τη ΝΔ για αυτόν ακριβώς το λόγο που τους χωρίζει και η ίδια η ειδοποιός διαφορά του κόμματός του με τη ΝΔ είναι η πολύ πρόσφατη στάση που τήρησε σε σχέση με το Μνημόνιο.
Η συνεργασία κομμάτων πάνω σε μία αντι-μνημονιακή βάση από την άλλη, πάλι δε φαίνεται να έχει προοπτική. Μία πρόγευση για το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτή η λογική φάνηκε με τη δήλωση του επικεφαλής της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Άρχισε ο Τσίπρας να κάνει rotation στην Κουμουνδούρου και δεν του έβγαινε ο ένας αντιμνημονιακός, δεν του έβγαινε ο άλλος αντιμνημονιακός, κατέληξε στο τέλος να συμπεριλάβει και τον Καμμένο. Και η υποδοχή που έγινε στην πρότασή του μάλλον ήταν απογοητευτική, ειδικά σε πολιτικούς σχηματισμούς (όπως κατεξοχήν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ) που ο διαχωρισμός Δεξιά – Αριστερά διατηρεί ακόμα έντονα τις αιχμές του. Γενικά μιλώντας, αν δει κάποιος τις έδρες που κερδίζει κάθε κόμμα από όλες τις δημοσκοπήσεις θα παρατηρήσει το εξής: είτε έχουμε να κάνουμε με κόμματα που στέκονται με πείσμα στη μία άκρη ενός εκ των τριών αυτών διπόλων που θέσαμε χωρίς να έχουν καμία πρόθεση να περάσουν απέναντι, είτε όταν υπάρχει αυτή η δυνατότητα (όπως πχ στην περίπτωση ΔΗΜ.ΑΡ. – Οικολόγων που δε φαίνονται να έχουν και αγεφύρωτες διαφορές) οι συνεργασίες δε βγάζουνε κουκιά που να φτιάχνουν αυτοδυναμία. Υπάρχει όμως μία εξαίρεση: αυτή της συνεργασίας ΠΑΣΟΚ – ΝΔ. Εδώ βγαίνουν τα κουκιά. Και οι πολιτικές διαφορές δεν είναι αγεφύρωτες. Τα δύο κόμματα συγκλίνουν προς το κέντρο, είναι φιλοευρωπαϊκά και η αντιμνημονιακή λογική του Σαμαρά είναι από ‘ευέλικτη’ έως ανέκδοτο.Το ζήτημα είναι φυσικά το πόσο θέλουμε μια κυβέρνηση σαν αυτή, με ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, με το γνωστό, δηλαδή, το μαύρο μας το χάλι που μας έφτασε ως εδώ.
Γ) Συμφωνία σε μια βάση, όχι πολιτικά αυστηρή. Στην ουσία είναι η περίπτωση που αναφέρθηκε πρωτύτερα, κατά την οποία όμως κάποιοι πολιτικοί αρχηγοί θα βάλουν νερό στο κρασί τους και θα συνεργαστούν για το καλό της χώρας, βάζοντας στην άκρη αυτά τα δίπολα και τους διαχωρισμούς. Περίπου στη βάση που έθεσε η Ντόρα με τη δήλωσή της από το Ηράκλειο:«αυτό που χρειάζεται αύριο η χώρα είναι μία εθνική Ελλάδος». Αλλά πως; Πάνω σε ποια βάση; Και τελικά πως το εννοεί η κ. Μπακογιάννη; Το θέμα είναι το πώς θα φτιαχτεί κάτι που να δουλεύει, να έχει μια ελάχιστη κοινή πολιτική συνισταμένη. Η πολιτική θέλει μια ελάχιστη συμφωνία, δε μπορεί να λειτουργήσει με ένα συνονθύλευμα από ανθρώπους που απλά θεωρούμε ικανούς στον τομέα τους ή τους συμπαθούμε. Ας βάλουμε αν είναι έτσι το Βενιζέλο πρωθυπουργό, το Σταύρο Δήμα υπουργό περιβάλλοντος, τον Τσίπρα υπουργό εσωτερικών και το Μιχαλολιάκο να κυνηγάει μετανάστες.
Δύσκολη λύση και αυτή, αλλά πάντως όχι αδύνατη. Μπορεί να υλοποιηθεί μέσω μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών, περίπου με τον τρόπο που λειτούργησε η κυβέρνηση Παπαδήμου. Όμως, οι δυσλειτουργίες και η ασυνεννοησία μιας τέτοιας κυβέρνησης είναι δεδομένη με βάση τις ετερόκλητες πολιτικές δυνάμεις που θα τη συγκροτήσουν, ειδικά σε μια χώρα που η κουλτούρα της πολιτικής συνεννόησης δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Και τελικά, οι δύσκολες πολιτικές αποφάσεις που πρέπει να υλοποιήσει προσεχώς το έθνος, δύσκολα θα εφαρμοσθούν από μια μη πολιτική κυβέρνηση.
Δεν ελπίζω σε πολλά από αυτές τις εκλογές. Η μόνη ελπίδα μπορεί να είναι κάποιες άλλες εκλογές, κάπου αλλού. Η μοναδική περίπτωση που φάνηκε κάπως να κινεί προς μία θετική κατεύθυνση το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα (γιατί το πολιτικό και το ‘ηθικό’ θέλει πολλές δεκαετίες) , είναι εκείνη που προκύπτει από την κατάσταση που πάνε να δημιουργήσουν οι γαλλικές εκλογές και οι άλλες πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, όπως ίσως αυτές στην Ολλανδία. Δεν ξέρω γιατί (sic), αλλά τόσο η πολιτική κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα, όσο και το πολιτικό της προσωπικό δε μου εμπνέουν πια καμία εμπιστοσύνη, δε μου δημιουργούν καμία ελπίδα.
Μη σκάτε όμως. Μπορούμε να ελπίζουμε και πάλι σε ένα Ναυαρίνο. Ας ψηφίσουν οι Γάλλοι τον Ολάντ και εμείς δε χρειάζεται να κάνουμε τίποτα, ως συνήθως. Μπορούμε να συνεχίσουμε να αυξάνουμε τον αριθμό των εισακτέων στα ΑΕΙ, να θεωρούμε τις οριζόντιες περικοπές ως δομικές μεταρρυθμίσεις και να κάνουμε τις τριτοκοσμικές μας συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, κουνώντας τις γαλάζιες και πράσινες σημαιούλες μας. Σα να μην πέρασε μια μέρα…
