Η μαύρη αλήθεια είναι ότι ο ελληνικός Τύπος δεν έχει ανακαλύψει ακόμα τη δύναμη της καλής φωτογραφίας.
Βολεύεται συνήθως με βάναυσα ψαλιδισμένα κλισεδάκια κλεμμένα από ‘δω κι από ‘κει, ή με τίποτα ληγμένα από τα αρχεία των πρακτορείων. Κι όμως, στον έξω κόσμο γίνεται χαμός.
Η ψηφιακή επέλαση στα γεγονότα γράφει κιόλας Ιστορία, μια Ιστορία όμως, κάπως διαφορετική από εκείνη που έγραψε στο ταπεινό του μαυρόασπρο φιλμ το 1972 ο Nick Ut του Associated Press.
Δεν σου πετιέται κάθε μέρα μπροστά σου ένα γυμνό κοριτσάκι, μισοκαμένο από τις Ναπάλμ που έριχναν τότε οι Αμερικάνοι στο Βιετνάμ. Πρέπει να ψάξεις να το βρεις μόνος σου. Εν ανάγκη να το τσουρουφλίσεις εσύ κι ας τσουρουφλιστείς κι ο ίδιος, αφού προηγουμένως το καρεδιάσεις, το φωτίσεις, του πεις: ένα λεπτό, ξαναπάμε γιατί κουνήθηκες.
Να, κάτι τέτοιες παραισθήσεις μού προξενούν οι καλλιτεχνικές φωτογραφίες προσφύγων από την Κω που γέμισαν αυτές τις μέρες το διαδίκτυο. Είναι δε τόσο δυνατές και τόσο υψηλής ποιότητος, λες κι ο ανθρώπινος πόνος ποζάρει, στήνεται, γίνεται «ρόλος», commercial, αισθητικό γεγονός για ντιπ αναίσθητους.
Ποια είναι εκείνη η τρομερή στιγμή κατά την οποίαν ο καλλιτέχνης τριπάρει τόσο από την τεχνική με αποτέλεσμα να χάσει τελείως το θέμα του; Στην προκειμένη περίπτωση, φταίει θαρρώ το ατιθάσευτο ακόμα υλικό, τα φίλτρα, οι ιλιγγιώδεις ψηφιακές δυνατότητες, η ξέφρενη ταχύτητα των κλικ που παρασύρουν τον αναβάτη να τρέξει με άλογο κούρσας εκεί που ήταν συνηθισμένος σε γάιδαρο με μεγάλα αυτιά/ το παχνί δεν τα’ άρεσε/ ήθελε αρχοντιά.
Αν αυτό ήταν πραγματική τέχνη, θα πήγαινα πάσο. Θα έλεγα ότι κακώς οι πετράδες της Ηπείρου έλιωσαν τα δαχτυλά τους πάνω στην πέτρα που τους έδινε αφειδώς το τοπίο και δεν πήγαν κατευθείαν στις λινάτσες του Κρίστο ή στον πολυεστέρα του Ρέντσο Πιάνο.
Θα’ λεγα ότι κακώς οι βυζαντινοί αγιογράφοι παιδεύτηκαν με τη συνδετική ιδιότητα του αυγού και δεν έφτιαξαν κατευθείαν ομελέτα. Τώρα δεν λέω τίποτα, απλώς υπομένω την αισθητικοποίηση του ανθρώπινου πόνου.
Συμπληρωματικά, διαβάζω ότι ο Nick Ut, όταν πέτυχε τη φωτογραφία με το καμένο κορίτσι, δεν έσπευσε να στείλει το καρεδάκι στο πρακτορείο του με We transfer αλλά έχασε χρόνο συνοδεύοντας το «θέμα» του στο νοσοκομείο. «Έκλαιγα όταν την είδα να τρέχει. Αν δεν την βοηθούσα, αν κάτι συνέβαινε και πέθαινε, νομίζω ότι θα αυτοκτονούσα». Κλαίω κι εγώ αλλά για άλλους λόγους.
22°
