Δανείζομαι τον τίτλο από ένα άρθρο του Kevin D. Williamson που εξηγεί γιατί οι Ρεπουμπλικανοί, αν έχουν κουκούτσι μυαλό, δεν θα ψηφίσουν τον Ντόναλντ Τραμπ. Νομίζω ότι η τάση αυτή συσπειρώνει όλο και περισσότερους συντηρητικούς πολίτες τους οποίους ο Τραμπ δεν εκπροσωπεί –αντιθέτως, τους ενοχλεί και τους προσβάλλει. Ο Williamson γράφει, και δεν θα μπορούσα να συμφωνώ περισσότερο, ότι είναι αδύνατον να στηρίζεις τον Τραμπ αν είσαι διανοητικά και συναισθηματικά ενήλικος. Το θέτει ευγενικά: θα μπορούσε να πει πως αν στηρίζεις τον Τραμπ είσαι διανοητικά και συναισθηματικά ανήλικος. Ο άνθρωπος στερείται αναλυτικής και κριτικής ικανότητας, εντιμότητας και ήθους: το ότι έχει επιτύχει στις μπίζνες δεν μας δίνει επαρκείς πληροφορίες για τις δυνατότητές του – το σίγουρο είναι πως έχει αναρριχηθεί με πονηριά, φιλοδοξία και απληστία, ιδιότητες που χωρούν στο αμερικανικό σύστημα. Επίσης, αναμφιβόλως, τον έχει βοηθήσει η τύχη. Αλλά, ενώ είναι σχετικά εύκολο να παραβλέψει κανείς την ελλειμματική κριτική ικανότητα, είναι σχεδόν αδύνατο να παραβλέψει την κακοήθεια, τον δεδηλωμένο αμοραλισμό.
Η δική μου απορία ήταν και παραμένει η εξής: Πώς το Grand Old Party, το κόμμα του Λίνκολν και του Θίοντορ Ρούσβελτ, δεν μπορεί να αναδείξει σοβαρότερους υποψηφίους από τον Μάρκο Ρούμπιο, τον Τεντ Κρουζ, τον Tζoν Κάζιτς και αυτό το τέρας της φύσεως που λέγεται Ντόναλντ Τραμπ; Τα ψέματα, ο κυνισμός, η άγνοια, οι βλακώδεις δηλώσεις και πράξεις συνοδεύουν τους περισσότερους πολιτικούς – αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν ηλίθιο που περνιέται για έξυπνος, με έναν αμετροεπή που χρησιμοποιεί δήθεν αντισυστημικό ιδίωμα και δεν μασάει τα λόγια του. Όμως, δεν είναι όλοι Ρεπουμπλικανοί αήθεις δισεκατομμυριούχοι, ούτε κατακάθια της λευκής κοινωνίας: πολλοί εξ αυτών είναι ευπρεπείς πολίτες (με διάφορες αυταπάτες για την αμερικανική υπεροχή, τη θρησκεία και τα τοιαύτα) που αποτροπιάζονται μπροστά στην παρούσα έκπτωση της πολιτικής και της αισθητικής. Πράγματι, στην πορεία της ιστορίας, εμφανίζονται διάφορα ρεπουμπλικανικά νούμερα – αυτή τη φορά όμως έχουμε να κάνουμε με την Επιστροφή στον Πλανήτη των Πιθήκων: o λεγόμενος «τραμπισμός» είναι μια πρωτοφανής συμπεριφορά που συνδυάζει αμορφωσιά, λαϊκισμό, σεξισμό (στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο, χωρίς αποχρώσεις), ασχετοσύνη περί των πολιτικών υποθέσεων, γενική απλοϊκότητα, κρύα αστεία και θεατρικότητα σαν εκείνη του Μουσσολίνι – όχι σαν εκείνη του Χίτλερ. Στο μεταξύ, εκκρεμούν διάφορες δικαστικές υποθέσεις –για ατασθαλίες και απάτες— ενώ ο Τραμπ δηλώνει ότι αν οι δικαστές είναι ισπανόφωνοι θα του σκάψουν τον τάφο...
Οι Ρεπουμπλικανοί πιστεύουν ότι η Χίλλαρυ Κλίντον είναι η ενσάρκωση του διαβόλου. Αν και δεν πιστεύω σε θεούς και διαβόλους, κατά κάποιον τρόπο συμφωνώ – αυτό όμως δεν καθιστά τον Τραμπ σοβαρό υποψήφιο. Απλώς υπογραμμίζει το ποιοι άνθρωποι κατεβαίνουν στην πολιτική και το πώς αυτοί οι άνθρωποι απομακρύνουν τους υπολοίπους από την πολιτική.
Η τάση που διαγράφεται είναι η αποχή πολλών Ρεπουμπλικανών (“I'll stay home”) και η στροφή μερικών στο Ελευθεριακό Κόμμα, που κι αυτό έχει μια πτέρυγα τρελών για δέσιμο. Όταν ακούει κανείς τις θέσεις του πρώην κυβερνήτη του Νέου Μεξικού Γκάρυ Τζόνσον και του πρώην κυβερνήτη της Μασσαχουσσέττης Γουίλλιαμ Γουέλντ (που ηγούνται του ψηφοδελτίου) φαίνονται ενδιαφέρουσες: εναντίον των κυβερνητικών δαπανών (συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών), εναντίον οποιασδήποτε επέμβασης του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών (άμβλωση, γάμος ομοφυλοφίλων) και υπέρ της σμίκρυνσης των τοπικών και ομοσπονδιακών διοικητικών μηχανισμών. Εδώ τα άκρα ενώνονται όπως συνήθως: οι Ελευθεριακοί ακούγονται άλλοτε σαν ultra αριστεροί, άλλοτε σαν ultra δεξιοί και μερικοί από αυτούς βρίσκονται σε παραλήρημα –ωρύονται, χτυπιούνται, αφρίζουν. Ακόμα κι όταν έχουν δίκιο δεν μπορείς να τους πάρεις στα σοβαρά. Ωστόσο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το 8% των Αμερικανών δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν αυτό το τρίτο κόμμα. Η δύναμη των Ελευθεριακών δεν έχει ξεπεράσει μέχρι σήμερα το 1% –αλλά, μιας και πρόκειται για προεδρικές εκλογές το ποσοστό αυτό δεν έχει χειροπιαστό αποτέλεσμα.
Οι Ελευθεριακοί, σε μια αναλαμπή, σύγκριναν τον Ντόναλντ Τραμπ με τον Μπόρις Τζόνσον: τους βοήθησε η ομοιότητα της κόμης. Διαβάζω στο “Fiscal News”: «Δυο ξεμαλλιασμένοι, ξανθοί δημαγωγοί στις δυο όχθες του Ατλαντικού...Αλλά, τι έκπληξη, ο ένας έκανε πίσω –
πιθανώς επειδή το Brexit στηρίχθηκε σε ψέματα που τώρα θα αποκαλυφθούν και σε υποσχέσεις που θα αθετηθούν.» Οι παραλληλισμοί ανάμεσα στη Βρετανία και τις ΗΠΑ είναι κάπως βεβιασμένοι, υπάρχουν όμως μερικά κοινά σημεία που αποτελούν χαρακτηριστικά της εποχής: αντιθεσμικό πνεύμα και θεαματικές εκστρατείες με λίγες, αρχικά, ελπίδες. Τόσο το δημοψήφισμα στη Βρετανία όσο και η υποψηφιότητα του Τραμπ υπήρξαν φαινόμενα που κέρδισαν momentum σιγά σιγά και ύστερα απότομα. Αλλά, το βρετανικό φιάσκο, το γεγονός ότι το Brexit έχει προκαλέσει τέτοια αμηχανία στους ίδιους τους Βρετανούς, ίσως χρησιμεύσει σαν μάθημα στους πιο ενημερωμένους Αμερικανούς ψηφοφόρους: η οργή δεν είναι καλό εκλογικό κριτήριο – και πρέπει να προσέχουμε μήπως οι ευχές μας πραγματοποιηθούν. Be careful what you wish for.
Αυτό ισχύει και για τον ίδιο τον Τραμπ. Φαίνεται να περνάει υπέροχα κάνοντας αυτή τη γελοιωδέστατη προεκλογική εκστρατεία. Όμως η προεδρία δεν έχει καθόλου πλάκα όσο παχύδερμο κι αν είναι κανείς. Και σίγουρα μια προεδρία του Τραμπ δεν θα είχε ούτε καν αυτή τη θλιβερή πλάκα που έχει ώρες-ώρες η εκστρατεία. Γι’ αυτό, όπως λέει ο Kevin D. Williamson, όχι στον Τραμπ –hell, no.
19°
